Η Θεσσαλονίκη των graffiti μέσα από τον φακό ενός λοιμωξιολόγου…

436 σελίδες, περισσότερες από 500 φωτογραφίες και 15 χρόνια πεζοπορίας (από το 2005 έως το 2020), συνθέτουν ένα μοναδικό βιβλίο με τίτλο «Η Θεσσαλονίκη … των τοίχων», το οποίο αποτυπώνει στις σελίδες του τα graffiti της πόλης. Δημιουργός του ο διακεκριμένος Θεσσαλονικιός Παιδίατρος – Λοιμωξιολόγος και τέως διευθυντής της Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου Λοιμωδών Θεσσαλονίκης, κ. Ιωάννης Καβαλιώτης.

Λάτρης της φωτογραφίας και της τέχνης, όπως κι αν η τελευταία εκφράζεται, εστίασε για πάνω από δεκαπέντε έτη τον φωτογραφικό του φακό στους τοίχους της πόλης «που μιλάνε» ή αλλιώς στα graffiti «που την πλημμυρίζουν και την κάνουν πιο ζωντανή». Οι περισσότερες φωτογραφίες προέρχονται από το ευρύτερα κεντρικό πολεοδομικό συγκρότημα της πόλης, από την πλημμυρισμένη με graffiti την Άνω Πόλη, από περιφερικούς και όμορους δήμους, ενώ δίπλα σε κάθε μία από αυτές αναφέρεται η οδός και η χρονολογία της λήψης.

«Πέρα από το λειτούργημα που ασκούσα, την ιατρική, η φωτογραφία ήταν ένα μεγάλο μεράκι. Τριγυρνώντας, λοιπόν, στις ελεύθερες μου ώρες στην πόλη που αγαπώ, την πόλη μου, με μια μηχανή πάντα μαζί μου, δεν έμενε παρά να φωτογραφίζω συνέχεια. Τα graffiti τραβούν αμέσως την προσοχή. Μαζεύτηκαν πολλές φωτογραφίες. Εδώ και πολλά χρόνια. Και έγιναν μια μεγάλη συλλογή που δείχνει τον παλμό της πόλης, την όποια κουλτούρα που μεταβάλλεται. Δεν ήταν εύκολη η συλλογή. Τα χρόνια ήταν πολλά. Το περπάτημα έντονο και πολλές φορές κουραστικό. Αν δεν περπατήσεις όμως, δεν γνωρίζεις μια πόλη. Δεν ανακαλύπτεις τα μυστικά της και τις ομορφιές της. Πέρα από το περπάτημα χρειάστηκε πολύμηνη δουλειά για την επιλογή των φωτογραφιών, για το στήσιμο, για το εξώφυλλο για…, για… , παρέα έναν φίλο γραφίστα. Το αποτέλεσμα όμως με δικαίωσε και διέγραψε τους κόπους. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα λεύκωμα όμορφο, για την πιο όμορφη πόλη της πατρίδας μας. Για τη Θεσσαλονίκη μας», λέει ο ίδιος και συνεχίζει: «Το λεύκωμα δεν θα μπορούσε να περιλαμβάνει όσα αποτύπωσε ο φακός, πιστεύω όμως πως έκανα μία αρκετά αντιπροσωπευτική διαλογή. Αύριο μπορεί να υπάρξουν άλλα, μεθαύριο ακόμη περισσότερα. Και στη συγκεκριμένη καταγραφή ίσως προστεθούν κι άλλες, κι άλλες… Η Θεσσαλονίκη θα αναπνέει, θα κινείται θα γοητεύει. Τα νιάτα θα εκφράζουν πάντα το πάθος τους, θα δίνουν διέξοδο στις ανησυχίες τους, θα δημιουργούν και η πόλη θα μένει εσαεί ζωντανή για όλους. Όλα αυτά αποτελούν ένα αδιαμφισβήτητο στοιχείο της πόλης, με το οποίο συμβιώνουμε καθημερινά. Μας αρέσει ή δεν μας αρέσει. «Στοιχείο», που εφόσον μεταβάλλεται, έχει να κάνει με την πορεία μιας ζωντανής πόλης. Με την ιδιοσυγκρασία των πολιτών της και πάνω από όλα με το πνεύμα των νέων της…»

Το Graffiti έχει τη δική του ιστορία:

Ο όρος Graffiti (ενικός και πληθυντικός) σημαίνει τη γραφή ή τη ζωγραφική σε τοίχους ή οποιαδήποτε άλλη επιφάνεια χωρίς την άδεια του ιδιοκτήτη και με την προϋπόθεση να είναι σε δημόσια θέα. Ο ενικός graffito χρησιμοποιείται πολύ σπάνια. Τα graffiti έχουν ένα ποικίλο εύρος που μπορεί να είναι λίγες λέξεις έως φράσεις-μηνύματα, απλές ζωγραφιές έως μεγάλες καλλιτεχνικές τοιχογραφίες. Η χρήση της λέξης έχει εξελιχθεί, ώστε να περιλαμβάνει οποιαδήποτε γραφική παράσταση που εφαρμόζεται στις επιφάνειες κατά τρόπο που συνιστά βανδαλισμό. Ο όρος προέρχεται από την ιταλική λέξη graffiato (scratched-γρατσουνισμένο) και εφαρμόσθηκε στην τέχνη που δημιουργούσε έργα ξύνοντας ή γρατσουνίζοντας επιφάνειες.

Ο όρος graffiti αναφερόταν στις επιγραφές, τα σχεδιαγράμματα, και διάφορα παρόμοια, που βρέθηκαν στους τοίχους των αρχαίων θόλων ή ερειπίων, όπως στις Κατακόμβες της Ρώμης ή στην Πομπηία, καθώς και στην Αίγυπτο και την αρχαία Ελλάδα. Η έκρηξη του Βεζούβιου διαφύλαξε πολλά graffiti στην Πομπηία που αφορούν βλαστήμιες, κατάρες, μαγικές συνταγές, ερωτικές εξομολογήσεις, διάσημα τότε γνωμικά κλπ. Τα πρώτα «μοντέρνα» graffiti εμφανίζονται στην αρχαία Ελληνική Έφεσο. Το θεωρούμενο ως πρώτο παρουσιάζει κάτι σαν καρδιά, ένα αποτύπωμα χεριού, έναν αριθμό και το κεφάλι μιας γυναίκας. Βρίσκεται σε έναν πέτρινο πεζόδρομο κοντά σε ένα ψηφιδωτό και πιστεύεται ότι δείχνει και οδηγεί σε πορνείο της εποχής που βρισκόταν εκεί κοντά. Τα περισσότερα από τα graffiti ειδικά της αρχαιότητας ασχολούνται με την πορνεία και τις θεραπαινίδες του έρωτα. Στη συνέχεια αυξήθηκαν οι αναφορές σε τρόπους ζωής, σε λογοτεχνία, σε ήθη και αξίες.

Έτσι τα graffiti θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως κάποιος δείκτης της κουλτούρας ενός λαού και φυσικά ως δείκτης της πορείας και της εξέλιξης αυτής της κουλτούρας. Graffiti δεν ανέπτυξαν μόνον οι Ρωμαίοι και οι Έλληνες, αλλά ανευρίσκονται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Τα σύγχρονα graffiti εστιάζονται συνήθως σε πολιτικά και ερωτικά μηνύματα.

Η ζωγραφική είναι πολύ βελτιωμένη και ορισμένα αποτελούν καλαίσθητες διακοσμήσεις τοίχων ή κτηρίων. Ωστόσο, δεν έπαυσαν να υπάρχουν αντιρρήσεις για τη χρήση τους, ειδικά από τις επίσημες αρχές. Οι καλλιτέχνες όμως επιμένουν. Έτσι η διαμάχη διεξάγεται διαχρονικά… σβήνοντας και γράφοντας. Η πραγματικότητα είναι ότι τα graffiti αποτελούν μέρος της ζωής μας κι ότι η τέχνη του δρόμου είναι αν μη τι άλλο εντυπωσιακή…

Info: Το λεύκωμα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γιαχούδη – Κ. Μελενίκου 15 – Τ.Κ. 54636 Θεσσαλονίκη. Τηλ: 2310 216779 & 2310-245333

Ειδήσεις σήμερα: 

Κακοκαιρία στην Κρήτη: Απεγκλωβίστηκε έγκυος λίγο πριν γεννήσει - Έγιναν 22 διασώσεις ανηλίκων (βίντεο-φωτογραφίες)

Ώρα μάχης για τη Θεσσαλονίκη: Σοκάρει η θετικότητα του κορωνοϊού στο 32% - Τι σημαίνει

Τι μπορούμε και τι όχι να αγοράζουμε από σήμερα στα σούπερ μάρκετ