Συνεχίζονται οι εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του Ρωμαϊκού Ωδείου της αρχαίας Νικόπολης με στόχο τη δομική
αποκατάσταση του μνημείου και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου, ώστε
να αποδοθεί στο κοινό ένα σημαντικό μνημείο θέασης, εύκολα αναγνώσιμο
και άκρως εντυπωσιακό. Το πρόγραμμα αποκατάστασης και ανάδειξεις του μνημείου, ενός τα σημαντικότερα και καλύτερα διατηρημένα μνημεία της Νικόπολης,
υλοποιούνται από τη ΔΙΠΚΑ - Επιστημονική Επιτροπή Νικόπολης, στο
πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος συγχρηματοδότησης ΕΣΠΑ 2007-2013
«Αποκατάσταση και ανάδειξη ρωμαϊκών και παλαιοχριστιανικών μνημείων
Νικόπολης (α' φάση)». Η δεύτερη περίοδος των εργασιών πεδίου ξεκίνησε
τον Μάιο του 2013.
Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, έχουν ήδη αποκατασταθεί τα εδώλια του άνω κοίλου, ενώ έμφαση δίνεται στην ενίσχυση του φορέα της περιμετρικής στοάς σε σημεία που έχει αποδυναμωθεί με νέα συμβατά υλικά. Επίσης κατά την εκπόνηση των εργασιών αποκαλύπτονται σταδιακά τμήματα της καταπεσμένης ανωδομής του μνημείου που διασώζουν αξιόλογο αρχιτεκτονικό διάκοσμο, όπως μαρμάρινα γείσα, κορινθιακά επίκρανα και σπαράγματα ορθομαρμάρωσης, ενδείξεις ότι πρόκειται για ένα σημαντικό δημόσιο οικοδόμημα της ρωμαϊκής πόλης με πρόθεση πολυτελούς διακόσμησης. Τον εντυπωσιακό διάκοσμο μαρτυρεί επίσης το διατηρούμενο μαρμαροθέτημα (opus sectile) που κοσμεί την ορχήστρα, το οποίο μετά τον καθαρισμό του αποκάλυψε τα εντυπωσιακά και ζωντανά χρώματα των μαρμάρινων πλακών.
Έως την ολοκλήρωση των εργασιών ανάδειξης τον Ιούνιου του 2015, δίνεται ιδιαίτερη μέριμνα να διαμορφωθεί ο περιβάλλων χώρος του μνημείου ώστε να είναι επισκέψιμος και να αποδοθεί τμήμα της εντυπωσιακής περιμετρικής στοάς ως βασική πορεία κίνησης των επισκεπτών προς το εσωτερικό του κτιρίου θέασης, όπως και στην αρχαιότητα.
Το ρωμαϊκό ωδείο, δημιούργημα κάποιου άγνωστου, αλλά σπουδαίου αρχιτέκτονα, βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, στη δυτική πλευρά του παλαιοχριστιανικού τείχους, και συνορεύει με τη ρωμαϊκή αγορά (forum). Σε αυτό πραγματοποιούνταν ομιλίες, φιλολογικοί και μουσικοί αγώνες, αλλά και θεατρικές παραστάσεις κατά τη διάρκεια των Νέων Ακτίων, θρησκευτικών αγώνων που τελούνταν προς τιμή του Απόλλωνα. Το υπόλοιπο διάστημα του χρόνου πιθανόν λειτουργούσε και ως βουλευτήριο, καθώς γειτνίαζε με την αγορά. Κατασκευάσθηκε στα χρόνια του Αυγούστου (αρχές 1ου αι. μ.Χ.) και δέχθηκε διάφορες επισκευές και μετατροπές στο τέλος του 2ου - αρχές 3ου αι. μ.Χ.
Το ωδείο αποτελείται από το κοίλο, την ορχήστρα και τη σκηνή. Το κοίλο διέθετε 19 σειρές εδωλίων και χωριζόταν σε δύο τμήματα με ένα μικρό οριζόντιο διάδρομο στο κέντρο του. Τα εδώλια είχαν επενδυθεί με πλάκες ασβεστόλιθου και στην πρώτη τους σειρά, που δεν έχει διατηρηθεί, βρίσκονταν οι θέσεις των επισήμων. Στη δέκατη σειρά των καθισμάτων υπάρχουν μικρά ανοίγματα, τα οποία έγιναν για λόγους ακουστικής. Τρεις ημικυκλικές στοές στηρίζουν το κοίλο, εξασφαλίζοντας έτσι την κλίση του. Οι στοές αυτές έχουν διαφορετικό ύψος, με χαμηλότερη την εσωτερική και ψηλότερη την εξωτερική. Στο μέσο του κοίλου υπάρχει ακόμη μια δίοδος, η οποία διέθετε πλακοστρωμένο δάπεδο και τοίχους επενδυμένους με πλάκες, και χρησίμευε στην άμεση επικοινωνία των στοών κάτω από το κοίλο με την ορχήστρα. Στην υστερορωμαϊκή περίοδο η δίοδος αυτή έγινε πιο στενή, καθώς εκεί κτίστηκε ένας βωμός. Η πρόσβαση των θεατών προς τα εδώλια γινόταν από μια διπλή σκάλα που βρισκόταν στο μέσο της νότιας πρόσοψης του κοίλου, ενώ άλλες δύο μικρότερες σκάλες στις πλάγιες πλευρές οδηγούσαν στο εσωτερικό του κοίλου. Η ορχήστρα είχε ημικυκλική μορφή και ήταν διακοσμημένη με πολύχρωμα μαρμαροθετήματα, τμήματα των οποίων σώζονται μέχρι σήμερα. Οι πάροδοι, αριστερά και δεξιά του κοίλου, στεγάζονταν με καμάρα και είχαν πλακοστρωμένο δάπεδο. Η σκηνή διέθετε τρεις εισόδους, μέσω των οποίων είχε κανείς πρόσβαση στο δρόμο που βρισκόταν βόρεια του ωδείου. Μεταξύ της σκηνής και του προσκηνίου διακρίνεται ένας βαθύς στενός διάδρομος, με πλάτος 0,90 μ. και βάθος 2,82 μ. Πρόκειται για την «αύλακα των σκηνικών» που χρησίμευε για την ανύψωση της αυλαίας σε κάθε θεατρική παράσταση. Από τα ευρήματα και τα νομίσματα που αποκαλύφθηκαν στο σημείο αυτό, συμπεραίνουμε, ότι το ωδείο πρέπει να χρησιμοποιήθηκε μέχρι και το δεύτερο μισό του 3ου αι. μ.Χ.
