Ο υπερβολικά «ήσυχος» Ήλιος έχει τις λιγότερες κηλίδες εδώ και έναν αιώνα

Η επιφάνεια του Ήλιου, παρά τις κατά καιρούς εξάρσεις, εμφανίζει σε γενικές γραμμές αξιοσημείωτη ηρεμία κατά τα τελευταία χρόνια, σε σημείο που κατά τον τρέχοντα 24ο στη σειρά 11ετή ηλιακό κύκλο έχουν ως τώρα εμφανιστεί οι λιγότερες ηλιακές κηλίδες εδώ και ένα περίπου αιώνα. Οι επιστήμονες που παρακολουθούν επισταμένα την ηλιακή δραστηριότητα, η οποία μπορεί να έχει επιπτώσεις στη Γη, διερωτώνται τι σημαίνει αυτή η ασυνήθιστη ηρεμία.

Οι πρώτες ηλιακές κηλίδες παρατηρήθηκαν από κινέζους αστρονόμους και, για πρώτη φορά με τηλεσκόπιο, από τον Γαλιλαίο το 1610. Οι κηλίδες ακολουθούν χονδρικά ένα κύκλο αυξομείωσης διάρκειας περίπου 11 ετών. Ο τωρινός κύκλος ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2008 και ο αριθμός των κηλίδων που έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα, είναι κάτω από το μισό του μέσου όρου των τελευταίων 250 ετών.

«Είναι σίγουρα ο πιο αδύναμος κύκλος του Ήλιου καθ’ όλη τη διαστημική εποχή, εδώ και 50 χρόνια», δήλωσε ο φυσικός Νταγκ Μπιζέκερ της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.

Η συχνότητα και η ηλεκτρομαγνητική ένταση των ηλιακών κηλίδων έχει σημαντική επίδραση στην ακτινοβολία (υπεριώδη και Χ) που εκπέμπει ο Ήλιος, καθώς και στην ισχύ των ηλιακών καταιγίδων, οι οποίες μπορεί να διαταράξουν τα τηλεπικοινωνιακά, ηλεκτρικά και άλλα δίκτυα της Γης.

Ο προηγούμενος 23ος ηλιακός κύκλος εμφάνισε τον μέγιστο αριθμό κηλίδων τον Απρίλιο του 2000, με 120 κηλίδες κατά μέσο όρο ανά ημέρα, φθάνοντας στη συνέχεια σε ένα ελάχιστο αριθμό τον Δεκέμβριο του 2008, οπότε θεωρείται ότι ξεκίνησε ο τρέχων κύκλος. Οι αστρονόμοι είχαν προβλέψει ότι ο 24ος κύκλος θα ήταν ήσυχος, αλλά η ηρεμία του Ήλιου έχει ξεπεράσει και τις πιο χαμηλές προσδοκίες τους.

Ενδεικτικά, κατά το πρώτο έτος του τρέχοντος κύκλου, πέρασαν 266 μέρες χωρίς να εμφανιστεί ούτε μια ηλιακή κηλίδα. Το 2012 ο μέσος αριθμός τους έφθασε τις 67 ημερησίως, ούτε τις μισές ενός τυπικού κύκλου. Η τελευταία φορά που ένας κύκλος του Ήλιου είχε τόσες λιγοστές κηλίδες, ήταν το Φεβρουάριο του 1906, όταν στο αποκορύφωμα του 14ου κύκλου οι κηλίδες δεν ξεπερνούσαν κατά μέσο όρο τις 64 την ημέρα.

Μερικοί αστρονόμοι δεν αποκλείουν ο τωρινός κύκλος να εγκαινιάσει μια μακρύτερη περίοδο εξασθενημένης ηλιακής δραστηριότητας, κάτι που είχε ξανά συμβεί μεταξύ 1650 - 1715, όταν δεν είχαν παρατηρηθεί σχεδόν καθόλου κηλίδες και οι θερμοκρασίες στη Γη είχαν υποχωρήσει σημαντικά, προκαλώντας τη λεγόμενη «Μικρή Εποχή των Πάγων» στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Πάντως, εν μέσω ανόδου της θερμοκρασίας λόγω της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, θα ήταν μάλλον απίθανο να επαναληφθεί κάτι τέτοιο στο άμεσο μέλλον.

Μια άλλη ιδιαιτερότητα κατά τον τρέχοντα κύκλο είναι ότι οι μαγνητικοί πόλοι του Ήλιου δεν έχουν αλλάξει πολικότητα (δηλαδή ο βόρειος να γίνει νότιος και αντίστροφα) σχεδόν ταυτόχρονα. Αντίθετα, ο βόρειος μαγνητικός πόλος άλλαξε πολικότητα εδώ και μήνες, αλλά ο νότιος καθυστερεί πολύ να κάνει το ίδιο. Πάντως οι επιστήμονες δεν φαίνονται να ανησυχούν και περιμένουν σύντομα να γίνει και αυτό.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ