Αλλάζουν ξανά οι πίνακες στο Μαξίμου

Η πρόσφατη συνέντευξη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο γερμανικό «Stern» έβγαλε και άλλη μια «είδηση», η οποία όμως πέρασε σχεδόν απαρατήρητη: τις νέες αλλαγές στο ντεκόρ του πρωθυπουργικού γραφείου.

«Το νέο γραφείο του 40χρονου ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ έχει το μέγεθος γηπέδου μπάσκετ και ο ίδιος μοιάζει να μην έχει εξοικειωθεί με τον χώρο. Πίσω από το γραφείο του κρέμεται ένας πίνακας που απεικονίζει τη θεά Νίκη. “Αυτό θα φύγει”, λέει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος», γράφει στην εισαγωγή της συνέντευξης του Ελληνα πρωθυπουργού ο Γερμανός δημοσιογράφος Φον Σνίτσελ. Ο πίνακας που πρόκειται να «φύγει», σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Γαβριήλ Σακελλαρίδη που μεταφέρονται μέσω «Stern», δεν είναι άλλος από το έργο του μεγάλου εικαστικού Θεόδωρου Βρυζάκη «Η Ελλάς Ευγνωμονούσα» (1858) που κοσμεί τον τοίχο πίσω από το πρωθυπουργικό γραφείο.



Στη θέση του μπαίνει ο πίνακας του εικαστικού Δημοσθένη Κοκκινίδη «Αντίθεση» το οποίο δημιούργησε ο καλλιτέχνης το 1980.

Ο πίνακας του Βρυζάκη που φεύγει ανήκει στο αρχείο της Εθνικής Πινακοθήκης και βρίσκεται σε αυτή τη θέση από το 1982, οπότε και το Μέγαρο Μαξίμου ορίστηκε έδρα του εκάστοτε προέδρου της κυβέρνησης. Πρόκειται για έργο με ιδιαίτερο συμβολισμό, αφού απεικονίζει την Ελλάδα με τη μορφή νέας στεφανωμένης γυναίκας, ενδεδυμένης αρχαιοπρεπώς, εν μέσω αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, να έχει σπάσει τις αλυσίδες της σκλαβιάς από τα πόδια της.

Το ανεβοκατέβασμα του πίνακα

Το 2010, με εντολή του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, ο ιστορικός πίνακας απομακρύνθηκε και στη θέση του τοποθετήθηκε το «Ατέρμονο Πεδίο - Δελφοί», του Ελληνοαμερικανού εικαστικού Θεόδωρου Στάμου, ο οποίος θεωρείται από τους κορυφαίους εκπροσώπους τού αφηρημένου εξπρεσιονισμού.



Σύμφωνα με τον δημιουργό του, ο συγκεκριμένος πίνακας, που απεικονίζει ένα μπλε φόντο με ένα σκίσιμο στη μέση, «συμβολίζει το αιώνιο, το απροσπέλαστο, το απέραντο, το άρρητο. Ολα όσα αντιπροσωπεύουν το αιώνιο δελφικό ιδεώδες, εξ ου και η ονομασία».

Μάλιστα τον Ιούλιο του 2010 το ίδιο έργο είχε προκαλέσει το ενδιαφέρον και τον θαυμασμό της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον, η οποία, όταν βρέθηκε στην Αθήνα και δη στο γραφείο του τότε πρωθυπουργού, εκστασιασμένη, ακούγοντας τον κ. Παπανδρέου να της εξηγεί λεπτομέρειες τόσο για το έργο όσο και για την απόφασή του να αλλάξει τη διακόσμηση στο Μαξίμου, είχε αναφωνήσει: «Fabulus!». «Εχει θέμα το Αιγαίο... Είναι ένα νησάκι. Θέλαμε κάτι πιο μοντέρνο γιατί είχαμε κάτι παλαιούς πίνακες», είπε ο κ. Παπανδρέου προφανώς εννοώντας την «Ελλάς Ευγνωμονούσα» όπου τελικά εστάλη στην Εθνική Πινακοθήκη. Το «Ατέρμονο Πεδίο - Δελφοί» παρέμεινε στο πρωθυπουργικό γραφείο και κατά τα σύντομα περάσματα από το Μέγαρο Μαξίμου των κυρίων Λουκά Παπαδήμου και Πάνου Πικραμένου.

Τον Ιούνιο του 2012, άμα τη ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον κ. Αντώνη Σαμαρά, το έργο του Θεόδωρου Βρυζάκη επέστρεψε και πάλι στο Μέγαρο Μαξίμου. Ηταν από τις πρώτες αλλαγές που ζήτησε ο τέως πρωθυπουργός μια που για τη διακόσμηση του χώρου προτιμούσε έργα με ιδιαίτερους διαχρονικούς συμβολισμούς.

Την επομένη των πρόσφατων εκλογών, μια φωτογραφία-troll στο Διαδίκτυο, που απεικόνιζε «σκισμένο» τον πίνακα, προκάλεσε έντονη αντιπαράθεση μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ.



Αν είναι κάτι που «ενώνει» τον κ. Τσίπρα με τον κ. Παπανδρέου, είναι η αγάπη τους για τον εξπρεσιονισμό και τα έργα του εικαστικού Θεόδωρου Στάμου.

Ο πρωθυπουργός δεν ξεκίνησε τις αλλαγές από το γραφείο του Μεγάρου Μαξίμου, αλλά από αυτό της Βουλής όπου τοποθέτησε στον τοίχο ένα αγαπημένο του έργο που κοσμούσε και το γραφείο του ως επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Πρόκειται για τον πίνακα του Θεόδωρου Στάμου, επίσης από τη σειρά «Ατέρμονα Πεδία», «Ατέρμονα Πεδία - Σειρά Λευκάδας» (1979) όπου κυριαρχεί το βαθύ κόκκινο χρώμα.

Ελληνοτουρκική «κρίση» για τη «Ναυμαχία της Ελλης»

Ενας άλλος πίνακας, αυτή τη φορά στο υπουργείο Εξωτερικών, ανεβοκατεβαίνει ανάλογα τον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας. Πρόκειται για το έργο «Η Ναυμαχία της Ελλης», μία από τις πλέον χαρακτηριστικές πολεμικές θαλασσογραφίες του Βασίλειου Χατζή, η οποία φιλοτεχνήθηκε κατά τη διάρκεια των νικηφόρων Βαλκανικών Πολέμων του 1912-1913.



Ο πίνακας απομακρύνθηκε αρχικά από τη θέση του το 1999, στην απαρχή του περιβόητου «ελληνοτουρκικού ειδυλλίου» με εκφραστές τον τότε υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Παπανδρέου με τον Τούρκο ομόλογό του Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις ορισμένων εκείνης της εποχής, το έργο του Βασίλειου Χατζή ήταν «σοβινιστικό» και κανένας Τούρκος αξιωματούχος δεν θα αισθανόταν άνετα να ποζάρει και να φωτογραφίζεται κάτω από αυτό.

Στη θέση του αρχικά τοποθετήθηκε ένα χαρακτικό διαστάσεων 2,30Χ2,40 μ. με τη «Χάρτα» του Ρήγα και στη συνέχεια το έργο «Οι Ελιές» του Δημήτρη Ναλμπάντη. Και τα δύο προέρχονται από τη συλλογή έργων τέχνης του υπουργείου Εξωτερικών.



Το 2012, μετά από 13 χρόνια σε παρακείμενο χώρο του υπουργείου Εξωτερικών, ο πίνακας επέστρεψε στην παλιά του θέση με εντολή του κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου.

Οχι όμως για πολύ, αφού ο «διάδοχός» του στο υπουργείο Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος επανέφερε στην ίδια θέση πάνω από τον δερμάτινο καναπέ τη «Χάρτα του Ρήγα», απομακρύνοντας στα «ενδότερα των έσω» τη «Ναυμαχία της Ελλης».

Αγνωστες παραμένουν μέχρι στιγμής οι προθέσεις του νέου υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά και αν και αυτός με τη σειρά του προχωρήσει σε αλλαγές στο ντεκόρ του ιδιαίτερου γραφείου του στο νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας.