Ένα κρανίο ηλικίας 55.000 ετών που ανακαλύφθηκε στο βόρειο Ισραήλ, φωτίζει την μετανάστευση των προγόνων μας από την Αφρική προς την Ευρώπη μέσω της Μέσης Ανατολής. Επιπλέον, αποκαλύπτει ότι ήδη από τότε, προτού συναντηθούν στην Ευρώπη μετά από μερικές χιλιάδες χρόνια, οι «έμφρονες άνθρωποι» (Homo sapiens) είχαν επαφές -και σεξουαλικές- με τα ξαδέρφια τους, τους Νεάντερταλ, στην Ανατολική Μεσόγειο. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι και Ασιάτες διαθέτουν και νεαντερτάλειο DNA σε ποσοστό 2% έως 4%.
Το κρανίο, το οποίο ανήκε πιθανώς σε γυναίκα και βρέθηκε στο μεγάλο προϊστορικό σπήλαιο Μανότ της δυτικής Γαλιλαίας, είναι ένα από τα αρχαιότερα που έχουν ποτέ βρεθεί ότι προέρχεται από τους πρώτους μετανάστες - αποικιστές, που πραγματοποίησαν την τολμηρή έξοδο από την «μαύρη ήπειρο».
Οι ερευνητές από πολλές χώρες, με επικεφαλής τον καθηγητή ανθρωπολογίας Ίσραελ Χέρσκοβιτς του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το BBC, το πρακτορείο Ρόιτερς και το "Science", δήλωσαν πως η ανακάλυψη δείχνει για πρώτη φορά ότι οι πρόγονοί μας κατοικούσαν στην ίδια περιοχή της Μέσης Ανατολής με τους Νεάντερταλ και, κατά καιρούς, διασταυρώνονταν μαζί τους - τόσο στο κυνήγι για τροφή, όσο και σεξουαλικά.
Προηγούμενες γενετικές έρευνες, είχαν εκτιμήσει ότι οι Homo sapiens και οι Νεάντερταλ είχαν προχωρήσει σε επιμιξίες από τότε, αλλά έως τώρα έλειπαν οι ανατομικές αποδείξεις. Η ανακάλυψη του κρανίου χαρακτηρίστηκε από τους επιστήμονες ένα σημαντικό εύρημα στο όλο «παζλ» της ανθρώπινης εξέλιξης, καθώς για πρώτη φορά ένα απολίθωμα (από το οποίο λείπει το κάτω μέρος) υποδηλώνει πως υπήρχε συγκατοίκηση και συνεύρεση των δύο συγγενικών ειδών στη Μέση Ανατολή, προτού οι Homo sapiens φθάσουν στην Ευρώπη πριν από περίπου 45.000 χρόνια.
Οι Νεάντερταλ εμφανίστηκαν πριν από 350.000 χρόνια και, αφού εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη και στην Ασία, εξαφανίστηκαν πριν από 40.000 χρόνια, λίγο μετά την άφιξη των προγόνων μας στην «γηραιά ήπειρο». Οι Homo sapiens εμφανίστηκαν ίσως πριν από 200.000 χρόνια στην Αφρική, από την οποία έφυγαν πριν από τουλάχιστον 60.000 χρόνια και σήμερα έχουν πια κατακλύσει όλον τον πλανήτη μετά από διαδοχικές μεταναστεύσεις.
Το κρανίο, που φιλοξενούσε έναν σχετικά μικρό εγκέφαλο 1.100 χιλιοστόλιτρων (έναντι 1.400 του μέσου συγχρόνου εγκεφάλου), θυμίζει ανατομικά τους ευρωπαίους Κρο-Μανιόν, έχοντας όμως και κάποια αφρικανικά χαρακτηριστικά. Για «το πρώτο εύρημα που συνδέει την Αφρική με την Ευρώπη», έκανε λόγο ο Ίσραελ Χέρσκοβιτς. Η Μέση Ανατολή «ήταν το πιο πιθανό μέρος για το ″ειδύλλιο″ μεταξύ Homo sapiens και Νεάντερταλ», πρόσθεσε.
Για «συναρπαστικό εύρημα» έκαναν λόγο τόσο η διεθνούς φήμης ελληνικής καταγωγής παλαιοανθρωπολόγος Κατερίνα Χαρβάτη του γερμανικού Πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν, όσο και ο διακεκριμένος παλαιοανθρωπολόγος Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.
Το επόμενο βήμα για τους επιστήμονες θα είναι να προσπαθήσουν να εξάγουν DNA από το κρανίο (κάτι όχι εύκολο), ώστε να το συγκρίνουν με εκείνο των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ.
