Λειψυδρία: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύσσεται Αττική και Μεγανήσι Λευκάδας

Η Αττική βρίσκεται πλέον σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης για τους υδάτινους πόρους, μετά τη θετική γνωμοδότηση που εξέδωσε η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων ύστερα από μαραθώνια συνεδρίαση σχεδόν πέντε ωρών. Η απόφαση αποτελεί ένδειξη ότι η έλλειψη διαθέσιμου νερού στο λεκανοπέδιο έχει φτάσει σε κρίσιμο σημείο και απαιτείται άμεση αντίδραση.

Προηγήθηκαν θετικές εισηγήσεις για Λέρο και Πάτμο — νησιά όπου η κατάσταση έχει ήδη γίνει πιεστική — ενώ υπάρχουν ενδείξεις πως αντίστοιχη εισήγηση δρομολογείται και για το Μεγανήσι της Λευκάδας. Η εικόνα αυτή δείχνει ότι η λειψυδρία δεν είναι τοπικό φαινόμενο αλλά τάση που επεκτείνεται στο νησιωτικό χώρο.

Η διαδικασία κινήθηκε μετά από αίτημα της ΕΥΔΑΠ, το οποίο συνοδεύτηκε από μελέτη του ΕΜΠ με στόχο την πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση. Η ανάλυση ανέδειξε την ανάγκη για παρεμβάσεις ταχύτερης υλοποίησης ώστε να ενισχυθεί η υδροδοτική ασφάλεια και να αποφευχθούν σοβαρές ανεπάρκειες.

Ειδικά για την Αττική σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του υπουργείου περιβάλλοντος, η κήρυξή της σε έκτακτη ανάγκη λειψυδρίας, ύστερα από αίτημα της ΕΥΔΑΠ και βάσει υδρολογικών δεδομένων και επιστημονικής τεκμηρίωσης, οδηγεί στην επιτάχυνση της πρώτης φάσης υλοποίησης των έργων ενίσχυσης των ταμιευτήρων Ευήνου – Μόρνου (Έργο Εύρυτος).

Συγχρόνως θα επιταχυνθούν:
• Η ενεργοποίηση και αξιοποίηση γεωτρήσεων, οι οποίες μετά την ολοκλήρωσή τους θα προσθέσουν περίπου 45 εκατ. m³ ετησίως στο σύστημα.
• Η ολοκλήρωση των μελετών για εγκαταστάσεις αφαλάτωσης.
• Η ολοκλήρωση των επεμβάσεων στην διώρυγα Θηβών στο Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα που θα εξοικονομήσει πάνω από 10 εκ. κυβικά μέτρα αδιύλιστου νερού.

Με τις παρεμβάσεις αυτές μειώνεται ουσιαστικά ο κίνδυνος λειψυδρίας έως την ολοκλήρωση του έργου ΕΥΡΥΤΟΣ, το οποίο αποτελεί λύση με μακροπρόθεσμο ορίζοντα για την υδροδότηση της Αττικής και διασφαλίζεται, με αυτόν τον τρόπο, η απρόσκοπτη κάλυψη όλων των υδρευτικών και αρδευτικών αναγκών της Αττικής.

Στο ΕΜΠ η μελέτη

Πριν από λίγες εβδομάδες, η Αρχή είχε επίσης αναθέσει στον καθηγητή από το Εργαστήριο Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών Πόρων της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ Χρήστο Μακρόπουλο και σε μεγάλο νομικό γραφείο των Αθηνών (Φλογαίτη –Σιούτη) μελέτη και σχετική γνωμοδότηση για τα υδατικά αποθέματα της Αττικής χωρίς ωστόσο να είναι σαφές εάν το παραδοτέο έχει ολοκληρωθεί και παραληφθεί, κάτι που θεωρείται κρίσιμο για τη λήψη των τελικών αποφάσεων.

Τα έκτακτα μέτρα κρίνονται απαραίτητα, καθώς δίνουν τη δυνατότητα της επιτάχυνσης των μελετών αλλά της άμεσης υλοποίησης υποδομών σε περιοχές που κινδυνεύουν από υδρολογική κατάρρευση. Στην Αττική και κατά επέκταση και στα νησιά που μπαίνουν σε καθεστώς «κόκκινου» συναγερμού ΕΥΔΑΠ και ΥΠΕΝ δρομολογούν γρήγορες διαδικασίες ανάθεσης, με ενεργοποίηση του άρθρου 55 του πρόσφατου νόμου για έργα εθνικής προτεραιότητας, αντίστοιχες με το μοντέλο Θεσσαλίας – συμπιεσμένες χρονικά, και χωρίς καθυστερήσεις.

Το έργο «Εύρυτος» και η εκτροπή δύο ποταμών

Στο επίκεντρο του σχεδίου αντιμετώπισης της λειψυδρίας βρίσκεται το έργο «Εύρυτος», ύψους 500 εκατ. το οποίο προβλέπει τη μερική εκτροπή των ποταμών Καρπενησιώτη και Κρικελιώτη προς τους ταμιευτήρες του Εύηνου αλλά και έργα αναβάθμισης δικτύου και αφαλατώσεις. Η δημοπράτηση για το σχέδιο «Εύρυτος»τοποθετείται για το καλοκαίρι του 2026, με τεχνικό σχεδιασμό που περιλαμβάνει δύο σήραγγες μήκους 14 και 6 χιλιομέτρων και διάμετρο τέσσερα μέτρα, ικανές να μεταφέρουν έως 200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως.