Υπερβολικές οι εκτιμήσεις για το ρυθμό εξαφάνισης φυτών και ζώων

Ο ρυθμός μείωσης της βιοποικιλότητας και εξαφάνισης των φυτικών και ζωικών οργανισμών εξαιτίας της καταστροφής των ενδιαιτημάτων τους από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, είναι πολύ πιο αργός από ό,τι θεωρούν μέχρι σήμερα οι περισσότεροι επιστήμονες, σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προς τα κάτω εκτιμήσεις μιας νέας αμερικανο-κινεζικής επιστημονικής έρευνας, που έρχεται να αμφισβητήσει την κυρίαρχη αντίληψη και αντιτείνει ότι η απώλεια της βιοποικιλότητας έχει υπερεκτιμηθεί τουλάχιστον κατά 160%.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή οικολογίας και εξελικτικής βιολογίας Στέφεν Χούμπελ του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Λος Άντζελες (UCLA), που παρουσίασαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό “Nature”, σύμφωνα με τα πρακτορεία Ρόιτερ και Γαλλικό και το BBC, αναγνωρίζουν ότι τα οικοσυστήματα των διαφόρων ειδών συνεχίζουν να απειλούνται λόγω αποψίλωσης των δασών, κλιματικής αλλαγής, μόλυνσης των θαλασσών, λιμνών και ποταμών από χημικά, υπερεκμετάλλευσης κ.α. Όμως υποστηρίζουν ότι οι μέχρι τώρα εκτιμήσεις των συναδέλφων τους και των διεθνών οργανισμών για την ταχύτητα και την έκταση της εξαφάνισης των οργανισμών είναι «θεμελιακά λανθασμένες», με συνέπεια να υπερεκτιμούν τη σοβαρότητα της κατάστασης σχετικά με την απώλεια της βιοποικιλότητας.

Όπως είπαν, ακόμα και αυτός ο κατάλογος με τα επαπειλούμενα είδη που καταρτίζει η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN), πρέπει να αναθεωρηθεί. Χρησιμοποιώντας νέα μαθηματικά μοντέλα και επαναξιολογώντας τις εμπειρικές παρατηρήσεις, οι επιστήμονες, όπως δήλωσαν σε συνέντευξη Τύπου, εκτιμούν ότι οι υπάρχοντες αριθμοί για την εξαφάνιση των ειδών δεν είναι στην πραγματικότητα ούτε οι μισοί (συγκεκριμένα θα έπρεπε να διαιρεθούν με το 2,5 περίπου).

Όπως ανέφεραν, από τη μια, αυτό αποτελεί καλό νέο, καθώς σημαίνει ότι η κατάσταση δεν είναι τόσο δραματική και υπάρχει περισσότερος χρόνος για την προστασία των φυτών και των ζώων από τις υπαρκτές απειλές. Από την άλλη όμως, πρόσθεσαν, το νέο είναι δυσάρεστο, καθώς πρέπει να αναθεωρηθεί ένας τεράστιος όγκος ερευνητικών δεδομένων που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, αλλά δυστυχώς στηρίζονται σε λάθος βάση.

Μέχρι τώρα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα είδη στην εποχή μας εξαφανίζονται με ρυθμό 100 έως 1.000 φορές ταχύτερο σε σχέση με τον μέσο όρο των εξαφανίσεων που έχουν λάβει χώρα στον πλανήτη μας από τότε που φιλοξενεί ζωή. Οι εκτιμήσεις των οργανισμών του ΟΗΕ μάλιστα ήσαν ότι οι ρυθμοί αυτοί θα επιταχυνθούν κι άλλο, δεκαπλασιαζόμενοι μέσα στους επόμενους αιώνες (δηλαδή ο ρυθμός θα φτάσει τις 1.000 έως 10.000 φορές σε σχέση με σήμερα). Η νέα μελέτη αμφισβητεί όλες αυτές τις εκτιμήσεις ως υπερβολικές.

Το σφάλμα αποδίδεται στο ότι οι επιστήμονες αναγκαστικά καταφεύγουν σε υποθέσεις και στατιστικά μοντέλα, αφού δεν είναι σε θέση να μετρήσουν άμεσα τον ρυθμό εξαφάνισης των ειδών, ενώ κάθε χρόνο ανακαλύπτονται πολλά νέα είδη. Η νέα έρευνα υποστηρίζει ότι υπάρχουν σοβαρά λάθη σε αυτές τις απλοϊκές μαθηματικές μεθόδους (κυρίως θεωρεί ότι υπερβάλλουν όσον αφορά τη σημασία της απώλειας των ενδιαιτημάτων), τις οποίες κατηγορεί ότι αποτυγχάνουν να συλλάβουν την πολυπλοκότητα της φύσης και καταλήγουν έτσι να υπερεκτιμούν το πρόβλημα εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες. Το βασικό νέο επιχείρημα, με απλά λόγια, είναι ότι χρειάζεται μια πολύ μεγαλύτερη σε έκταση απώλεια ενδιαιτήματος για να εξαφανιστεί ένα είδος.

Εκπρόσωπος της IUCN, αν και δεν αμφισβήτησε άμεσα τις νέες επιστημονικές εκτιμήσεις, εξέφρασε το φόβο του ότι μπορεί να χρησιμοποιηθούν με λάθος τρόπο από όσους δεν παίρνουν σοβαρά τα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ