Παναγιώτης Γ. Καρίπογλου

Και ενώ τα προηγούμενα χρόνια υπήρξαν ηχηρές διακηρύξεις τόσο από τον Υπουργό Δικαιοσύνης της παρούσας κυβέρνησης όσο και από τους Υπουργούς της προηγούμενης διακυβέρνησης, ότι άμεσα θα αντιμετωπιστούν οι παθογένειες και οι αβελτηρίες του ελληνικού δικαιοδοτικού συστήματος, εντούτοις, τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια, πέραν των μεταρρυθμίσεων που επέβαλλε η πανδημία covid-19, καμία σοβαρή παρέμβαση, καμία τομή, καμία ουσιαστική πρόοδος δεν υπήρξε στον ιδιαίτερο και συνάμα κρίσιμο χώρο της Δικαιοσύνης.

Αντιθέτως, όλοι όσοι πέρασαν ως πολιτικοί προϊστάμενοι του καθ ύλην αρμόδιου Υπουργείου στις κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ οργάνωσαν παράλληλους μονολόγους και όχι πραγματικούς διαλόγους με τους εμπλεκόμενους φορείς, και στο τέλος νομοθέτησαν ευκαιριακά, πρόχειρα, ασυνάρτητα, καθ υπόδειξη των θεσμών (τρόικα), αλλά και συγκεκριμένων συμφερόντων.

Με τον τρόπο αυτό προχώρησαν σε συνεχείς και αδικαιολόγητες παρεμβάσεις στα βασικά νομοθετικά κείμενα (Κώδικες) , οδηγώντας σήμερα σε κατάσταση ανασφάλειας δικαίου. Γιατί, για να δικάσει αυτόν τον καιρό ο ποινικός δικαστής, πρέπει να ανατρέξει σε τέσσερα διαφορετικά νομοθετήματα με τις διατάξεις και τις αλλαγές που ισχύουν ταυτόχρονα για το ίδιο αδίκημα.

Επιπρόσθετα, ούτε η τωρινή ούτε η προηγούμενη κυβέρνηση ασχολήθηκαν, παρά μόνο επιδερμικά, με την πλήρωση των κενών θέσεων σε δικαστές και, κυρίως, σε δικαστικούς υπαλλήλους, ενώ αδιαφόρησαν για την βασική υλικοτεχνική υποδομή των δικαστικών κτιρίων.

Έτσι, αν κάποιος επισκεφτεί οποιοδήποτε δικαστήριο της χώρας, θα διαπιστώσει την εικόνα της παρακμής και της εγκατάλειψης. Και αν, πολύ περισσότερο, χρειαστεί να προσφύγει στις δικαστικές υπηρεσίες, θα απογοητευτεί με τους ρυθμούς απονομής της δικαιοσύνης.

Ας μη λησμονούμε ότι τελευταίος Υπουργός Δικαιοσύνης που έδειξε πραγματικό και έμπρακτο ενδιαφέρον για την ποιότητα των δικαστικών μεγάρων και ο οποίος πρωτοστάτησε στην ανέγερση νέων κτιρίων, ήταν ο αείμνηστος Ευάγγελος Γιαννόπουλος.

Στις μέρες μας όμως, ως προελέχθη, η κατάσταση παραμένει αποκαρδιωτική σε κάθε πτυχή του συστήματος. Και το ερώτημα παραμένει. Τι μπορεί να γίνει για να αναγεννηθεί η Δικαιοσύνη;

Προφανώς το τέλμα δεν αλλάζει με ευχές και διακηρύξεις. Για την ανάταξη της κατάστασης απαιτούνται τολμηρές αλλαγές και άμεσες δράσεις.
Ενδεικτικά, και μετά από κοινό διάλογο όλων των ενδιαφερόμενων μερών, πρέπει:
α) να επαναπροσδιορισθούν και να αυξηθούν οι οργανικές θέσεις των δικαστών,

β) να ανατεθεί ρόλος στους δικηγορικούς συλλόγους, οι οποίοι θα μπορούσαν να αναλάβουν την διαχείριση συγκεκριμένων τομέων που επιβαρύνουν τις λειτουργίες των δικαστηρίων (όπως το αρχείο των διαθηκών και των σωματείων),
γ) να συμπληρωθούν όλα τα κενά των δικαστικών υπαλλήλων με πανελλαδικό διαγωνισμό ΑΣΕΠ,
δ) να αποκεντρωθεί η διαχείριση υλικού των μεγάρων, ώστε ο κάθε δικαστικός σχηματισμός να πραγματοποιεί προμήθειες σύμφωνα με τις ανάγκες του,
ε) να προχωρήσει ταχύτατα και με όρους διαφάνειας και αξιοκρατίας η ανέγερση νέων δικαστικών μεγάρων στους νομούς που υπάρχει πραγματική ανάγκη, στ) να ενισχυθούν με ύλη τα μικρότερα πρωτοδικεία, τα οποία άλλωστε δεν εμφανίζουν στοιχεία καθυστέρησης στην έκδοση αποφάσεων,
ζ) να οργανωθεί σε διεθνή πρότυπα η επιθεώρηση των δικαστηρίων και των δικαστών.

Αυτές είναι κάποιες μόνο από τις άμεσες ενέργειες που μπορούν να γίνουν και είμαστε σε θέση να τις διατυπώσουμε ύστερα από δέκα έτη στο συνδικαλισμό των δικηγόρων και μάλιστα στην ανώτερη μορφή του, την συμμετοχή στην Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων.

Η αναβάθμιση της ποιότητας του συστήματος απονομής δικαίου αποτελεί πρωτίστως ζήτημα Δημοκρατίας. Και η προσπάθεια για ανατροπή της υπάρχουσας κατάστασης - της πλήρους απαξίωσης της Δικαιοσύνης στη χώρα - πρέπει να απασχολεί σοβαρά όλα τα κόμματα και τις συνδικαλιστικές ενώσεις των λειτουργών και συλλειτουργών της.

Απαιτείται όμως πρωτίστως ειδική γνώση των προβλημάτων που υπάρχουν, αλλά και η αναγκαία πολιτική βούληση.



*Ο Παναγιώτης Γ. Καρίπογλου είναι Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Σερρών, μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων και αναπληρωτής τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.