Λύση - σκούπα για αυθαίρετους οικισμούς στην Αττική από τον Σεπτέμβριο

Νέο νομοθετικό πλαίσιο για αυθαίρετους οικισμούς και περιοχές με γκρίζο πολεοδομικό καθεστώς ετοιμάζει από τον Σεπτέμβριο το υπουργείο Περιβάλλοντος, ολοκληρώνοντας τον μεγάλο κύκλο των θεσμικών παρεμβάσεων που άνοιξε με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για τα δάση και τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς. Οπως αποκαλύπτει σε συνέντευξή του στο «business stories» ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς λίγες ώρες μετά την ψήφιση του δασικού νομοσχεδίου, στόχος είναι να δοθούν λύσεις σε προβλήματα του κόσμου ακόμη και αν πρόκειται για αυθαίρετους οικισμούς εντός της Αττικής. Ως βασική προϋπόθεση θέτει τη διακομματική συναίνεση στη Βουλή, καθώς πολλοί από τους οικισμούς αυτούς έχουν διαμορφώσει μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί από τα κόμματα. «Είναι περιπτώσεις που θα χαρακτήριζα κάπως ερμαφρόδιτες και δεν επιλύονται με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, για τις οποίες όμως πρέπει να σταματήσουμε να κλείνουμε τα μάτια και να τις αφήνουμε σε θολό τοπίο», τονίζει ο κ. Ταγαράς. Παραδέχεται ότι η τροπολογία με την οποία αλλάζει ο μεταλλευτικός κώδικας -και σφυροκοπήθηκε τις προηγούμενες μέρες στη Βουλή από την αξιωματική αντιπολίτευση- ευνοεί την Ελληνικός Χρυσός, αλλά αφορά και όλες τις επενδύσεις ορυκτού πλούτου που σχεδιάζονται. Σε ό,τι αφορά τον νόμο για τα αυθαίρετα, υποστηρίζει ότι θα είναι ο τελευταίος και αναφέρεται στη λειτουργία μιας ενιαίας ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων από το ΥΠΕΚΑ η οποία θα παρακολουθεί και θα ελέγχει τη δόμηση σε όλη την Ελλάδα με στόχο να αποτρέψει τη δημιουργία νέας γενιάς αυθαίρετων κτισμάτων. Επίσης, εντός των ημερών αναμένεται να υπογραφεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση από το υπουργείο Οικονομικών με την οποία θα δίνεται έκπτωση 50% στα πρόστιμα για τα αυθαίρετα σε όσους προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση και παρεμβάσεις στη στατική επάρκεια των κτιρίων. 

- Υπάρχει η εντύπωση ότι άλλο νομοσχέδιο καταθέσατε για τα δάση στη Βουλή και άλλο θεσμοθετήσατε - και αναφερόμαστε στις νομοτεχνικές βελτιώσεις που έγιναν, αλλά και στις 18 τροπολογίες που ψηφίστηκαν. Ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι σημαντικότερες αλλαγές που φέρατε στον νόμο; 

Κάναμε μια συντονισμένη δουλειά, συζητήσαμε με φορείς και πολίτες από όλη την Ελλάδα και συμπληρώσαμε τον νόμο με προτάσεις και παρατηρήσεις από όλες τις παρατάξεις του Κοινοβουλίου, με στόχο να δώσουμε λύσεις σε θέματα που ταλαιπωρούσαν για δεκαετίες τον κόσμο και αποτελούσαν μεγάλες εκκρεμότητες. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελούν οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί. Με τα μέτρα που πήραμε επιλύονται προβλήματα 40 ετών που αφορούν σε 600.000 ιδιώτες, τονώνοντας παράλληλα τους μικρούς και εγκαταλειμμένους οικισμούς σε όλη τη χώρα. Θέλαμε επίσης από την αρχή εκεί όπου μπορεί να ασκηθεί δραστηριότητα να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο καθαρό. Διαφωνίες υπήρξαν, όμως πιστεύουμε ότι -χωρίς να έχουμε λύσει όλα τα προβλήματα- βάλαμε ένα σημαντικό λιθαράκι. Καταγράψαμε σε ένα ενιαίο κείμενο όλα τα διάσπαρτα νομοθετήματα για τις επεμβάσεις στα δάση και ορίσαμε με σαφήνεια τι επιτρέπεται και τι όχι. Για παράδειγμα, δώσαμε για πρώτη φορά τη δυνατότητα δημιουργίας σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων σε ιδιωτικές δασικές εκτάσεις με όρους δόμησης που τους επιτρέπουν να χτίζουν στο μισό της εκμετάλλευσης που προβλεπόταν μέχρι σήμερα για ξενοδοχειακές και τουριστικές εγκαταστάσεις. Επιπλέον, για πρώτη φορά μπαίνει η υποχρέωση για κάθε επέμβαση σε δάση να υπάρχει τουλάχιστον ίσης παρέμβασης δάσωση της περιοχής από ιδιώτες. Ταυτόχρονα βελτιώσαμε σε πολλά σημεία τον νόμο κατόπιν συζητήσεων με βουλευτές στο Κοινοβούλιο. Για παράδειγμα, επιτρέπουμε εκτάσεις που ήταν αγροτικές και στην πορεία δασώθηκαν να μπορούν να ξαναγίνουν αποκλειστικά αγροτικές, απαγορεύοντας κάθε άλλη χρήση. Παράλληλα υπάρχει πρόνοια για τα εγκαταλειμμένα κτίσματα μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις που σταμάτησαν να εκμεταλλεύονται ιδιώτες ή το ίδιο το κράτος. Σε αυτές τις περιπτώσεις δίνουμε προτεραιότητα αξιοποίησης των ακινήτων αυτών από ΟΤΑ και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου χωρίς αντάλλαγμα, αλλά και σε ιδιώτες εφόσον οι πρώτοι δεν το επιθυμούν έναντι τιμήματος. Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε επιχειρηματικές δραστηριότητες που συνάδουν με τις χρήσεις σε αυτές τις περιοχές και να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας. 

- Υπάρχει όμως και η τροπολογία που περάσατε για τις μεταλλευτικές δραστηριότητες και την οποία η αξιωματική αντιπολίτευση χαρακτήρισε «φωτογραφική» για την Ελληνικός Χρυσός, ζητώντας ονομαστική ψηφοφορία. 

Υπάρχει η πολεοδομική νομοθεσία με κανόνες και πλαίσιο για το τι χτίζεται και πού στην εκτός σχεδίου δόμηση και υπάρχει και ένας απαρχαιωμένος μεταλλευτικός κώδικας, στον οποίο υπάρχει ένα νομικό κενό πολεοδομικού χαρακτήρα. Οι όποιες παρεμβάσεις έγιναν στον νόμο δεν αφορούν τη χωροθέτηση του έργου ή την έγκριση αδειών που έχουν ήδη ληφθεί για την επένδυση, αλλά θέματα που σχετίζονται με τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την έκδοση αδειών δόμησης για τα κτίσματα που προβλέπει το έργο. Η τροπολογία δεν αφορά μόνο τις επεμβάσεις στις Σκουριές, αλλά μέσα από την τροποποίηση του μεταλλευτικού κώδικα καλύπτει και κάθε άλλη δραστηριότητα που συνδέεται με την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας. 

- Δηλώσατε τις προηγούμενες μέρες στη Βουλή ότι σύντομα θα ανοίξει ένας νέος κύκλος νομοθετικών παρεμβάσεων σε θέματα πολεοδομικά, χωροταξικά και δασικά. Τι εννοείτε; 
Μέσα από τη συζήτηση που ξεκινήσαμε με όλους τους φορείς στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για τα δάση και τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς βγήκαν στην επιφάνεια πολύ περισσότερα προβλήματα από αυτά που γνωρίζαμε ή φανταζόμασταν ότι υπάρχουν και αντιμετωπίζει σήμερα ο κόσμος. Σε αρκετές περιπτώσεις έχει διαμορφωθεί μια πραγματικότητα χωρίς νόμιμο τρόπο. Κάποιους οικισμούς στην Αττική, που ενδεχομένως να έχουν αυθαίρετα, πρέπει να δούμε πώς θα τους αντιμετωπίσουμε. Είναι περιπτώσεις που θα χαρακτήριζα κάπως ερμαφρόδιτες, οι οποίες δεν επιλύονται με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, θα πρέπει όμως να σταματήσουμε να κλείνουμε τα μάτια και να τις αφήνουμε σε θολό τοπίο. Στο πλαίσιο αυτό θα υπάρξει μια νομοθετική παρέμβαση από τον Σεπτέμβριο με διαπαραταξιακή συνεργασία, που θα μπορέσει να αποτυπώσει το μέγεθος αυτών των προβλημάτων και όπου απαιτείται να δώσει λύσεις. 

-Υπήρξαν παρεμβάσεις από την πλευρά της τρόικας στο νομοσχέδιο για τα δάση που αναγκαστήκατε να εισακούσετε; Αληθεύει ότι οι δανειστές μας πίεζαν για αλλαγή του ορισμού του δάσους; 

Η τρόικα ήθελε εξαρχής ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για τις επιτρεπόμενες επεμβάσεις μέσα σε δάση, το οποίο μέχρι σήμερα ήταν αρκετά θολό και που με τον υφιστάμενο νόμο δεν το ξεκαθαρίζουμε απόλυτα γιατί υπάρχουν συνταγματικά κωλύματα αλλά και το Συμβούλιο της Επικρατείας. Πράγματι ζητούσαν αλλαγή στον ορισμό του δάσους, όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς συνταγματική αναθεώρηση. 

- Πρόσφατα το ΣτΕ απέρριψε την αίτηση αναστολής που είχε κατατεθεί εναντίον του νόμου για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων με ένα σκεπτικό αρκετά ευνοϊκό σε σχέση με την προηγούμενη ακυρωτική απόφαση της Ολομέλειας. Ωστόσο ένα μέτρο το οποίο έχει προβλεφθεί στον ισχύοντα νόμο και θα αναθέρμανε την αγορά, όπως είναι η έκπτωση 50% των προστίμων για όσους προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και παρεμβάσεις στατικής επάρκειας, σέρνεται επί μήνες... 

Από πλευράς μας έχουμε υπογράψει τη σχετική υπουργική απόφαση και απομένει η έγκριση από το υπουργείο Οικονομικών, η οποία πιστεύουμε ότι θα δοθεί εντός των επόμενων εβδομάδων. Είναι ένα μέτρο που για μας έχει ιδιαίτερη αξία, καθώς ενισχύει το περιβαλλοντικό ισοζύγιο που λέμε από την αρχή ότι λαμβάνει υπόψη του ο νέος νόμος και συγχρόνως παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια στη χρήση των κτιρίων. Οταν λέμε ότι αυτός ο νόμος είναι ο τελευταίος για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων το εννοούμε και το υπουργείο κινείται με εντατικούς ρυθμούς στην αξιοποίηση όλων των σύγχρονων τεχνολογιών που θα του επιτρέψουν να ελέγξει με κατάλληλα εργαλεία και ψηφιακό τρόπο τη δόμηση, εμποδίζοντας τα αυθαίρετα εν τη γενέσει τους. Πολύ σύντομα το ΥΠΕΚΑ θα έχει αναπτύξει μια κεντρική βάση δεδομένων που θα διαχειρίζεται πλήρως και στην οποία θα περιλαμβάνονται στοιχεία για όλα τα αυθαίρετα της χώρας (με βάση τα στοιχεία του Ιουνίου είχαν καταγραφεί στο σύστημα 41 εκατομμύρια τ.μ. αυθαιρέτων), η ηλεκτρονική έκδοση των οικοδομικών αδειών που θα μπει σε πλήρη λειτουργία προς τα τέλη του χρόνιου, οι ελεγκτές δόμησης, η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου κ.ά.