«Θυσία» τα προνοιακά επιδόματα για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης

Κατάργηση  προνοιακών επιδομάτων και αναδιάρθρωση όσων παραμείνουν με καλύτερη στόχευση απαιτούν οι δανειστές προκειμένου να καλυφθεί το κενό (ύψους  250 εκατ. ευρώ σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο) για την χρηματοδότηση της πανελλαδικής εφαρμογής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).  

Ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ  προκάλεσε αναστάτωση στην Αθήνα  καθώς στην ατζέντα που παρουσίασε  στο κοινοβούλιο της Ολλανδίας εμφανιζόταν μεταρρύθμιση της «κοινωνικής ασφάλισης»,  ότι ανοίγει και πάλι το ασφαλιστικό.

Παρότι ο υπουργός εργασίας  Γιώργος Κατρούγκαλος έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι «το ασφαλιστικό έχει κλείσει με την πρώτη αξιολόγηση και δεν πρόκειται να ξανανοίξει στο πλαίσιο της δεύτερης»,

στελέχη που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις,  δεν κρύβουν ότι στόχος των δανειστών είναι  να ξανανοίξει σύντομα το ασφαλιστικό, με το βλέμμα στραμμένο στην  περικοπή  των προσωπικών διαφορών που θα προκύψουν από τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων.

Ωστόσο , το άμεσο αγκάθι που θα συζητηθεί στο Eurogroup της Δευτέρας, δε θα είναι οι κύριες συντάξεις αλλά η αναδιάρθρωση των κοινωνικών επιδομάτων καθώς οι δανειστές εμμένουν στην εξασφάλιση πόρων μόνιμου χαρακτήρα.  

Συγκεκριμένα  στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης , η Ελλάδα έχει αναλάβει την υποχρέωση μέχρι το τέλος του Δεκέμβρη να εναρμονίσει τα επιδόματα αναπηρίας και τα κοινωνικά επιδόματα με τρόπο που δεν θα επιβαρύνει τις δημόσιες δαπάνες. Ακολούθως τον Απρίλιο 2017 θα εξεταστεί η δημοσιονομική απόδοση των μέτρων.

Τα επιδόματα , βάσει του σχεδίου αναδιάρθρωσης, θα χωριστούν σε τρεις κατηγορίες:

Α) σ΄αυτά που θα καταργηθούν καθώς έχουν διαπιστωθεί επικαλύψεις, δηλαδή για την ίδια αιτία χορηγούνται επιδόματα από διαφορετικούς φορείς.  Τα επιδόματα που θα καταργηθούν θα ενσωματωθούν  με το ΚΕΑ.

Β) σ΄αυτά που θα αναδιαρθρωθούν με κριτήριο την καλύτερη στόχευση. Για παράδειγμα , θα αυστηροποιηθούν τα εισοδηματικά κριτήρια του φοιτητικού επιδόματος των 1000 ευρώ, με αποτέλεσμα να το χάσουν τα υψηλότερα εισοδήματα . Ένα μέρος από το κονδύλι που θα εξοικονομηθεί θα κατευθυνθεί στου δικαιούχους φοιτητές ,οι οποίοι λάβουν αυξημένη παροχή και ένα μέρος θα κατευθυνθεί στη χρηματοδότηση του ΚΕΑ.

Γ) σ΄αυτά που θα μείνουν ανέπαφα. Πρόκειται για το επίδομα αναπηρίας , ανεργίας και θέρμανσης . Ειδικά για το επίδομα θέρμανσης διευκρινίστηκε ότι  το κονδύλι των 105 εκατ. ευρώ έχει ενταχθεί κανονικά στον προϋπολογισμό του επομένου έτους.  Τα πολυτεκνικά επιδόματα δε θα καταργηθούν αλλά θα εξεταστεί η βελτίωσή τους .  Οι συναρμόδιοι υπουργοί υποστηρίζουν ότι  μια πιθανή περικοπή επιδομάτων θα έχει ουδέτερο αποτέλεσμα καθώς οι δικαιούχοι που θα τα χάσουν θα ενταχθούν στο ΚΕΑ.

Ο νέος προνοιακός χάρτης θα σχεδιαστεί με βάση την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας  η οποία έχει εντοπίσει περί τα 200 κατακερματισμένα επιδόματα και εκτιμά πως σχεδόν τα 145 χρήζουν εξορθολογισμού.   Στην έκθεση , ( που δημοσιεύεται μαζί με τους πίνακες ως συνοδευτικό υλικό στο τέλος του κειμένου) αναφέρονται πάνω από 33 επιδόματα και παροχές σε χρήμα τα οποία πρέπει να εξορθολογιστούν  η να αναμορφωθούν.
 
Στο στόχαστρο της παγκόσμιας τράπεζας  βρίσκονται:

κατασκηνωτικά προγράμματα,

δωρεάν μεταφορές οικογενειών μέσω ΚΤΕΛ ,

φοροαπαλλαγές,

επιδόματα ειδικών ομάδων π.χ. φοιτητών,

προγράμματα κοινωνικού τουρισμού

το επίδομα  των μακροχρόνια ανέργων

παροχές διακοπών σε ανέργους και καλοκαιρινό κατασκηνωτικό πρόγραμμα ΟΑΕΔ

προγράμματα ΟΑΕΔ οικονομικής ενίσχυσης συνδικαλιστικών οργανώσεων (OAED Funding for Union Organizations)

-προγράμματα διακοπών των οικογενειών των ασφαλισμένων και ανέργων του  ΕΤΑΠ-ΜΜΕ

-Παροχές διακοπών για συνταξιούχους με αναπηρία

- Χρηματικές παροχές διακοπών συνταξιούχων Δημοσίου

-προγράμματα κοινωνικού τουρισμού έξι ημερών με κουπόνια

-προγράμματα κοινωνικού τουρισμού της τρίτης ηλικίας

-προγράμματα διακοπών για άτομα με ειδικές ανάγκες

-Οικογενειακά επιδόματα και επιδόματα γάμου

-συμπληρωματικές παροχές μητρότητας

-διευκολύνσεις για την είσοδο στην αγορά εργασίας

Η έκθεση της παγκόσμιας τράπεζας διαπιστώνει ότι περίπου οι μισοί από τους φτωχότερους Έλληνες , το 40% , λαμβάνουν επιδόματα που επικαλύπτονται ή είναι ανεπαρκή. Ωστόσο τα κονδύλια που δαπανώνται  ξεπερνούν το  1,7 δις ευρώ.

Από την άλλη πλευρά, σημειώνει,  παροχές όπως οι διακοπές και ο τουρισμός προσβλέπουν σε  οφέλη που δεν είναι σαφώς στοχευμένα  με βάση την ανάγκη, γι ‘ αυτό και θα μπορούσαν να καταργηθούν.

Η έκθεση αναφέρεται και στις συντάξεις, σημειώνοντας ότι το 43% των νοικοκυριών στην Ελλάδα λαμβάνει τουλάχιστον μία σύνταξη και τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν 28 τύποι συντάξεων.

Η έκθεση των εμπειρογνωμόνων της Παγκόσμιας Τράπεζας αποτιμά το κόστος των κονδυλίων που δαπανώνται γι' αυτά τα προγράμματα μέσα στο 2016  αντιστοιχεί στο 1.02% του ΑΕΠ.

Η τράπεζα  διαχωρίζει τα επιδόματα σε τρεις κατηγορίες . Για την πρώτη ομάδα  προτείνει την αυστηροποίηση των κριτηρίων προκειμένου να περιοριστεί ο αριθμός των νοικοκυριών που σήμερα λαμβάνουν αυτά τα επιδόματα.

Για τη δεύτερη ομάδα προτείνει την κατάργηση των επιδομάτων και την ένταξη των δικαιούχων  στο πρόγραμμα του κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα).

Για την τρίτη ομάδα, προτείνει την κατάργηση των επιδομάτων καθώς δεν πληρούν σαφείς στόχους κοινωνικής πρόνοιας.

Δείτε την έκθεση της παγκόσμιας τράπεζας στα αγγλικά