ΣτΕ: Η οριοθέτηση του αιγιαλού προκύπτει μόνο από φυσικά φαινόμενα

Η οριοθέτηση του  αιγιαλού δεν δημιουργείται με νόμους και υπουργικές αποφάσεις, αλλά προκύπτει από φυσικά φαινόμενα. Αυτό ξεκαθαρίζει το Συμβούλιο της Επικρατείας χωρίς να αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας για τον τρόπο  οριοθέτηση  του αιγιαλού, στέλνοντας έτσι ένα μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση.
  
Παράλληλα, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο κάνει σαφές ότι τα  αυθαίρετα κτίσματα που βρίσκονται στον αιγιαλό χωρίς περιστροφές θα κατεδαφίζονται υποχρεωτικά και άμεσα.

Η κτηματική υπηρεσία Κυκλάδων στηριζόμενη σε έκθεση αυτοψίας του Λιμεναρχείου Σερίφου εξέδωσε πρωτόκολλο κατεδάφισης αυθαίρετου κτίσματος  στον αιγιαλό οικισμού της Σερίφου. Παράλληλα, κάλεσε την ιδιοκτήτρια του ακινήτου να το κατεδαφίσει μέσα σε 15 ημέρες όπως προβλέπει η νομοθεσία. 

Το κτίσμα για το οποίο διατάχθηκε η κατεδάφιση του ανεγέρθηκε το 1960 ως αποθήκη με άδεια της τότε Χωροφυλακής Σερίφου. Στη συνέχεια το 1993 με άδεια του Πολεοδομικού γραφείου Μήλου, επετράπη η αλλαγή χρήσης του επίμαχου κτίσματος και από αποθήκη μετατράπηκε σε κατάστημα, όπου και λειτούργησε ως «μίνι μάρκετ».

Η ιδιοκτήτρια  του καταστήματος προσέφυγε στην Δικαιοσύνης και ζητούσε να ακυρωθεί το πρωτόκολλο κατεδάφισης. Στη συνέχεια κατέθεσε αίτηση στην Κτηματική Υπηρεσία για επανακαθορισμό του αιγιαλού κατά τρόπο ώστε να εξαιρείται  το επίμαχο κτίσμα, καθώς έχει αναγερθεί με νόμιμη άδεια. Τελικά το αίτημα αυτό για επανακαθορισμό του αιγιαλού απερρίφθη. 

Όμως στο μεσοδιάστημα και ενώ εκκρεμούσε η όλη διαδικασία ενώπιον των δικαστηρίων η ιδιοκτήτρια απεβίωσε και συνέχισε την δικαστική διαδικασία ο γιος της, ο  οποίος σύμφωνα με την διαθήκη  της αποβιώσασας  μητέρας του είναι ο νόμιμος κληρονόμος του ακινήτου.

Η αυξημένη σύνθεση του Ε΄  Τμήματος του ΣτΕ αφού ερμήνευσε την πολεοδομική νομοθεσία, υπογραμμίζει ότι «τα  αυθαίρετα κτίσματα ανεγειρόμενα εν μέρει ή εν όλω εντός του αιγιαλού ή εντός της θάλασσας, κατεδαφίζονται υποχρεωτικώς».

Οι σύμβουλοι Επικρατείας όταν αναφέρονται σε αυθαίρετα εντός της θαλάσσης εννοούν της εξέδρες που στήνονται από  ξύλα και με βάσεις από μπετόν μέσα στην θάλασσα και επάνω τους λειτουργούν, κατά κανόνα, εστιατόρια,  ουζάδικα, καφετέριες και άλλα παρόμοια καταστήματα.

Οι ειδικές αυτές διατάξεις περί αυθαιρέτων κατασκευών, τονίζουν οι δικαστές, «αποσκοπούν στην άμεση και αποτελεσματική προστασία του αιγιαλού και του θαλασσίου χώρου και επιβάλλουν την αποκατάσταση της μορφής τους, η οποία έχει αλλοιωθεί με την χωρίς άδεια ανέγερση πάσης φύσεως τεχνικού έργου, κτίσματος ή κατασκευάσματος». 

Η κατεδάφιση κτισμάτων σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, που ανεγέρθηκαν   «χωρίς την προβλεπόμενη από τη νομοθεσία περί αιγιαλού διοικητική άδεια πρέπει, κατ’ αρχήν, να λαμβάνεται οποτεδήποτε και αν έχει λάβει χώρα  ανέγερσή τους, ακόμη δηλαδή και αν αυτά έχουν ανεγερθεί πριν από την οριοθέτηση του αιγιαλού με διοικητική πράξη».

Και αυτό, αναφέρουν με έμφαση οι δικαστές, γιατί  «ο αιγιαλός δεν δημιουργείται με σχετική πράξη της Πολιτείας, αλλά προκύπτει από φυσικά φαινόμενα, δηλαδή τις μεγαλύτερες αλλά συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων, η δε προβλεπόμενη στον νόμο διαδικασία καθορισμού των ορίων του δεν αποσκοπεί παρά στη διαπίστωση του πραγματικού αυτού γεγονότος».  

Η κατεδάφιση των αυθαιρέτων μετά την έκδοση του σχετικού πρωτοκόλλου γίνεται από τον  ιδιοκτήτη του αυθαιρέτου. Εάν ο ιδιοκτήτης δεν το κατεδαφίσει τότε με την επιμέλεια του  αρμόδιου Νομάρχη κατεδαφίζεται.  Τα έξοδα κατεδάφισης διαβιβάζονται στην αρμοδία Δ.Ο.Υ. και εισπράττονται από τον ιδιοκτήτη του αυθαίρετου σύμφωνα με τις διατάξεις περί είσπραξης δημοσίων εσόδων.

Πάντως, πέρα από όλα αυτά η προσφυγή του ιδιοκτήτη του κτίσματος τελικά έγινε δεκτή, για καθαρά τυπολατρικούς λόγους. Οι δικαστές έκαναν δεκτή την αίτηση ακύρωσης με το σκεπτικό ότι η άδεια ανέγερσης του επίμαχου κτίσματος είχε εκδοθεί πριν από την οριοθέτηση του αιγιαλού  που έγινε το 1983 από την Νομαρχία Κυκλάδων, ενώ προσθέτουν ότι ούτε η άδεια ανέγερσης είχε ανακληθεί από την αρμόδια Πολεοδομική υπηρεσία. 

Έτσι, από τους συμβούλους Επικρατείας κρίθηκε ότι το επίμαχο πρωτόκολλο κατεδάφισης δεν εκδόθηκε νόμιμα και για το λόγο αυτό ακυρώθηκε.