Στο σφυρί η πρώτη κατοικία και για οφειλές στο Δημόσιο

Σε αντίθεση με τις τράπεζες που προχωρούσαν τους πλειστηριασμούς για τους μη συνεργάσιμους οφειλέτες τους, το Ελληνικό Δημόσιο έκανε μεν κατασχέσεις ακινήτων, ωστόσο η υπόθεση δεν έφτανε στο Ειρηνοδικείο για την ολοκλήρωση του πλειστηριασμού. 

Ειδικά την περίοδο 2009-2016 το Ελληνικό Δημόσιο (ΔΟΥ και ΙΚΑ) προχώρησε σε κατασχέσεις τουλάχιστον 50.000 ακινήτων, επιτυγχάνοντας νομική δέσμευση αυτών αφού οι οφειλέτες δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στην πληρωμή των σχετικών ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων.

Συγκεκριμένα, οι οφειλέτες λαμβάνουν ένα έγγραφο που φέρει τον τίτλο «Ατομική Ειδοποίηση Καταβολής Οφειλής», με το οποίο καλούνται εντός προθεσμίας 20-30 ημερών να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς το Δημόσιο ή να προχωρήσουν σε σχετική εξόφληση, σε διαφορετική περίπτωση θα επισπευστεί η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη του χρέους. Εν συνεχεία, και μετά την πάροδο της προαναφερθείσας προθεσμίας, το Δημόσιο δύναται να λάβει αναγκαστικά μέτρα κατά του οφειλέτη. Τα αναγκαστικά μέτρα περιλαμβάνουν: (α) κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, (β) κατάσχεση κινητών στα χέρια τρίτου (π.χ. κατάσχεση υπολοίπου τραπεζικού λογαριασμού που διατηρεί ο οφειλέτης) και (γ) κατάσχεση ακινήτων.

Εφόσον έχει επιτευχθεί νομική δέσμευση (αδυναμία μεταβίβασης του ακινήτου) μέσω της κατάσχεσης σε βάρος του οφειλέτη, ο προϊστάμενος της ΔΟΥ ή ο διευθυντής του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) έχει, σύμφωνα με τον νόμο, τη δυνατότητα πραγματοποίησης πλειστηριασμού. Προχωρά στην έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού και ορίζει συγκεκριμένη ημερομηνία, ενώ οι κοινοποιήσεις - δημοσιεύσεις ενεργούνται τουλάχιστον 20 ημέρες πριν από την ημερομηνία διεξαγωγής του. Ομως, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, οι πλειστηριασμοί για οφειλές προς το Δημόσιο δεν ολοκληρώνονταν, με εξαίρεση ελάχιστες περιπτώσεις μεγαλοοφειλετών που διέθεταν -κατά βάση- ακίνητα βιομηχανικά, καθώς η δικαστική προστασία σταματούσε τις εκποιητικές ενέργειες.

O συγκεκριμένος οφειλέτης είπε στο δικαστήριο ότι από επιχειρηματίας κατέληξε υπάλληλος με μισθό 400 ευρώ, ενώ σήμερα μένει μαζί με τους γονείς του

Πλέον, όμως, και το Ελληνικό Δημόσιο βγάζει στο σφυρί τα σπίτια όσων οφείλουν στην Εφορία, ακόμη και αν πρόκειται για πρώτη κατοικία. Το πρώτο θύμα της νέας συνθήκης, όπως διαμορφώνεται, είναι ένας επιχειρηματίας οίκων ευγηρίας, ο οποίος έπειτα από τέσσερις δεκαετίες επιτυχημένης πορείας πτώχευσε τον καιρό των μνημονίων. Ολο το χρέος της εταιρείας πέρασε στο ΑΦΜ του και παρά το γεγονός ότι προχώρησε σε ρύθμιση, μόλις εμφάνισε αδυναμία να πληρώσει μερικές δόσεις η ΦΑΕ Πειραιά, στην οποία υπάγεται, του κοινοποίησε την απόφαση αναγκαστικού πλειστηριασμού της πρώτης και μοναδικής κατοικίας του, ένα διαμέρισμα στο Μοσχάτο, με ημερομηνία πλειστηριασμού την 1η Μαρτίου 2017. «Η ιστορική οικογενειακή επιχείρηση, ζωντανή για περισσότερο από 40 χρόνια, πλήρωνε πάντοτε και τακτικά τις υποχρεώσεις της, μέχρι που η κρίση τη λύγισε. Εκανε ρύθμιση, πλήρωνε, αλλά τον Οκτώβριο του 2016 δεν άντεξε. Λόγω της καθυστέρησης μερικών δόσεων, η Εφορία προχώρησε τις διαδικασίες, ακόμα κι αν αμφισβητήθηκε δικαστικά -και ακόμα εκκρεμεί- το ύψος του χρέους. Το ακίνητο αποτελούσε την πρώτη κατοικία του πατριάρχη της οικογένειας, στο οποίο και τη στέγαζε», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» η δικηγόρος του επιχειρηματία Σοφία Νικολάου, η οποία χαρακτηρίζει «κόλαφο» την απόφαση που τους κοινοποίησε η Εφορία: «Σύμφωνα με την απόφαση, η βλάβη του Δημοσίου αν δεν πάρει τα λεφτά από τον πλειστηριασμό του ακινήτου θα είναι μεγαλύτερη από αυτή του οφειλέτη! Ακόμα κι αν η “βλάβη του οφειλέτη” σημαίνει ότι αυτός και η οικογένειά του από την επομένη του πλειστηριασμού θα είναι στον δρόμο. Ακόμα κι αν το Δημόσιο μπορούσε να ικανοποιηθεί από άλλα ακίνητα, έστω κι αν αυτά ήταν οικόπεδα».

Η δικηγόρος πέτυχε την ανακοπή του πλειστηριασμού για δύο μήνες. Στις 3 Μαΐου όμως το διαμέρισμα θα βγει κανονικά στο σφυρί, και μάλιστα «σκοτωμένο», αφού ως πρώτη προσφορά έχουν οριστεί τα 100.000 ευρώ, ποσό σημαντικά μικρότερο από την πραγματική αξία του ακινήτου. «Σε πολλές περιπτώσεις τα χρέη έχουν δημιουργηθεί παλαιότερα, όταν δηλαδή η αξία των ακινήτων ήταν ακόμα και υπερδιπλάσια. Πλέον, όμως, το Δημόσιο, αφού εκτιμήσει ελεύθερα την αξία του ακινήτου, την τοποθετεί συνήθως στο ύψος του χρέους και τελικά αδιαφορεί αν ουσιαστικά βγάζει ένα ακίνητο στο σφυρί μισοτιμής. Περαιτέρω, μπορεί η καθυστέρηση του πλειστηριασμού να “βόλευε” τους ιδιοκτήτες, τώρα όμως που ξεκινά η διαδικασία το χρέος έχει φορτωθεί με δυσθεώρητες προσαυξήσεις, οι οποίες μπορεί να φτάνουν ακόμα και το 300%. Σε λίγο θα γίνεται πλειστηριασμός ακόμα και για οφειλές 5.000 ευρώ», δηλώνει η δικηγόρος Σοφία Νικολάου. Μάλιστα ο συγκεκριμένος οφειλέτης υποστήριξε στο δικαστήριο ότι από επιχειρηματίας κατέληξε υπάλληλος βρίσκοντας δουλειά με μισθό 400 ευρώ, ενώ στο διαμέρισμα που βγαίνει στο σφυρί μένει σήμερα μαζί με τους γονείς του.

Το «ΘΕΜΑ» επικοινώνησε με τον διευθυντή της ΦΑΕ Πειραιά Σταύρο Μπαλάσκα, ο οποίος υποστήριξε ότι τα προγράμματα των πλειστηριασμών εκδίδονται για υπηρεσιακούς και νομικούς λόγους: «Είναι η νομοθεσία που μας επιβάλλει να βγάλουμε τυπικά τα προγράμματα πλειστηριασμών για να αποφύγουμε την παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου και άλλα πράγματα. Αλλά ουσιαστικά δεν παίρνουμε ποτέ αυτό το μέτρο, δηλαδή δεν φτάνουμε στην ημέρα του πλειστηριασμού». Ωστόσο, σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά που έκανε δεκτό το αίτημα ανακοπής του πλειστηριασμού για δύο μήνες, η ΦΑΕ Πειραιά παραστάθηκε στο δικαστήριο και ζήτησε να απορριφθεί το αίτημα ανακοπής και να προχωρήσει ο πλειστηριασμός του ακινήτου, ενώ παραμένει άγνωστο με ποιον τρόπο θα αναβαλλόταν -έστω και για δύο μήνες- η διαδικασία αν δεν είχε κινηθεί νομικά ο οφειλέτης.