Αλεξανδρούπολη: Ο φράχτης του Έβρου φρουρός ή εμπόδιο;

«Μέσα στη γοητεία της ζωής υπάρχουν ασχήμιες που πληγώνουν την ανθρωπιά και μέσα στην ομορφιά της φύσης επεμβαίνουν οι άνθρωποι και απειλούν την ίδια την ύπαρξη της ζωής στον πλανήτη. Αξίζει να ζούμε αυτή τη ζωή αληθινά και όχι απλώς να διεκπεραιώνουμε τα εικοσιτετράωρά μας. Ζωή άξια να τη ζει κανείς υπάρχει, όταν έχουμε όραμα και αγωνιζόμαστε να το πραγματώσουμε." Αντώνης Σαμαράκης.

Η ασχήμια του πολέμου που αναγκάζει καθημερινά χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις πατρίδες τους, η ανθρώπινη επέμβαση στην αποτροπή της παράνομης εισόδου τους σε ευρωπαϊκές χώρες, ο αγώνας νέων ανθρώπων να μπει ένα τέλος στην ταλαιπωρία και τον θάνατο των προσφύγων που καθημερινά παρακολουθούμε από τους τηλεοπτικούς δέκτες, όλα όσα τόσο εύστοχα εξέφρασε ο Σαμαράκης, «αντάμωσαν» στις Καστανιές, το ακριτικό χωριό που έγινε γνωστό ως το χωριό του φράχτη του Έβρου.

Απόγευμα Σαββάτου και μια πολυπληθής ομάδα περίπου 600 νέων πραγματοποιεί πορεία διαμαρτυρίας για το μεταναστευτικό, ζητώντας, μέσω ηχηρών συνθημάτων, την ελεύθερη είσοδό τους στη χώρα και την πτώση του φράχτη. Υπό το βλέμμα λιγοστών κατοίκων, κυρίως ηλικιωμένων, που παρακολουθούν προβληματισμένοι, σχολιάζοντας πως είναι δυνατό να έχουν άποψη ως προς το τι είναι καλύτερο για τον τόπο τους, για τις οικογένειές τους, άνθρωποι που δεν ζουν την καθημερινότητά τους και υπό τη διακριτική, μέχρι τη στιγμή της ρίψης των δακρυγόνων, παρουσία αστυνομικών δυνάμεων, οι διαδηλωτές συνεχίζουν την πορεία τους προς τα ελληνοτουρκικά σύνορα στην άκρη του χωριού.

Η δράση μεταδόθηκε αμέσως , οι εικόνες και τα δημοσιογραφικά κείμενα κατέκλυσαν το διαδίκτυο. Η είδηση όμως δεν ήταν μία πορεία, πέντε συνθήματα και η ρίψη δακρυγόνων. Εικοσιτέσσερις ώρες μετά, όταν οι καπνοί και τα συναισθήματα έχουν καταλαγιάσει, οφείλουμε να «επικοινωνήσουμε» τις σκέψεις των κατοίκων, το όραμα των νέων, να «γνωρίσουμε» τον φράχτη «μήλο της Έριδος», να πούμε την είδηση όπως τη ζήσαμε, όπως τη μάθαμε.

Συνομιλήσαμε αρκετές ώρες με τους κατοίκους του χωριού που είναι η πρώτη επαφή των προσφύγων με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Ζητώντας να διατηρήσουμε την ανωνυμία τους, μας είπαν ότι είναι οι άνθρωποι που θα κληθούν να απαντήσουν στο χτύπημα της πόρτας τους τις βραδινές ώρες για να δώσουν λίγο φαγητό, ένα ποτήρι νερό, ένα ρούχο και το κάνουν αγόγγυστα. Με τα χρόνια έχουν εξοικειωθεί με το θέαμα των ταλαιπωρημένων ανθρώπων, των άρρωστων και πεινασμένων παιδιών, όχι όμως με τα συναισθήματα που τους προκαλεί. «Ποιος μπορεί να μην πονέσει, να μην κλάψει όταν βλέπει να βγάζουν νεκρά παιδιά από τη θάλασσα. Ποιος μπορεί να μην τους βοηθήσει», διερωτάται η κα Κατερίνα για να μας κατακλύσει στη συνέχεια με ερωτήσεις για το τι μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο στο να επιλέξει το δρόμο της προσφυγιάς, γνωρίζοντας ότι θα κινδυνέψει η ζωή του, η ζωή των παιδιών του, από το να μείνει και να πολεμήσει στην πατρίδα του, να υπερασπιστεί το βιος του. «Γιατί όλες οι κυβερνήσεις δεν σταματούν τους πολέμους αφού θέλουν να τους βοηθήσουν;». Τις ερωτήσεις διακόπτει η είσοδος στο καφενείο του ομότιμου καθηγητή παιδαγωγικού του Αριστοτελείου Γιώργου Τσιάκαλου, που μαζί με δύο παιδικούς του φίλους αποφάσισαν να μη μείνουν άπραγοι στην τραγωδία που συντελείται. Εβρίτης στην καταγωγή ο ίδιος θυμάται «πως οι πλημμύρες του Έβρου ήταν πάντα ο μεγάλος μας φόβος και ονειρευόμασταν έναν φράχτη που θα εμπόδιζε την πλημμύρα, ποτέ όμως δεν είχα φανταστεί πως όταν θα φτιαχνόταν πια, θα ήταν ένας φράχτης που θα οδηγούσε ανθρώπους σε ναυάγια στο Αιγαίο, θα οδηγούσε σε χιλιάδες θανάτους ανθρώπων που ψάχνουν να βρουν σωτηρία. Στη δική μου πατρίδα με την οποία με συνδέουν μια σειρά από αξίες, για την οποία νιώθω υπερήφανος θεωρούσα πάντα ότι ήταν μια πατρίδα που υποδεχόταν πρόσφυγες».

Χαρακτηρίζει εγκληματικό εγχείρημα τον φράχτη κυρίως γιατί όπως εξηγεί το χαρακτηριστικό του είναι ότι αν κάποιος, κατά κάποιο τρόπο αγκυλωθεί σε ένα από αυτά τα ξυραφάκια τα οποία έχει, τότε δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ξεφύγει, κι αν προσπαθήσει να ξεφύγει τότε θα κομματιαστεί και θα ματώσει. «Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι μπορούν να έρθουν με ασφάλεια στην Ελλάδα από την Τουρκία είναι προφανώς τα σύνορά μας από τον Έβρο. Θα πρέπει λοιπόν να δοθούν ασφαλείς δίοδοι σε διαφορετικά σημεία του νομού ώστε οι πρόσφυγες να προσέρχονται, να καταγράφονται και να συνεχίζουν το ταξίδι τους προς το εσωτερικό της χώρας, απ’ όπου θα έχουν τη δυνατότητα οργανωμένης διεξόδου προς τις χώρες οι οποίες αποδέχονται τους πρόσφυγες, όπως είναι η Αυστρία, η Γερμανία, η Σουηδία. Μόνον έτσι θα σταματήσουμε να βλέπουμε καθημερινά νεκρούς ανθρώπους στο Αιγαίο».

«Είμαστε άνθρωποι. Όποιος είναι άνθρωπος δεν μπορεί να βλέπει αυτό το έγκλημα να συντελείται μπροστά στα μάτια του και να μένει άπραγος. Κινδυνεύουμε να συνηθίσουμε τη θέα των νεκρών, των πνιγμένων. Δεν μπορούμε να αφήσουμε να συμβεί αυτό. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να μένει σιωπηλός και αμέτοχος» μας λέει στη διάρκεια της πορείας η Νίκη, μέλος του συντονιστικού Θεσσαλονίκης ενάντια στο φράχτη. Η συνομιλία και τελικά η πορεία διακόπτονται από τη ρίψη δακρυγόνων, όταν οι διαδηλωτές επιχείρησαν να περάσουν τα σύνορα. Λίγη ώρα αργότερα τα λεωφορεία αναχωρούν, οι αστυνομικές δυνάμεις αποσύρονται, οι κάτοικοι απομένουν να συζητούν τα όσα συνέβησαν και ο αμφιλεγόμενος φράχτης εξακολουθεί να ορθώνεται φρουρός ή εμπόδιο.