Νίκος Τσάφος: Ο άνθρωπος των ειδικών αποστολών στα ενεργειακά

Η ζωή του Νίκου Τσάφου χωρίζεται σε δύο πράξεις: στη γέννηση και το μεγάλωμά του στην Αθήνα και στη συνέχεια στην πολύχρονη επαγγελματική πορεία του στο εξωτερικό. Τα Μέσα έσπευσαν να τον χαρακτηρίσουν Ελληνοαμερικανό, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας Ελληνας που διαπρέπει εδώ και χρόνια στο εξωτερικό και ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Τώρα, εν μέσω αυτής της πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης, είναι σαν να κλείνει ο κύκλος και να βρίσκεται πάλι στο σημείο εκκίνησης, στην πόλη του. Τον επόμενο μήνα θα βρίσκεται στην Αθήνα. Η αποχώρησή του από την Αθήνα, αφού είχε υπηρετήσει και τη θητεία του στην Πολεμική Αεροπορία, σηματοδοτούσε την αρχή της διαδρομής του. Τώρα επιστρέφει, έχοντας διανύσει πολλά χιλιόμετρα.

Αυτά είναι που συνέβαλαν στο να χριστεί ως «ο άνθρωπος των ειδικών αποστολών» και, μάλιστα, με διαπιστευτήρια από το περιβάλλον του Λευκού Οίκου. Μεσούσης της σημερινής κατάστασης, πώς αλλιώς μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει αυτόν που αναλαμβάνει σύμβουλος του Ελληνα πρωθυπουργού στα ενεργειακά και μάλιστα εκείνον που θα λειτουργεί και ως γεφυροποιός με τις ΗΠΑ, ώστε να επιτευχθεί ένας κοινός βηματισμός. Ο ίδιος δεν συμφωνεί με τον όρο «ενεργειακή κρίση», καθώς στην πραγματικότητα την αντιμετωπίζει ως κρίση φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Και συγγραφέας

Από το βιογραφικό του δεν λείπει και ο τίτλος του συγγραφέα. Το 2013 εκδόθηκε το βιβλίο του με τίτλο: «Beyond Debt» (Πέρα από το χρέος). Σε αυτό αναλύει την οικονομική κρίση που ταλάνισε την Ελλάδα και πρωταγωνίστησε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. «Πώς η Ελλάδα, με λιγότερο από το 3% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έγινε το επίκεντρο της “υπαρξιακής κρίσης” της Ευρώπης; Γιατί η Ελλάδα επέλεξε ένα πρόγραμμα διάσωσης με υποχρεώσεις και όχι τη χρεοκοπία ή την αποχώρηση από την Ευρωζώνη, όπως πολλοί είπαν ότι θα έπρεπε;

Θα μπορούσε να είχε αποφύγει τις απογοητεύσεις που ακολούθησαν, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης ενός δεύτερου προγράμματος διάσωσης, της διεξαγωγής επαναληπτικών εκλογών και του τέταρτου πρωθυπουργού σε ένα χρόνο;». Διατηρούσε, μάλιστα, και ένα δίγλωσσο μπλογκ, αφιερωμένο στην ελληνική κρίση: το Greek Default Watch. Εκεί, με διάφορα άρθρα, παρεμβάσεις και σχόλια παρακολουθούσε και επιχειρούσε να αποκωδικοποιήσει την κατάσταση που επικρατούσε στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, στη γενέτειρά του δηλαδή, αλλά και τον αντίκτυπο που αυτή είχε στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Οι πρώτες του σπουδές στην Αμερική ήταν στην Οικονομία. Ελαβε το πτυχίο του ως οικονομολόγος και πολιτικός επιστήμονας από το Πανεπιστήμιο της Βοστόνης και το μεταπτυχιακό του από τη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών στο γνωστό σε όλους Johns Hopkins. Αργότερα θα επέστρεφε στο πανεπιστήμιο ως λέκτορας για την Ενέργεια, το Περιβάλλον και τους Φυσικούς Πόρους. Αρχικά, ασχολήθηκε με τον κλάδο των επενδύσεων ελληνικών εφοπλιστικών εταιρειών σε κινεζικά ναυπηγεία. Αφοσιώθηκε στο ζήτημα της ενέργειας, συγγράφοντας πάνω από 200 άρθρα για θέματα ενέργειας και οικονομίας σε Μέσα, όπως στο Foreign Affairs, The National Interest, Petroleum Economist και The International Economy. Από τη θεωρία, όμως, δεν άργησε να περάσει στην πράξη ο Νίκος Τσάφος.

Εργάστηκε επί πολλά χρόνια στην εταιρεία PFC Energy, μια παγκόσμια ομάδα έρευνας και παροχής συμβουλών στον τομέα της ενέργειας που ιδρύθηκε το 1984. Η θέση αυτή του έδωσε μία σπάνια ευκαιρία. Συνεργάστηκε με δεκάδες εταιρείες, οικονομικούς οργανισμούς, αλλά και κυβερνήσεις σε πάνω από 30 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο. Στη συνέχεια ανεξαρτητοποιήθηκε ιδρύοντας την εταιρεία Enalytica μαζί με τον Τζάνακ Μέγιερ το 2014, με έδρα την Ουάσινγκτον. Ο τελευταίος του σταθμός προτού επιστρέψει στην Ελλάδα ήταν η CSIS (Center for Strategic and International Studies).

Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία δεξαμενή σκέψης στην Ουάσινγκτον. Κορυφαία στιγμή, όταν τον Ιούλιο του 2019 ως επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών της Ουάσινγκτον είχε παρουσιάσει ενώπιον της Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Γερουσίας τον σημαντικό ρόλο του αμερικανικού LNG για τις παγκόσμιες αγορές και για το πώς οι ΗΠΑ θα μπορέσουν να διευρύνουν τις εξαγωγές. Μεταξύ άλλων είχε χαρακτηρίσει την πρόσφατη ενεργειακή κρίση ως κρίση του φυσικού αερίου, οι τιμές του οποίου είχαν ανέβει περισσότερο από όσο είχε ανέβει το πετρέλαιο τη δεκαετία του 1970. «Το φυσικό αέριο δέχεται τα πυρά για τη σημερινή ενεργειακή κρίση και ορθώς, διότι είναι μια αυθεντική κρίση φυσικού αερίου. Ομως η κριτική ενδεχομένως αποκρύπτει μια βαθύτερη αλήθεια για την ενέργεια, ότι το αέριο έχει μια πολύ δύσκολη αποστολή, αυτή της εποχιακής εξισορρόπησης».

Αιρετικός και οξυδερκής

Εντύπωση είχε προκαλέσει και η συμμετοχή του σε ένα φόρουμ στη Θεσσαλονίκη. Η ομιλία του είχε χαρακτηριστεί «αιρετική αλλά και οξυδερκής», στην οποία αμφισβήτησε τον «κανόνα» που θέλει ΑΠΕ και φυσικό αέριο να είναι «οι καλύτεροι φίλοι». Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία εμφανίστηκε σε κορυφαία αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα υποστηρίζοντας ότι η ενεργειακή κρίση ξεκίνησε πριν από τον πόλεμο Ρωσίας - Ουκρανίας. Κατά τη γνώμη του, ο πόλεμος δεν βρήκε μια ήρεμη ενεργειακή αγορά, αλλά, αντιθέτως, μια αγορά σε κρίση, με πολλές παθογένειες. Διακατέχεται, όμως, και από μια αισιοδοξία ότι «αυτή η κρίση θα μας φέρει πολύ πιο γρήγορα στην απανθρακοποίηση». Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τοποθέτησή του είχε και τις ευλογίες του Λευκού Οίκου.

Εξάλλου, όπως έγινε γνωστό, θα είναι εκείνος που θα επιβλέπει τη συνεργασία για διμερή θέματα ενέργειας με τον Ερικ Χοκστάιν, σύμβουλο του Τζο Μπάιντεν στα θέματα ενέργειας. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος των ΗΠΑ συμφώνησαν να συντονίσουν τις ενέργειές τους εν όψει της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στα τέλη Μαΐου, εξουσιοδοτώντας τους συμβούλους τους στα θέματα ενέργειας να συνεργαστούν στενά. Μην ξεχνάμε και την ανάληψη από τον τέως πρεσβευτή στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, του χαρτοφυλακίου ενέργειας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες προτάσεις του ήταν αυτή στην οποία υποστήριξε, μέσω άρθρου του, ότι «η πρόταση για αγωγό προς την Τουρκία φαίνεται πιο ελκυστική τώρα απ’ ό,τι στο παρελθόν». Πράγματι, πρόκειται για την πλέον οικονομική λύση, αλλά έχει ένα προαπαιτούμενο. Και αυτό δεν είναι άλλο από τη λύση του Κυπριακού. Είναι υπέρμαχος του LNG ως τη μοναδική εναλλακτική επιλογή για την Ευρώπη. Με λίγα λόγια, να μπορέσει η Ευρώπη να προμηθευτεί ακόμη περισσότερο αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο και να μειώσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών από τη Ρωσία.


Ειδήσεις σήμερα:

Blame-game από την Άγκυρα μετά την «εκστρατεία» διεθνοποίησης της Αθήνας

«Η μητέρα μπορεί να τον επισκεφτεί όποτε θέλει», δηλώνει ο Νορβηγός πατέρας του 6χρονου Ράινερ

Μαρτίκας για Βρισηίδα: «Ό,τι πιο πονηρό μπορεί να γνωρίσει κάποιος και ό,τι πιο επικίνδυνο»