Τηλεοπτικές άδειες: Πώς θα γίνει η ηλεκτρονική δημοπρασία

Το πρωί της Τρίτης 30 Αυγούστου, περίπου 100 άτομα θα μπουν στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας (ΓΓΕΕ) που βρίσκεται δίπλα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και είναι άγνωστο πότε θα ξαναβγούν. Ενα σμάρι νομικών, οικονομολόγων, τεχνικών και στελεχών επιχειρήσεων θα εγκατασταθούν σε δέκα ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια και δεν θα βγουν αν δεν ολοκληρωθεί η διαδικασία ανάδειξης των τεσσάρων αναδόχων που θα έχουν στην κατοχή τους από μια τηλεοπτική άδεια πανελλαδικής εμβέλειας, την οποία θα έχουν πληρώσει κάποια εκατομμύρια ευρώ.

Η μορφή της ηλεκτρονικής δημοπρασίας που έχει επιλεγεί δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ ξανά στην Ελλάδα. Κατά την κυβέρνηση, είναι μια διαδικασία που εγγυάται την απόλυτη διαφάνεια, αλλά ταυτόχρονα και τη διασφάλιση υψηλού τιμήματος για κάθε τηλεοπτική άδεια ξεχωριστά. Κατά τους εκπροσώπους των καναλιών, είναι μια διαδικασία-Φρανκενστάιν, με συρραφή τμημάτων διαγωνιστικών διαδικασιών για άλλες υπηρεσίες, η οποία κατά πάσα πιθανότητα θα εξελιχθεί σε παρωδία. Μετά τις τελευταίες προσθήκες μάλιστα, τη χαρακτηρίζουν και διαδικασία-Γκουαντάναμο, καθώς τελικώς όλες οι κινήσεις των υποψηφίων θα παρακολουθούνται από κάμερες, ενώ για τους συμμετέχοντες έχει ήδη απαγορευθεί κάθε είδους επικοινωνία, τηλεφωνική ή ηλεκτρονική, ακόμα και γι’ αυτούς που θα αποσυρθούν πρόωρα από την δημοπρασία.

«Θα ζήσουμε την παραλλαγή του αριστερού Μεγάλου Αδελφού», τονίζουν οι εκπρόσωποι των καναλιών, αφού μόλις την περασμένη Πέμπτη πληροφορήθηκαν ότι η ΓΓΕΕ ανάρτησε στο Διαδίκτυο την έγκριση δαπάνης 14.806,89 ευρώ για την «προμήθεια κάθε είδους μετεωρολογικού και λοιπού συναφούς ηλεκτρονικού εξοπλισμού», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η απόφαση, για την «προμήθεια κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης (CCVT) καθώς και καμερών και όλου του απαραίτητου εξοπλιστικού εξοπλισμού, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή διεξαγωγή της διαγωνιστικής διαδικασίας για την αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών πανελλαδικής εμβέλειας».

Οπως είναι φυσικό, η εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης στα δωμάτια όπου θα εγκατασταθούν οι εκπρόσωποι των εννέα υποψηφίων έχει προκαλέσει θύελλα διαμαρτυριών από ορισμένους τηλεοπτικούς σταθμούς με πρώτο τον ΣΚΑΪ, ο οποίος σκοπεύει να καταθέσει και επίσημη παράσταση διαμαρτυρίας την ερχόμενη εβδομάδα. Η κυβέρνηση εξηγεί ότι το τηλεοπτικό κύκλωμα εγκαθίσταται για να έχει πλήρη εικόνα της διαδικασίας ο κεντρικός συντονιστής και επόπτης της δημοπρασίας. Αλλά σε μια διαδικασία όπου απαγορεύονται ρητώς κινητά τηλέφωνα, laptops, και κάθε άλλο μέσο επικοινωνίας, προκαλεί την απορία των υποψηφίων το γεγονός ότι θα εγκατασταθεί ένα σύστημα που θα βλέπει και θα ακούει τα πάντα, διασπώντας κάθε δικλίδα εμπιστευτικότητας και απορρήτου και προστασίας προσωπικών δεδομένων. Η δεύτερη απόφαση της ΓΓΕΕ που προκάλεσε αίσθηση όταν αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο την περασμένη εβδομάδα είναι αυτή με την οποία εγκρίνεται δαπάνη 14.880 ευρώ «προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της υπηρεσίας για παράθεση γευμάτων (πρωινού-μεσημεριανού-βραδινού) σε 120 άτομα κατά τη διεξαγωγή της διαγωνιστικής διαδικασίας για την αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών πανελλαδικής εμβέλειας».

Αυτό σημαίνει ότι, σύμφωνα με τους διοργανωτές, τα περίπου 120 άτομα θα πρέπει να παραμείνουν στη ΓΓΕΕ τουλάχιστον δύο 24ωρα χωρίς να μπορούν να αποχωρήσουν. Δεν έχει όμως εξηγηθεί προς το παρόν πώς θα αντέξουν όλα αυτά τα άτομα σε μια πυρετώδη και συνεχή διαδικασία χωρίς διαλείμματα για ξεκούραση ή ύπνο, έχοντας εξασφαλίσει μόνο καλής ποιότητας και άφθονο φαγητό και μια προβληματική πρόσβαση σε τουαλέτα, καθώς η υποδομή του κτιρίου δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τόσο μεγάλο πλήθος. Για τον λόγο αυτό έχει ήδη γίνει παραγγελία και για τρεις χημικές τουαλέτες, η ενοικίαση των οποίων θα κοστίσει 240 ευρώ. (Τρεις χημικές τουαλέτες επί 80 ευρώ καθεμία, όπως αναφέρει σχετικά η απόφαση στη Διαύγεια.) Η κόπωση είναι το δεύτερο σημαντικό ζήτημα που απασχολεί τους συμμετέχοντες, αλλά όχι και τους διοργανωτές. «Πώς θα αντέξουν τα στελέχη μας, τα οποία μάλιστα χρειάζονται καθαρό μυαλό για να διαχειριστούν εκατομμύρια ευρώ χωρίς απευθείας εντολές από τους προϊσταμένους τους;» αναρωτιούνται οι εκπρόσωποι των καναλιών χωρίς να παίρνουν, τουλάχιστον προς το παρόν, απάντηση. Σύμφωνα και με τους δικούς τους υπολογισμούς, η ηλεκτρονική δημοπρασία θα διαρκέσει 15-36 ώρες χωρίς διάλειμμα και χωρίς καμία επικοινωνία με τον έξω κόσμο.

Μετά τις τελευταίες προσθήκες  χαρακτηρίζεται και διαδικασία-Γκουαντάναμο, καθώς τελικώς όλες οι κινήσεις των υποψηφίων θα παρακολουθούνται από κάμερες, ενώ για τους συμμετέχοντες έχει ήδη απαγορευθεί κάθε είδους επικοινωνία, τηλεφωνική ή ηλεκτρονική, ακόμα και γι’ αυτούς που θα αποσυρθούν πρόωρα από τη δημοπρασία

Η θεωρία των παιγνίων και ο κανόνας του δειλινού

Σύμφωνα με όσα γνωρίζουν οι εννέα υποψήφιοι (η επίσημη ενημέρωση θα πραγματοποιηθεί τις προσεχείς ημέρες), η διαδικασία της δημοπρασίας θα ξεκινήσει το πρωί της 30ής Αυγούστου και θα ολοκληρωθεί αργά το βράδυ της ίδιας ημέρας ή το πρωί της επομένης, αφού κατακυρωθούν και οι τέσσερις τηλεοπτικές άδειες.

«Η διαδικασία που επιλέχθηκε θυμίζει πολύ τη θεωρία των παιγνίων που επικαλείται συχνά ο Γιάνης Βαρουφάκης», υποστηρίζουν επιτελείς των καναλιών. «Πρόκειται για ένα σύστημα καθαρά τζογαδόρικο με στόχο να επιτευχθεί το υψηλότερο δυνατό τίμημα», σημειώ­νουν, «και γι’ αυτό δεν μπορεί κανείς να υπολογίσει πόσα τελικώς θα χρειαστεί να προσφέρει ένας υποψήφιος προκειμένου να διασφαλίσει τηλεοπτική άδεια». Δεν ξέρουμε αν θα επικρατήσει η θεωρία της αυγής ή ο κανόνας του δειλινού. Σύμφωνα με τη θεωρία της αυγής, ο δυνατότερος παίκτης προσφέρει τα περισσότερα από τον πρώτο γύρο για να τον κερδίσει και να φύγει κερδισμένος, τρομάζοντας τους υπόλοιπους στο τραπέζι. Σύμφωνα με τον κανόνα του δειλινού, όσο μειώνεται ο αριθμός των αδειών και κάποιοι θα αποχωρούν με την τηλεοπτική άδεια στην τσέπη τόσο θα ανεβαίνει ο πυρετός και θα αυξάνονται και οι προσφορές, με αποτέλεσμα στην τελευταία άδεια να παίξουν όλοι τα ρέστα τους. Και όλα αυτά σε μια διαδικασία εξαιρετικά πολύπλοκη.

Ενας εκπρόσωπος κάθε υποψήφιας εταιρείας θα απομονωθεί σε ένα ειδικά διαμορφωμένο δωμάτιο, έχοντας μπροστά του έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, στον οποίο θα έχει εγκατασταθεί ένα ειδικό λογισμικό που θα του επιτρέπει να επικοινωνεί μόνο με τον κεντρικό συντονιστή της διαδικασίας.Οι άδειες θα δημοπρατηθούν ξεχωριστά η καθεμία και σε δύο φάσεις.

Στην πρώτη, η τιμή εκκίνησης έχει οριστεί στα 3 εκατ. ευρώ, ενώ τα πρώτα χτυπήματα πάνω από την τιμή εκκίνησης έχουν οριστεί στα 500.000 ευρώ. Συνεπώς, το πρώτο χτύπημα από τον πρώτο ενδιαφερόμενο δεν μπορεί να είναι λιγότερο από 3,5 εκατ. ευρώ, το δεύτερο 4 εκατ. ευρώ και ούτω καθεξής μέχρι να παρέμβει ο συντονιστής και να ορίσει χαμηλότερο ύψος «χτυπήματος» στην πορεία.

Οταν τα χτυπήματα ολοκληρωθούν, οι επτά υποψήφιοι που έχουν προσφέρει χαμηλότερο τίμημα θα ενημερωθούν ότι αποκλείονται από τη δεύτερη φάση και θα συνταχθεί αντίστοιχο πρακτικό που θα συνυπογραφεί από τους πάντες. Οι δύο υποψήφιοι που θα συνεχίσουν στη δεύτερη φάση θα ενημερωθούν μόνο για το υψηλότερο τίμημα που υπήρξε στην πρώτη, αλλά όχι και για το τίμημα που πρόσφερε ο δεύτερος και θα συνεχίσουν στη δεύτερη φάση, αυξάνοντας το τίμημα υποχρεωτικά πάνω από την υψηλότερη προσφορά. Θα συνταχθεί και για τους δύο επικρατέστερους αντίστοιχο πρακτικό και θα συνυπογραφεί. Πρέπει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στα «χτυπήματα» θα δίνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο χρονική προθεσμία δέκα λεπτών για να σταθμίσει τη νεότερη προσφορά του. Αρα, μόνο για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον 3-4 ώρες. 

Στη δεύτερη φάση, οι δύο επικρατέστεροι θα καταθέσουν στον συντονιστή της διαδικασίας έγγραφες και σφραγισμένες προσφορές. Οι προσφορές θα αποσφραγιστούν ενώπιον των ενδιαφερομένων, αλλά ούτε τότε ανακηρύσσεται ο νικητής. Θα ακολουθήσει άλλος ένας γύρος σφραγισμένων προσφορών, όπου ο χαμένος θα έχει το δικαίωμα με νέα βελτιωμένη προσφορά να διεκδικήσει την επικράτηση και ο κερδισμένος αντίστοιχα να υπερασπιστεί την πρωτιά του. Αφού τελειώσει και ο δεύτερος γύρος ανακοινώνεται μόνο στον νικητή της διαδικασίας ότι επικράτησε, ενώ ο χαμένος απλώς επιστρέφει στο ειδικά διαμορφωμένο δωμάτιο για να διεκδικήσει από την αρχή την επόμενη άδεια.

Μέχρι να κατακυρωθούν και οι τέσσερις άδειες, από το δωμάτιό του δεν θα μπορεί να αποχωρήσει ούτε ο νικητής του πρώτου γύρου! Δεν θα έχει καν το δικαίωμα να ενημερώσει το αφεντικό και εντολέα του ότι επικράτησε! Και αυτό για να μην υπάρξει κίνδυνος διαρροής πληροφοριών  στους υπόλοιπους διαγωνιζόμενους. Αρα μέχρι το τέλος της διαδικασίας, ο πρώτος νικητής θα είναι υποχρεωμένος να κάθεται στο δωμάτιό του, να κοιτάει το ταβάνι και να τρώει σάντουιτς! Αμέσως μετά θα επαναληφθεί η ίδια διαδικασία για τη δεύτερη άδεια. Και στη συνέχεια για την τρίτη και για την τέταρτη. Μόνον τότε τα κινητά θα ανοίξουν για να ενημερωθούν οι πάντες για τα αποτελέσματα. 

Ειδικοί υπολόγισαν τους χρόνους και υποστηρίζουν ότι και για τις τέσσερις άδειες θα απαιτηθούν συνολικά 38 ώρες και 40 λεπτά! Ισως λόγω της εξοικείωσής τους με το σύστημα, αλλά και ορισμένων πιθανών πρόωρων αποχωρήσεων από τη δημοπρασία, ο χρόνος να συντμηθεί. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι δύσκολο να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία προτού χαράξει η Τετάρτη 31 Αυγούστου... Με όλα αυτά τα δεδομένα, είναι άγνωστο με τι εντολές θα προσέλθουν οι εκπρόσωποι των υποψήφιων καναλαρχών, αλλά και με τι προϋπολογισμό o καθένας. 

Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι σε μια τέτοια διαδικασία είναι αστείο να προσέλθεις με budget μικρότερο από 10 εκατ. ευρώ, έχοντας μάλιστα προβλέψει ότι ίσως χρειαστεί να το υπερβείς κατά 10%-30%. Από το τελικό τίμημα, κάθε ανάδοχος υποχρεούται να καταβάλλει άμεσα το 30%, ένα άλλο 30% ως το τέλος του χρόνου και το υπόλοιπο εντός του 2017, όταν παραλάβει και τα οριστικά έγγραφα της τηλεοπτικής αδείας.

Τον Νοέμβριο η απόφαση του ΣτΕ 

Για τους χαμένους του διαγωνισμού που κατέχουν ήδη κανάλι, η μόνη τους ελπίδα να το διατηρήσουν είναι πλέον να δικαιωθούν από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ωστόσο, η απόφαση της ολομέλειας εκτιμάται ότι δεν θα εκδοθεί πριν από τον Νοέμβριο.

Οπως εξηγούν έγκριτοι νομικοί, όσοι ηττηθούν στον διαγωνισμό (αλλά πιθανώς κι ορισμένοι από τους κερδισμένους) θα καταφύγουν εκ νέου στο ΣΤΕ γι’ αυτή καθαυτή την ηλεκτρονική δημοπρασία. 

Συνεπώς, το δικαστήριο πιθανότατα θα αποφασίσει να συνεκδικάσει από κοινού και τις δύο προσφυγές που θα έχουν κατατεθεί (αυτήν του Ιουνίου που εκκρεμεί για ζητήματα αντισυνταγματικότητας και ακυρότητας του σχετικού νόμου, αλλά και τις νεότερες που θα κατατεθούν μετά το πέρας του διαγωνισμού).

Επειδή το δικαστήριο θα δώσει προθεσμία τουλάχιστον ενός μηνός στους συνηγόρους των δύο πλευρών για να καταθέσουν γραπτώς τις απόψεις του, η Διάσκεψη της Ολομέλειας τοποθετείται στα τέλη Οκτωβρίου και η έκδοση της απόφασης τον Νοέμβριο.