Η δράση της Επιτροπής «Ελλάδα 2021»

Σε µια κρίσιµη συγκυρία, µετά την έξαρση της πανδηµίας και την επανεκκίνηση των τουριστικών δραστηριοτήτων, συνοµιλούµε µε τον δρα Αρη Ικκο, επιστηµονικό διευθυντή του Ερευνητικού Ινστιτούτου του Συνδέσµου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), κάτοχο Ph.D. από το University of London, ο οποίος δραστηριοποιείται στον χώρο του τουρισµού στην Ελλάδα και την Κύπρο από τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Στο πλαίσιο της κοµβικής δράσης της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», του διεθνούς Forum «Η Ελλάδα το 2040», ο δρ Ικκος προσεγγίζει τις ευρύτερες δυναµικές που επηρεάζουν και θα επηρεάζουν τον ελληνικό τουρισµό τα επόµενα χρόνια και παράλληλα εντοπίζει τις πιο λεπτές πτυχές που µπορούν να του δώσουν νέα ώθηση.

- Καλείστε στο πλαίσιο του Forum «Η Ελλάδα το 2040» να συνεισφέρετε µε διορατικότητα στη σύνθεση ενός µακροπρόθεσµου σχεδίου για τον τουρισµό, ο οποίος αποτελεί την κινητήρια δύναµη της ελληνικής οικονοµίας.

O ΣΕΤΕ συµµετέχει µε ιδιαίτερη ικανοποίηση στο Forum «Η Ελλάδα το 2040». Ανέθεσε λοιπόν στο ΙΝΣΕΤΕ την εκπόνηση µελέτης µε τίτλο «Ελληνικός Τουρισµός 2040: Προκλήσεις και ευκαιρίες» για τη δηµιουργία ενός σχεδίου που θα προετοιµάσει τον ελληνικό τουρισµό προκειµένου να αντιµετωπίσει αποτελεσµατικά τις αναδυόµενες προκλήσεις.

- Ποιες είναι οι θεµατικές ενότητες της µελέτης που εκπονείτε;

Οι µεγα-τάσεις (mega-trends) και οι επιπτώσεις από την πανδηµία δηµιουργούν ένα νέο πλαίσιο σχεδιασµού. Μόνο οι προορισµοί και οι επιχειρήσεις που θα ενσωµατώσουν µια future-back προσέγγιση, κατανοώντας εγκαίρως αυτό το νέο πλαίσιο, θα καταφέρουν να διασφαλίσουν µια ανθεκτική πορεία.

- Ποια είναι η µεγαλύτερη πρόκληση για το βιώσιµο µέλλον του ελληνικού τουρισµού;

Οι δηµογραφικές αλλαγές, η κλιµατική αλλαγή και συνεχείς τεχνολογικές εξελίξεις συνθέτουν ένα πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό διαρκώς µεταβαλλόµενο περιβάλλον όχι µόνο για τον τουρισµό, αλλά για κάθε πτυχή της οικονοµικής δραστηριότητας. Τα ζητήµατα αυτά δεν µπορούν να αντιµετωπιστούν σε επίπεδο µονάδας: ενός κράτους, ενός κλάδου, µιας επιχείρησης. Προκειµένου λοιπόν να ανταποκριθούµε αποτελεσµατικά πρέπει να χρησιµοποιήσουµε τη συνδυασµένη δύναµή µας µε µέθοδο αλλά και ευελιξία. Λέξεις-κλειδιά είναι οι συνέργειες, ο σχεδιασµός και η προσαρµοστικότητα.

- Εχει αλλάξει η τουριστική φυσιογνωµία της χώρας µας από την είσοδό της στο 21ο αιώνα;

Σύµφωνα µε την κατάταξη του World Economic Forum, η Ελλάδα στον τουρισµό κατατάσσεται διαχρονικά σε συγκριτικά υψηλές θέσεις - για παράδειγµα, το 2019 κατείχε την 25η θέση ανάµεσα σε 140 χώρες. Η διεθνής ανταγωνιστικότητα της χώρας στον τουρισµό υπερτερεί σαφώς της ανταγωνιστικότητάς της ως προς το σύνολο της οικονοµίας της (59η επί 141 χωρών). Αυτά τα δεδοµένα µάς γεµίζουν αυτοπεποίθηση ότι είµαστε αποτελεσµατικοί στην προσαρµογή, αλλά δεν πρέπει να εφησυχάζουµε.

- Τι προτείνετε;

Ηδη από το 2019 ετοιµάσαµε έναν Στρατηγικό Οδικό Χάρτη µε τα απαραίτητα βήµατα για τον εµπλουτισµό του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, µε κεντρικούς άξονες τη διαχείριση των προορισµών και την αειφορία (sustainability), την αποτελεσµατική ενσωµάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας στην τουριστική δραστηριότητα και τη διαρκή επιµόρφωση των εργαζοµένων του κλάδου. Επίσης η βελτίωση και απλοποίηση του νοµοθετικού και χωροταξικού πλαισίου και η ενίσχυση των πολιτικών και των κινήτρων για την προσέλκυση επενδύσεων αποτελεί ένα κρίσιµο πεδίο

- Θεωρείτε ότι ο κύκλος ανάπτυξης που βασίστηκε στο µοντέλο «ήλιος - θάλασσα» έχει κλείσει;

Εχει γίνει πολλή συζήτηση για το βασικό µας προϊόν, το «ήλιος και θάλασσα», το οποίο -παγκοσµίως- αποτελεί το δηµοφιλέστερο τουριστικό προϊόν και στο οποίο η Ελλάδα αποτελεί τον Νο 3 προορισµό. Αρα, κανείς δεν µπορεί, λογικά, να ισχυριστεί ότι πρέπει να εγκαταλειφθεί ένα βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα του ελληνικού τουρισµού. Ωστόσο, θα µπορούσε να αποκτήσει και άλλες διαστάσεις. Και όντως ο εµπλουτισµός του µε τη γαστρονοµία, τη βιώσιµη ανάπτυξη, τις νέες πολιτιστικές εµπειρίες είναι απαραίτητα συστατικά τα οποία πρέπει να ενσωµατώσουµε. Σε κάθε περίπτωση, ο τουρισµός δεν µπορεί να λειτουργεί µε αυτόµατο πιλότο.

Τα συµπεράσµατα της µελέτης του ΙΝΣΕΤΕ µε τίτλο «Ελληνικός Τουρισµός 2040: Προκλήσεις και ευκαιρίες» πρόκειται να παρουσιαστούν τον προσεχή Οκτώβριο στο πλαίσιο του Forum «Η Ελλάδα το 2040».