Πολυνομοσχέδιο για Δικαιοσύνη-εξπρές

Οι 120 διατάξεις του πολυνομοσχεδίου περί «δίκαιης δίκης και αντιμετώπισης φαινομένων αρνησιδικίας» τέθηκαν επί τάπητος στη σημερινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.

Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται διατάξεις που προβλέπουν λύση γάμου με ιδιωτικό συμφωνητικό, εκδίκαση κακουργημάτων από μονομελή εφετεία, επέκταση του ωραρίου λειτουργίας των δικαστηρίων, κατάργηση της υποχρεωτικότητας της προκαταρκτικής εξέτασης στα πλημμελήματα και περιορισμός των αναβολών των δικών.

Επίσης, προβλέπεται πως όταν υπάρχει διαφωνία ανακριτή και εισαγγελέα για το αν θα πρέπει να προφυλακιστεί κάποιος κατηγορούμενος, αυτή θα λύνεται αυθημερόν και μέχρι τότε ο κατηγορούμενος θα κρατείται.

Μέχρι σήμερα προβλεπόταν η άρση της διαφωνίας από το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο, διαδικασία που έπαιρνε αρκετές βδομάδες.

Ο κατηγορούμενος, μέχρι να αποφανθεί το συμβούλιο, αφηνόταν ελεύθερος, με αποτέλεσμα κάποιοι να διαφεύγουν στο εξωτερικό, όπως για παράδειγμα συνέβη με τον Μάκη Ψωμιάδη, βασικό κατηγορούμενο στην υπόθεση με τους «στημένους» ποδοσφαιρικούς αγώνες.

«Έμφραγμα»

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το 1997 έως σήμερα για καθυστερήσεις απονομής της δικαιοσύνης, με υποχρέωση να καταβάλει συνολικές αποζημιώσεις στους θιγέντες ύψους 8.420.822 ευρώ.

Οι καταδίκες «έπεσαν» με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και είναι ενδεικτικό ότι, μία από αυτές τις καταδίκες αφορά σε υπόθεση, για την οποία η ελληνική Δικαιοσύνη χρειάστηκε 27 χρόνια να εκδώσει την απόφασή της.

Η Ελλάδα είναι η τέταρτη χώρα μεταξύ των 27 κρατών - μελών της ΕΕ, που συστηματικά παραβιάζει τον εύλογο χρόνο απονομής δικαίου. Υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή οι μηνύσεις που εκκρεμούν στην Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας ξεπερνούν τις 300 χιλιάδες, ενώ στην υπόλοιπη χώρα φτάνουν τις 700 χιλιάδες.

Στα μονομελή και τριμελή Πλημμελειοδικεία το προηγούμενο δικαστικό έτος εισήχθησαν 117.247 υποθέσεις, ενώ κατά την έναρξη του τρέχοντος δικαστικού έτους εκκρεμούσαν για προσδιορισμό σε όλα τα δικαστήρια του Πρωτοδικείου Αθηνών 40.072 υποθέσεις.

Στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών υποβλήθηκαν 288.739 μηνύσεις το δικαστικό έτος 2010-2011. Στο σύνολο της χώρας είναι περίπου 1 εκατομμύριο το χρόνο. Εισήχθησαν στα Μονομελή και Τριμελή Πλημμελειοδικεία 117.247 υποθέσεις. Κατά την έναρξη του τρέχοντος έτους εκκρεμούσαν προς εκδίκαση, στο Τριμελές 46.510, στο Μονομελές 88.564, στα Ασφαλιστικά 7.541, στο Τριμελές Ανηλίκων 157 και στο Μονομελές Ανηλίκων 1.743 υποθέσεις.

Στα Τριμελή Πλημμελειοδικεία με εξαίρεση τα αυτόφωρα, δεν εκδικάζονται κατά μέσο όρο πάνω από 10 υποθέσεις.

- Για τις πολιτικές υποθέσεις το προηγούμενο δικαστικό έτος 2010-2011 εισήχθησαν 196.623 και εκδόθηκαν 132.870 αποφάσεις.

- Για τα Διοικητικά Δικαστήρια το σύνολο των εκκρεμών υποθέσεων ανέρχονταν τον Ιούλιο του 2011 σε 466.219. Έως τις 20-7-11 εκκρεμούσαν 165.452 φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις.

- Στο Συμβούλιο της Επικρατείας οι εκκρεμείς υποθέσεις το 2010 ανέρχονται σε 35.631, το 2009 ήταν 31.699 και από αυτές περαιώθηκαν οι 8.700!

- Στο Ελεγκτικό Συνέδριο οι εκκρεμείς για προσδιορισμό υποθέσεις από το 2005 μέχρι τις 30-9-11 ανέρχονταν σε 30.365.

Δικάσιμος το 2018

Σε σχέση με τη χορήγηση δικασίμων των νέων υποθέσεων η κατάσταση είναι εξίσου δραματική. Στο Πρωτοδικείο Αθηνών στα ασφαλιστικά μέτρα χορηγείται δικάσιμος για τον Ιούνιο του 2012, στις μισθωτικές διαφορές για τον Οκτώβριο του 2013, στις εργατικές διαφορές για τον Ιούνιο του 2014, στην τακτική διαδικασία για τον Οκτώβριο του 2015, στα συναινετικά διαζύγια για τον Ιανουάριο του 2013, στις εμπορικές διαφορές για τον Φεβρουάριο του 2015 και στις διατροφές για τον Ιανουάριο του 2013.

Στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών ο προσδιορισμός γίνεται για το 2016 και στο Πατρών το 2018. Στα Διοικητικά Δικαστήρια και το Συμβούλιο της Επικρατείας η κατάσταση είναι ακόμη πιο δραματική.

Στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών δικάσιμος δίνεται μετά από τρία χρόνια, στο Διοικητικό Εφετείο μετά από ενάμισι 1,5 χρόνο και στο Συμβούλιο Επικρατείας κατά μέσο όρο μετά από δύο 2 χρόνια. Ο μέσος όρος για τη συζήτηση της υπόθεσης απαιτεί διπλάσιο χρόνο χωρίς να συμπεριλαμβάνονται και οι αναβολές.

Καταδίκες για τις καθυστερήσεις

Από το 1997 μέχρι σήμερα, η Ελλάδα μας έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε 360 υποθέσεις για υπερβολικές καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης. Από όλα τα δικαστήρια, πολιτικά, ποινικά και διοικητικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχει υπόθεση για την οποία η Ελλάδα καταδικάστηκε, διότι καθυστέρησε η έκδοση απόφασης 27 ολόκληρα χρόνια.

Μέχρι σήμερα, το ελληνικό δημόσιο έχει καταβάλει 8.420.822,00 ευρώ για χρηματικές αποζημιώσεις και ηθική ικανοποίηση με αποφάσεις του  Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Ελλάδα είναι τέταρτη κατά σειρά μεταξύ των 47 κρατών - μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης που συστηματικά και κατ’ επανάληψη παραβιάζει τον εύλογο χρόνο στην απονομή της Δικαιοσύνης.