Η αντιπρόεδρος και αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλος των εταιρειών αυτοκινήτων Renault και Dacia και εικαστικός, μετά την επιτυχημένη συμμετοχή της σε σημαντικές ομαδικές εκθέσεις στο Λονδίνο, στη Σεούλ, στη Νέα Υόρκη και στο Μαϊάμι, επέστρεψε στην Αθήνα για να παρουσιάσει στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» μία ομολογουμένως πρωτότυπη έκθεση. Με τίτλο «assembling memories», η Ντένη Θεοχαράκη αποδίδει με τον δικό της μοναδικό τρόπο την ιστορία του εργοστασίου που ίδρυσε η οικογένειά της και αποτέλεσε case study για τα ελληνικά επιχειρηματικά δεδομένα. Η ΤΕΟΚΑΡ ΑΒΕΕ (1980-1995) στον Βόλο ήταν το πρώτο και το μοναδικό εργοστάσιο συναρμολόγησης αυτοκινήτων Nissan στην Ελλάδα και είχε βασιστεί στο όραμα της οικογένειας Θεοχαράκη.
Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα ζωγραφικής και φωτογραφίας, ενώ εντυπωσιάζουν οι τεράστιες εγκαταστάσεις και τα οπτικοακουστικά μέσα που δημιουργούν μία αξέχαστη εμπειρία τέχνης για τον θεατή. «Πέρασαν 29 χρόνια από τότε που έκλεισε το μοναδικό εργοστάσιο συναρμολόγησης αυτοκινήτων στην Ελλάδα. Ενα φιλόδοξο πρόγραμμα της οικογένειάς μου που έγινε πραγματικότητα. Χρόνια ήθελα να επισκεφτώ τους χώρους του, αλλά δεν τολμούσα. Ισως το καλλιτεχνικό κομμάτι του εαυτού μου με κάνει πιο ευαίσθητη, όμως πιστεύω ότι από μόνη της η ιστορία είναι συγκλονιστική», αφηγείται η καλλιτέχνις. «Στα χρόνια της λειτουργίας του εργοστασίου συναρμολογήθηκαν συνολικά 175.000 αυτοκίνητα που κυκλοφόρησαν στους ελληνικούς δρόμους. Κάποια από αυτά ακόμη κυκλοφορούν. Πέρασαν χρόνια για να βρω τη δύναμη να επισκεφθώ τις εγκαταστάσεις. Πολλά χρόνια, φθαρμένες μνήμες. Μόλις έφτασα στους εγκαταλελειμμένους χώρους, ένιωσα συντετριμμένη. Βίωνα το παρελθόν και το παρόν ταυτόχρονα. Οι εικόνες του σήμερα με δυσκολία θύμιζαν τις ένδοξες μέρες. Οι χώροι του εργοστασίου ερήμωσαν και έγιναν λεία επιτήδειων. Tόσοι αγώνες, τόσες επενδύσεις, τέτοια αξεπέραστη ποιότητα παραγωγής...», περιγράφει πικραμένη.
«Εζησα και το κλείσιμο. Η Ε.Ε.; O ανταγωνισμός; Δεν έχει σημασία. Μεγάλη στενοχώρια!»
«Ημουν μικρό κοριτσάκι όταν ο πατέρας μου -τον οποίο θεωρούσα πάντα μέντορά μου καθώς με έπαιρνε παντού και πάντα μαζί του- μου είπε ότι μετά από πολλές διαπραγματεύσεις οι Ιάπωνες εκχώρησαν στην οικογένειά μου την άδεια να κατασκευαστεί ένα εργοστάσιο συναρμολόγησης αυτοκινήτων στην Ελλάδα. Τον άκουγα με το στόμα ανοιχτό...». Αραγε θυμάται την ημέρα των εγκαινίων, παρότι ήταν μικρό κοριτσάκι; «Σαφώς! Ηταν χειμώνας όταν ανέβηκα στο ελικόπτερο για πρώτη φορά.
Θυμάμαι αμυδρά την προσγείωση σε ένα χωμάτινο χωράφι. Και τι χωράφι! 264 στρέμματα. Ηταν η μέρα που τοποθετήθηκε η πλάκα των εγκαινίων. Ανατρέχοντας στο φωτογραφικό αρχείο, εντόπισα την ημερομηνία: 27 Ιανουαρίου του 1979. Το όνομα του εργοστασίου ήταν ΤΕΟΚΑΡ ΑΒΕΕ. Εναν χρόνο αργότερα θα έμπαινε σε λειτουργία», λέει. «Εζησα και το κλείσιμο του εργοστασίου. Η Ευρωπαϊκή Ενωση; H κυβέρνηση; Oι ξένοι; O ανταγωνισμός; Δεν έχει σημασία ποιος ευθυνόταν περισσότερο. Ποιος περίμενε ότι θα διαρκούσε τόσο λίγο; Μεγάλη στενοχώρια! Αδειασε ο χώρος από τα ρομπότ και τα πρωτοποριακά μηχανήματα. Λεηλατήθηκαν τα πάντα. Με δυσκολία τώρα πια προσεγγίζεις κάποιους χώρους. Η παλιά είσοδος του εργοστασίου, απ’ όπου για να περάσεις έπρεπε να πάρεις ειδική άδεια, είναι απροσπέλαστη. Η πινακίδα εισόδου “Χώρος τελωνείου” δεν διακρίνεται εύκολα αφού έχει περικυκλωθεί από φυτά. Και ενώ τα δέντρα και οι θάμνοι απλώνονται γύρω από τα κτίρια, νιώθεις ότι δίνουν ζωή στους άδειους χώρους. Σου θυμίζουν ότι η ζωή συνεχίζεται και αλλάζει μορφές προσκαλώντας σε να αλλάξεις μαζί της, να χαράξεις νέες διαδρομές... Ανέτρεξα στα παλιά προκειμένου να αναβιώσω μια ολόκληρη εποχή μέσα από το μάτι του καλλιτέχνη. Εφυγα με τη φωτογραφική μου μηχανή γεμάτη και με έναν πάκο από χαρτιά βρεγμένα, ρυζόχαρτα λασπωμένα, αποφασισμένη να τους ξαναδώσω ζωή. Η ανάγκη να βρω λύσεις και νέες ιδέες πραγματικής αναβίωσης -και όχι μόνο εικαστικής- γυρνούσε ασταμάτητα στη σκέψη μου», λέει εξηγώντας την ιστορία πίσω από την έμπνευσή της.
«Στο εργοστάσιο συναρμολογήθηκαν 175.000 αυτοκίνητα που βγήκαν στους ελληνικούς δρόμους. Κάποια κυκλοφορούν ακόμη»
Στην έκθεση «assembling memories», τα πολύπλευρα και πολυεπίπεδα εικαστικά σύνολα της δημιουργού σε καμβάδες συνυπάρχουν αρμονικά με τα παλιά σχέδια συναρμολόγησης (blue prints) που χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή αυτοκινήτων και μια σειρά φωτογραφιών που αποτυπώνουν γλαφυρά το εμβληματικό εργοστάσιο με έκδηλα τα σημάδια της ερήμωσης και της δραστηριότητας που διακόπηκε. Η εικαστικός σκηνοθέτησε και σκηνογράφησε στον χώρο του «Ελληνικού Κόσμου» τον μνημονικό κόσμο της δικής της ΤΕΟΚΑΡ εντάσσοντας ενθυμήματα τεραστίων διαστάσεων, όπως η αυθεντική πινακίδα του εργοστασίου, το κάγκελο της εισόδου, κιβώτια συσκευασίας ανταλλακτικών προς συναρμολόγηση κ.λπ. ως ready made θραύσματα αναμνήσεων, ως οιωνούς του δυναμικού παρελθόντος. Μέσω των έργων της η οικογενειακή ιστορία ξαναζωντανεύει, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι ◆
info
Eκθεση «assembling memories» της Ντένης Θεοχαράκη, Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», έως 31 Μαΐου. Tα έσοδα από την πώληση φωτογραφιών θα διατεθούν στη «Φλόγα» Μαγνησίας.
