Θάνος Παπαδόπουλος

Η δολοφονία του έβαλε σε κίνδυνο και το εκπαιδευτικό του έργο, αλλά η αντιβασιλεία και ο Όθων συνέχισαν την καλή προσπάθεια. Ο τελευταίος μάλιστα ίδρυσε το 1836 -7 το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπως ονομάστηκε έναν αιώνα αργότερα και το Βασιλικόν Σχολείον των Τεχνών, που μισό αιώνα αργότερα εξελίχθηκε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ).

Με τη βοήθεια του Αδαμάντιου Κοραή η ελληνική γλώσσα απέκτησε συνοχή, πλούτο, βάθος και μια κάποια σύνδεση με την αρχαία ελληνική γλώσσα. Αργότερα η καθαρεύουσα άρχισε να φρενάρει την εξέλιξη της ζωντανής ελληνικής γλώσσας και εξ αυτού προέκυψε το ζήτημα της Δημοτικής. Το Γλωσσικό Ζήτημα βασάνισε κάμποσες δεκαετίες την εκπαίδευση και τη χώρα γενικότερα. Οι φοιτητές στην αρχή έπαιζαν αντιδραστικό ρόλο, προκαλώντας στις αρχές του 20ου αιώνα τα "Ευαγγελικά" (1901) και τα "Ορεστειακά" (1903), βοηθώντας τους παπάδες και τους "καθαρούς" στη διαμάχη με τους δημοτικιστές.

Ο μαθηματικός Κων. Καραθεοδωρής πρότεινε από το 1913 στον Ελευθέριο Βενιζέλο την ίδρυση Πανεπιστημίου στη Θεσσαλονίκη, αλλά η ίδρυσή του έγινε το 1925. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπως ονομάστηκε αργότερα, έγινε προμαχώνας των δημοτικιστών και της νεωτερικής ιστορίας, γλώσσας και φιλολογίας των Ελλήνων, καθώς και των φιλελεύθερων και δημοκρατικών. Γι' αυτό και αντιμετώπισε την μήνιν της δικτατορίας του Ι. Μεταξά και της χούντας. Το Γλωσσικό Ζήτημα, που στο μεταξύ είχε ωριμάσει, αντιμετωπίστηκε με την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση του Ευάγγελου Παπανούτσου επί πρωθυπουργίας Γεωργίου Παπανδρέου (1964 -65). Η Μεταρρύθμιση προέβλεπε: α) Ανάπτυξη τεχνικών και επαγγελματικών λυκείων. β) Αλλαγή αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών. γ) Καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας ως ισότιμης με την καθαρεύουσα στην εκπαίδευση κλπ.

Η δικτατορία της 21ης Απριλίου (1967-1974) κατάργησε την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση του Παπανούτσου για χάρη του γυψοσανιδά Παπαδόπουλου, που μιλούσε την αργκό των "καθαρο-σουαχίλι". Το "Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών" έγινε το θεμέλιο της εκπαίδευσης για σπουδαστές που παρελαύνουν στο Καραγκιοζ-μπερντέ με χάρτινες πανοπλίες και σπαθιά. Τη Μεταρρύθμιση Παπανούτσου και τη δημοτική στην εκπαίδευση επανέφερε ο υπουργός Παιδείας Γεώργιος Ράλλης στη Μεταπολίτευση επί Κωνσταντίνου Καραμανλή και μάλιστα με σοβαρές βελτιώσεις.

Η επόμενη μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης έγινε επί Α. Παπανδρέου. Αφορούσε: α) Την επιβολή της δημοτικής γλώσσας και στο κράτος β) Την ίδρυση Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΤΕΙ) και γ) Την αλλαγή των συσχετισμών εξουσίας στα Πανεπιστήμια, αλλά και στα σχολεία. Μείωσε την εξουσία των καθηγητών και αύξησε την εξουσία του λοιπού Διδακτικού Προσωπικού και κυρίως των φοιτητών, με το Πανεπιστημιακό άσυλο και τη συμμετοχή κατά το ένα τρίτο (1/3) στην εκλογή καθηγητών. Επίσης έδωσε εξουσίες και στους μαθητές με τα μαθητικά συμβούλια. Χωρίς κατεύθυνση και καθοδήγηση, ο στόχος του εκδημοκρατισμού οδηγήθηκε σε σύγχυση κι εκφυλισμό, με αποτέλεσμα τη διάλυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας παντού συν τω χρόνω. Ο εκδημοκρατισμός εκφυλίστηκε σε συναλλαγή καθηγητών, διδακτικού προσωπικού και φοιτητών μέσω των συνδικαλιστών και των κομματικών παρατάξεων. Ψήφος αντί μαθήματος και έτους. Η προσπάθεια του Γεράσιμου Αρσένη επί Κώστα Σημίτη να περιορίσει τη ζημιά κατέληξε σε καταλήψεις σχολείων και το σύνθημα "Κάτσε καλά, Γεράσιμε" που οδήγησε στην παραίτησή του.

Η υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου, η μόνη ίσως καλή εξαίρεση της καταστροφικής κυβέρνησης Κωστάκη Καραμανλή προσπάθησε να εκλογικεύσει λίγο το Πανεπιστημιακό σύστημα με μια μετριοπαθή μεταρρύθμιση. Αλλά συνάντησε την εχθρότητα εκτός όλων των άλλων και της ΟΝΝΕΔ – ΔΑΠ, που στις επόμενες εκλογές την έστειλαν σπίτι της, επειδή δεν τους έκανε τα… ρουσφέτια! Η υπουργός Άννα Διαμαντοπούλου, επί Πρωθυπουργίας Γιωργάκη Παπανδρέου, έκανε την τελευταία Μεταρρύθμιση στο Πανεπιστήμιο: α) Κατάργησε το άσυλο που δεν είχε κανένα λόγο ύπαρξης και μετατράπηκε σε άσυλο της παραβατικότητας, δημιούργησε επιτροπές αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου, ανέθεσε τη διοίκηση των Πανεπιστημίων σε Διοικητικά Συμβούλια και δημιούργησε έλεγχο του χρόνου φοίτησης. Αλλά οι φοιτητοπατέρες και οι παρατάξεις αντέδρασαν πάλι.

Ο υπουργός Κώστας Αρβανιτόπουλος είναι αυτός που άρχισε την κατεδάφιση του συστήματος Διαμαντοπούλου που ψηφίστηκε στη Βουλή με 255 ψήφους. Με τροπολογίες, εξαιρέσεις, αναβολές κλπ. κατάργησε το Νόμο, που στην επεξεργασία του έλαβαν μέρος δεκάδες καθηγητές, εκατοντάδες εκπαιδευτικοί και τον ψήφισε το 89% των βουλευτών. Χειρότερος κι από τον Ηρόστρατοτης Εφέσου! Άνοιξε έτσι ο δρόμος για την επέλαση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Πρώτος υπουργός Παιδείας ο Αρ. Μπαλτάς, ο οποίος τα έβαλε με την "αριστεία" των μαθητών, των σπουδαστών και των φοιτητών, δηλαδή με τη βελτίωση, με την καλυτέρευση του επιπέδου σπουδών και μόρφωσης. Αν και φιλόσοφος και σπουδαρχίδης δεν θυμόταν, ποτέ το "Αιέν αριστεύειν". Γι' αυτό διέλυσε τα Πειραματικά Σχολεία.

"Φιλοκαλούμεν μετ' ευτελείας και φιλοσοφούμεν μετά περισσής μαλακίας". Μετά την αποτυχία της κυβέρνησης να υπάρξει και ίχνος διαχωρισμού κράτους και εκκλησίας, ανέλαβε υπουργός Παιδείας ο Κώστας Γαβρόγλου, ο οποίος νόμιζε ότι πήρε το υπουργείο Αλκοόλ και Σεξ. Έτσι με νέο νόμο επανέφερε το Πανεπιστημιακό άσυλο για μπαχαλάκηδες, δήθεν αναρχικούς κι αντεξουσιαστές, εμπόρους ναρκωτικών, μικροπωλητές και μικροπολιτές, συμμορίτες κλπ. Μοναδική εκπαιδευτική του μέριμνα ήταν να πηγαίνουν οι μαθητές για κανένα ποτό και για φλερτ στην παραλία αντί να διαβάζουν για τις παλαιολιθικού τύπου εξετάσεις. Και όλα αυτά οι θεωρητικολογούντες για την εκπαίδευση τα πλάσαραν ως… αριστερά και προοδευτικά! Τόσο η επίθεση του Αρ. Μπαλτά κατά της αριστείας όσο και η θεωρία του ποτού και του φλερτ ανάγονται σε μια οπισθοδρομική κι αντιδραστική αντίληψη "δεν χρειάζεται γράμματα ο λαός", που πλασάρεται με νέο σοφιστικέ περιτύλιγμα. Ουσιαστικά έβαλαν το Πανεπιστήμιο και το Σχολείο υπό την εξουσία των... Μπρανκαλεόνε!

Θυμάμαι τώρα ένα ανέκδοτο που κυκλοφορούσε στην εποχή μου. Πήγαν οι σοφοί της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ στον σύντροφο Μπρέζνιεφ για να τον ενημερώσουν ότι "Οι Αμερικανοί πέρασαν στην τρίτη γενιά ηλεκτρονικών υπολογιστών, ενώ στη Σοβιετική Ένωση είναι ακόμη στην πρώτη γενιά με τις λυχνίες που καίγονται συχνά πυκνά"! Στην Ελλάδα προφανώς δεν χρειαζόμαστε τεχνολόγους. Γι' αυτό ο Κ. Γαβρόγλου κατάργησε τα ΤΕΙ και τα έκανε ΑΕΙ και προσπάθησε να δημιουργήσει νέες Νομικές και Ιατρικές Σχολές, για να κάνουμε εξαγωγή δικηγόρων και γιατρών!

Την εκπαιδευτική πολιτική του ο ΣΥΡΙΖΑ την υπέταξε στην προσπάθεια να μαζέψει ψήφους, να δημιουργήσει εκλογική πελατεία. Γι αυτό ικανοποιούσε τις επιθυμίες των μειοψηφιών των φοιτητών και των συντεχνιών των καθηγητών και του προσωπικού των Πανεπιστημίων. Το ίδιο έκανε και στην οικονομία, στη φορολογία, στην κοινωνική ασφάλιση, στην κοινωνική πρόνοια, στη δικαιοσύνη, στη Δημόσια τάξη, στο Μεταναστευτικό κλπ. Παντού και τα πάντα για τους ψήφους. Σαν τα πιο παλιά από τα παλιά κόμματα.

*Ο Θάνος Παπαδόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας