Οι αιτίες του «πανικού» στα χρηματιστήρια

 «Από την εποχή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου έχει να καταγραφεί τέτοια μαζική προσφυγή των αμερικανικών εταιρειών σε κεφάλαια τρίτων επενδυτών. Κάτι που φυσικά αλλάζει το χάρτη στη Wall Street όταν η τρέχουσα κρίση θα τελειώσει». Τάδε έφη ο ιστορικός και οικονομικός αναλυτής Charles Geisst, σχολιάζοντας τις διαδοχικές ανακοινώσεις μεγάλων αμερικανικών εταιρειών για «ενέσεις ρευστότητας» από επενδυτικά σχήματα εκτός ΗΠΑ.

Η κρίση στις διεθνείς αγορές έχει πλέον ξεπεράσει ακόμα και το επίπεδο του χαρακτηρισμού της ως «ντόμινο». Το …γαϊτανάκι της κατακρήμνισης των δεικτών πέρασε από την αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά στις αγορές της Ασίας, όπου ακόμα και εταιρείες – κολοσσοί, προφανώς αμέτοχες στην κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπως η ΤΟΥΟΤΑ για παράδειγμα, δεν πέτυχαν όχι απλώς να κρατήσουν «άμυνα», αλλά ούτε καν να προβάλλουν στοιχειώδη αντίσταση στο γενικευμένο sell – off και τώρα σειρά έχουν οι ευρωπαϊκές αγορές. Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές τα futures των ευρωαγορών «έδιναν» ένα άνοιγμα στο -2% και βλέπουμε …

ΤΑ ΑΝΑΠΑΝΤΗΤΑ ΓΙΑΤΙ

Πρώτον, γιατί στην προσπάθειά τους να περιορίσουν εν τη γενέσει του το πρόβλημα οι διοικήσεις των μεγάλων αμερικανικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων απλά απέκρυψαν το εύρος και την έκταση της έκθεσής τους στην αγορά των μη ενυπόθηκων δανείων. Η … δημιουργική λογιστική όμως δεν τα καταφέρνει πάντα να … κρύψει τη σκόνη κάτω από το χαλάκι! Ιδίως όταν το πρόβλημα είναι τόσο εκτεταμένο που προφανώς και οι ίδιοι οι τραπεζίτες αγνοούσαν το μέγεθός του!

Δεύτερον, γιατί η αμερικανική οικονομία στηρίχθηκε επί μακρόν – για την ακρίβεια τα τελευταία 30 χρόνια και βάλε – στο … καπιταλιστικό αρχέτυπο του «laissez - faire». Ένα πρότυπο οικονομικής δράσης που δεν διδάσκεται ακριβώς στα πανεπιστήμια! Και πάντως ένα πρότυπο που «δούλευε» όταν ο … έξωθεν ανταγωνισμός κινείτο περίπου στην ίδια γραμμή πλεύσης. Τώρα, έννοιες όπως η παραγωγικότητα, ο έλεγχος του κόστους και οι οικονομίες κλίμακος δεν αντιστοιχούν σε αυτές περασμένων δεκαετιών. Κάτι που έμαθαν με τον πλέον «σκληρό» τρόπο οι αμερικανικές – και δευτερευόντως οι ευρωπαϊκές και οι ιαπωνικές – εταιρείες όταν ξεκίνησαν να ανταγωνίζονται στο διεθνή στίβο Κορεάτες, Ινδούς και Κινέζους.

Τρίτον, γιατί δεν θα μπορούσε επ’ ουδενί μια οικονομία, ακόμα και η μεγαλύτερη του κόσμου, να στηρίζεται εσαεί στον κύκλο του χρήματος: δάνειο – κατανάλωση – πωλήσεις – κέρδη – υπεραξίες. Όλα «μπουκώνουν» κάποια στιγμή!

Και τέταρτον, γιατί αυτοί που πλέον κινούν day – to – day τις χρηματαγορές είναι στην πλειονότητά τους 30άρηδες, το πολύ 35άρηδες traders. Ακριβώς λόγω ηλικίας ΔΕΝ έχουν ζήσει μεγάλες κρίσεις του παρελθόντος και ΔΕΝ ξέρουν πώς να χειριστούν την τωρινή κατάσταση!!!

ΟΙ «ΚΡΥΦΕΣ» ΑΠΕΙΛΕΣ

Το σύνολο των αναλυτών επικεντρώθηκε εσχάτως στα τεκταινόμενα στην αμερικανική αγορά και μόνο τις τελευταίες ημέρες ανακαλύπτουν έντρομοι μια πικρή αλήθεια: ξέρετε ποια τραπεζικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν αντιγράψει επακριβώς τις πρακτικές των αμερικανικών και τώρα βρίσκονται ένα βήμα από το να τους σκάσει στα χέρια η δικιά τους φούσκα των subprime δανείων; Τα ιαπωνικά !!!

Ξέρετε ποια είναι η χειρότερη απειλή όλων; Ακριβώς η μετοχική διασύνδεση των μεγάλων ιαπωνικών τραπεζικών ιδρυμάτων με κολοσσιαίες πολυεθνικές της χώρας! Στις ΗΠΑ οι Citigroup, Merrill Lynch, Standard & Poor’s και οι λοιπές τράπεζες έχουν μια σχετική αυτοτέλεια. Στην Ιαπωνία πάλι πλην ελαχίστων εξαιρέσεων ΟΛΕΣ οι μεγάλες εμπορικές τράπεζες ελέγχονται κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από πολυεθνικές εταιρείες. Σκεφτείτε λοιπόν τι συμβαίνει τώρα στα διοικητικά συμβούλια ομίλων όπως η Mitsubishi, η Toyota, η Nippon Trade, ή η Mizuho Financial Group Inc…

ΤΑ ΜΑΚΡΟ …

Για να ξεκαθαρίζουμε ευθύς εξαρχής την κατάσταση η αμερικανική οικονομία ΔΕΝ κινδυνεύει να περιπέσει σε ύφεση. ΤΟ ΕΧΕΙ ΠΑΘΕΙ ΗΔΗ!

Όπερ σημαίνει πως από τη μία στοιχεία σαν τα χθεσινά, (δραματική υποχώρηση στις λιανικές πωλήσεις, καταρράκωση της καταναλωτικής πίστης, κτλ) είναι άκρως φυσιολογικά. Φυσιολογικά μεν, καταστροφικά δε για την προσπάθεια στήριξης των χρηματαγορών. Και καθώς έπεται συνέχεια, ουδείς γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι στο άμεσο μέλλον.

Εδώ προσθέστε και το εφιαλτικό κοκτέηλ των τιμών πετρελαίου, παραγώγων και πολύτιμων μετάλλων και θα έχετε μια πλήρη εικόνα για το παζλ των αγορών στο εγγύς μέλλον.

ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΙ;

Σε πρώτη ανάγνωση οι κινήσεις στην σκακιέρα είναι δεδομένες: η FED μειώνει κι άλλο τα επιτόκιά της, η ΕΚΤ παραμένει πιστή στους … φόβους της για επιτάχυνση των πληθωριστικών πιέσεων και ανοίγει κι άλλο την ψαλίδα των επιτοκίων, το ευρώ σπάει το 1,50 έναντι του δολαρίου, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις το βάζουν στα πόδια για Κίνα πλευρά (για να μπορούν να κάνουν και μια εξαγωγή της προκοπής, έστω σε γουάν!) και οι Αμερικανοί αναθαρρεύουν κυρίως χάρη στη νέα ένεση «φτηνού» χρήματος. Είναι άραγε όλα τόσο απλά; Ίσως, πλην όμως εσείς καλού – κακού κρατήστε λίγο μικρότερο καλάθι …