Ολομέλεια ΣτΕ: Αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις νόμου Κατρούγκαλου

Μετά από χρονοκαθυστέρηση... μόλις 32 μηνών (δηλαδή δυο χρόνια και 6 μήνες) η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικούς βασικές διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου (νόμος 4387/2016).

Σήμερα, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Μαίρη Σάρπ δημοσίευσε 5 αποφάσεις που αφορούν τον νόμο Κατρούγκαλου και ειδικότερα τον ΕΦΚΑ, τις συντάξεις, τα μπλοκάκια, κ.λπ.

Το περιεχόμενο των αποφάσεων της Ολομέλειας του Ανωτάτου Ακυρωτικού έχει γίνει εν μέρει γνωστό ήδη και έχουν ληφθεί τα αναγκαία νομοθετικά μέτρα, ενώ εκ των πραγμάτων είναι αναγκαίο να γίνουν άμεσες νομοθετικές νέες παρεμβάσεις στον ασφαλιστικό τομέα, καθώς πλέον των άλλων αφορά 2.750.000 συνταξιούχους οι οποίοι έχουν υποστεί μετά συνεχείς περικοπές των συντάξεών τους.

Αναγκαίο είναι να επισημανθεί ότι η ισχύς των αποφάσεων του ΣτΕ δεν έχουν αναδρομική εφαρμογή, καθώς η ισχύς τους αρχίζει από σήμερα.

Κατ΄ αρχάς, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία συνταγματικό τον ενιαίο ασφαλιστικό φορέα ΕΦΚΑ και την υπαγωγή σε αυτόν του συνόλου των ασφαλισμένων, εργαζομένων και συνταξιούχων.

Αναλυτικότερα, έκρινε ότι είναι σύμφωνος με τις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας, η δημιουργία ενός φορέα για όλους με το σκεπτικό ότι αντιμετωπίζουν τους ίδιους ασφαλιστικούς κινδύνους (γήρας, ασθένειες, θάνατος).

Έτσι, το ΣτΕ απέρριψε τις προσφυγές των δημοσίων υπαλλήλων που είχαν ζητήσει να μείνουν εκτός ΕΦΚΑ λόγω της ειδικής σχέσης που έχουν με το κράτος.
 
Στην απόφαση υπήρξε μειοψηφία σχετικά με τους δημοσίους υπαλλήλους που υποστήριξε ότι πρέπει να έχουν χωριστό ασφαλιστικό φορέα.
 
Αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, μπλοκάκια κ.λπ.
 

Παράλληλα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες (μπλοκάκια) σε σύγκριση με τους μισθωτούς απασχολούμενους.

Δηλαδή έκρινε αντισυνταγματικό το όριο του 20% των εισφορών που προέβλεπε ο  νόμος Κατρούγκαλου, ενώ για τους μισθωτούς το ανάλογο ποσοστό είναι 6% και το υπόλοιπο καλύπτεται από τον εργοδότη.

Διευκρινίζεται ότι το ποσοστό του 20% για τους αυτοαπασχολούμενους έχει ήδη μειωθεί με νεότερο νομοθετικό πλαίσιο.

Σύμφωνα το ΣτΕ η διάταξη αυτή κρίθηκε αντισυνταγματική διότι προσβάλλει την συνταγματική αρχή της ισότητας.
 

Επανυπολογισμός συντάξεων
 
Το ΣτΕ έκρινε συνταγματικό κατά οριακή πλειοψηφία 13 υπέρ έναντι 12 ψήφων τη διάταξη που ορίζει ως βάση για τον επανυπολογισμό των συντάξεων την 31η Δεκεμβρίου του 2014.

Επίσης, έκρινε το ΣτΕ στο θέμα αυτό ότι στον νόμο Κατρούγκαλου υπάγονται όλοι και οι παλιοί και οι μελλοντικοί απασχολούμενοι. Ανεξάρτητα από το πότε ξεκίνησαν να εργάζονται. Δηλαδή δεν υπάρχουν πλέον ασφαλισμένοι πολλών ταχυτήτων.

Αυτό κρίθηκε στη λογική ότι όλοι πρέπει να επωμιστούν το βάρος για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης των γενεών και λοιπά.
 
H μειοψηφία στο θέμα αυτό που ήταν οριακή εξέφρασε την άποψη ότι η διάταξη αυτή αποσκοπεί στην επίτευξη δημοσιονομικών στόχων.
 

Αναλογιστικές μελέτες 
 
Και πάλι κατά πλειοψηφία το ΣτΕ έκρινε συνταγματικές τις διατάξεις του   νόμου Κατρούγκαλου σε ότι αφορά τις κύριες συντάξεις διότι είχαν προηγηθεί αναλογιστικές μελέτες. Ειδικότερα είχε γίνει αναλογιστική μελέτη από την αρμόδια Αρχή και επίσης είχε υπάρξει και έγγραφο που πιστοποιούσε τη σοβαρότητά της από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας.
 
Στις επικουρικές συντάξεις δεν υπάρχει μελέτη
 
Αντίθετα, για τις επικουρικές συντάξεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι σχετικές διατάξεις, η πολιτεία οφείλει άμεσα να νομοθετήσει εκ νέου.
Κατά συνέπεια κρίνονται αντισυνταγματικές και ακυρώνονται οι αποφάσεις για τις επικουρικές και για τις παλιές και μελλοντικές.
 
Υπολογισμός επικουρικών συντάξεων
 
Παράλληλα, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν κατά πλειοψηφία αντισυνταγματική τη διάταξη για τον υπολογισμό των επικουρικών συντάξεων ειδικότερα κρίθηκε αντισυνταγματική η περικοπή των επικουρικών συντάξεων άνω των 1.300 ευρώ, καθώς αντίκεινται στην συνταγματική αρχή της ισότητας και της αναλογικότητας.
Συγκεκριμένα, τα 1.300 ευρώ υπολογίζονται ως μικτά. Δηλαδή κύρια σύνταξη, επικουρική, εισφορά αλληλεγγύης, προ φόρων και λοιπά.
 
Αναπλήρωση συντάξεων
 
Ακόμη το ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικό το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων κυρίως για τις μεγάλες συντάξεις και τους συνταξιούχους που έχουν πολλά χρόνια εργαστεί, ειδικότερα το ανώτατο πλαφόν αναπλήρωσης 46,8% για 42 χρόνια ασφάλισης.
 
Επίσης, κρίθηκε ότι το κράτος εγγυάται τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος σε περίπτωση προβλήματος και ανάγκης.
Εισηγητές των αποφάσεων αυτών ήταν οι σύμβουλοι Επικρατείας Σπυρίδων  Μαρκάτης, Γεώργιος Τσιμέκας και Άννα Καλογεροπούλου.

Τι ζητούσαν
 
Οι προσφεύγοντες στο ΣτΕ ζητούσαν να ακυρωθούν ως αντίθετοι στο Σύνταγμα -στο πρώτο πρόσθετο πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ, όπως και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης- τόσο ο ασφαλιστικός νόμος 4387/2016 όσο και σχετικές αποφάσεις του υπουργού Εργασίας. 
            
Υποστήριζαν οι προσφεύγοντες ότι ο νέος ασφαλιστικός νόμος παραβιάζει διατάξεις του Συντάγματος, όπως και τις συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές της αναλογικότητας, της ανταποδοτικότητας, της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του κράτους προς τους πολίτες, κ.λπ. Επισημάνθηκε ακόμη η ανυπαρξία των προβλεπομένων αναλογιστικών κ.λπ. μελετών.

Αναλυτικότερα, στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχουν προσφύγει μεταξύ άλλων: 63 Δικηγορικοί Σύλλογοι της χώρας, όπως και οι πρόεδροί τους ατομικά, Ένωση Εμμίσθων Δικηγόρων, Δικηγόροι Χωρίς Σύνορα, Ένωση Ποινικολόγων και Μαχομένων Δικηγόρων, ατομικά αλλά και ομαδικά εκατοντάδες δικηγόροι από όλη τη χώρα, Συμβολαιογραφικοί Σύλλογοι Αθηνών-Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Πατρών, Ιωαννίνων, Κρήτης, Ναυπλίου και Κέρκυρας, ομαδικά  και ατομικά εκατοντάδες συμβολαιογράφοι από όλη τη χώρα, Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών  Βιοτεχνών Ελλάδας, Σύνδεσμος Επαγγελματιών Βιοτεχνών Ελλάδος, Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος και ξενοδόχοι, Ένωση Συνταξιούχων Ταμείων Ασφάλισης Μηχανικών και Εργοληπτών, πολιτικοί μηχανικοί και μηχανικοί, Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών, τεχνικές εταιρείες, εργολήπτες Δημοσίων έργων, Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, Ιατρικοί Σύλλογοι Αθηνών, Θεσσαλονίκης  και Πατρών, Πανελλήνια Ένωση Ελευθέρων Επαγγελματιών Ιατρών και Οδοντιάτρων Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας, Σύνδεσμος Αποφοίτων Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ), Σύλλογος Επιστημόνων Λογοπαθολόγων, Πανελλήνιος Σύλλογος Λογοπερικών-Λογοθεραπευτών, Πανελλήνιος Σύλλογος Ειδικών Παιδαγωγών-Λογοθεραπευτών Πτυχιούχων Πανεπιστημίου, λογοθεραπευτές, Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος, Πανελλήνιο Συνδικάτο Χερσαίων Εμπορευματικών Μεταφορών, Πανελλήνια Ένωση Κτηνοτρόφων, καθώς και κτηνοτρόφοι και Ομοσπονδία Βενζινοπωλών Ελλάδος, όπως και βενζινοπώλες.


Η περίληψη της απόφασης για την ένταξη των δημοσίων υπαλλήλων στον ΕΦΚΑ και τις εισφορές ελεύθερων επαγγελματιών σύμφωνα με ανακοίνωση του ΣτΕ

Η περίληψη της απόφασης για την κρατική χρηματοδότηση στις επικουρικές συντάξεις - αναλογιστική μελέτη στις επικουρικές συντάξεις σύμφωνα με ανακοίνωση του ΣτΕ

Η περίληψη της απόφασης για τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων σύμφωνα με ανακοίνωση του ΣτΕ

Η περίληψη της απόφασης για τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων σύμφωνα με ανακοίνωση του ΣτΕ

Η περίληψη της απόφασης για την ένταξη στον ΕΦΚΑ των υφιστάμενων φορέων κοινωνικής ασφάλισης μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών σύμφωνα με ανακοίνωση του ΣτΕ