Παν. Μπουσμπουρέλης

Προηγείται η προσπάθεια επιστροφής στις αγορές και ανάκαμψης, που είναι καθοριστική για την τύχη της οικονομίας, και στη συνέχεια έρχονται οι προτεραιότητες με βάση την πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής, η οποία και είναι θεσμοθετημένη και για τα επόμενα χρόνια.

Η πρώτη προσπάθεια εξόδου μπορεί να γίνει πολύ σύντομα, όμως από αυτό το σημείο μέχρι την αυτονόμηση της χρηματοδότησης ο δρόμος θα είναι μακρύς και με πολλές δυσκολίες. Υπάρχουν εξάλλου και οι φωνές που προειδοποιούν την ελληνική πλευρά να μη βιαστεί να προχωρήσει σε προσπάθεια αναχρηματοδότησης των ομολόγων που λήγουν είτε τον Ιούλιο είτε Σεπτέμβριο.

Το τεστ αυτό, όμως, θα είναι διαρκείας και εκ των βασικών κριτηρίων για την τύχη των πραγμάτων μετά τη λήξη του προγράμματος το 2018, που θα επηρεάσουν και τις πολιτικές εξελίξεις.

Οι βραχυπρόθεσμες λήξεις είναι περιορισμένες ως το 2019 και όλα δείχνουν ότι η αναχρηματοδότηση εκείνου του έτους μπορεί να γίνει με ένα καλύτερο επιτόκιο από την αρχική έκδοση. Μέχρι τότε, το πλαίσιο για την πορεία μετά τη λήξη του προγράμματος θα έχει καθοριστεί.

Το μεγάλο ζήτημα που τίθεται είναι αν ο ρυθμός ανάπτυξης μπορεί να επιταχυνθεί, στοιχείο που θα βοηθήσει για το χρέος τη σχέση παρονομαστή προς αριθμητή, αφού το ΑΕΠ, δηλαδή ο αριθμητής, είναι το μέγεθος που μπορεί τώρα να αρχίσει να ανεβαίνει. Για τον λόγο αυτό και ο Κλάους Ρέγκλινγκ είπε ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην προσπάθεια ανάκαμψης. Είναι αλήθεια ότι οι αποφάσεις του Εurogroup έχουν δημιουργήσει προσδοκίες, αλλά έχουν δώσει και την ευκαιρία σε φορείς παγκοσμίου κύρους, όπως το Lydia Patterson Institute, να διατυπώσουν ενστάσεις και να θέσουν ζητήματα που θα απασχολήσουν τις αγορές.

Στον τομέα των επενδύσεων η ολοκλήρωση της συμφωνίας με τη συμμετοχή του κινεζικού κολοσσού State Grid Corporation of China στον ΑΔΜΗΕ ήταν ένα πρώτο βήμα. Παράλληλα οι Κινέζοι εκτιμούν ότι η γεωπολιτική σημασία του ελληνικού δικτύου είναι μεγάλη και μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην υλοποίηση της διασύνδεσης Ισραήλ - Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας. Επίσης, το ενεργειακό στοίχημα να γίνει η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος (hub) θα απαιτήσει συγκροτημένες προσπάθειες από όλες τις πλευρές.

Από εκεί και πέρα το Χρηματιστήριο και, κυρίως, η αγορά χρήματος, μετά τη μεγάλη επιτυχία στην έκδοση του ομολόγου Μυτιληναίου, στέλνουν θετικά μηνύματα από τον χρηματοοικονομικό τομέα, που είναι ο προπομπός για τη συνέχεια.

Ωστόσο η ελληνική οικονομία θα χρειαστεί αρκετές άμεσες επενδύσεις. Και σε αυτό θα πρέπει να βοηθηθεί από μια πολιτική ξεκάθαρη, που θα διασφαλίσει από κάθε άποψη την εμπιστοσύνη των κεφαλαίων. Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης δεν είναι ανέφικτοι, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η πλευρά των Ευρωπαίων πιστωτών θα αρχίσει να ξετυλίγει τις προθέσεις της για βοήθεια ως προς την έξοδο στις αγορές αλλά και την όποια διευθέτηση του χρέους.