Παν. Μπουσμπουρέλης

Πέντε χρόνια μετά το Καστελόριζο και συζητάμε πάλι τα ίδια. Τα αποτελέσματα στο μεταξύ;

Μια μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή, μια αναδιάρθρωση της οικονομίας με θετικά και αρνητικά, ένα τραπεζικό σύστημα που ανακεφαλαιοποιήθηκε αλλά έχει πάλι ανοιχτές πληγές, μεγάλη ανεργία και ζητούμενο ένα νέο πρόγραμμα.

Πέντε χρόνια δεν είναι λίγα και κυρίως η πολιτική ηγεσία πρέπει να αντιληφθεί και να σταθμίσει ένα ηθικό θέμα: τι θα γίνει με τις επόμενες γενιές. Μια ολόκληρη γενιά πάει χαμένη, καθόσον η οικονομία επιδεινώνεται εκ νέου. Παράλληλα, ένα ολόκληρο Ασφαλιστικό για το οποίο όλοι κόπτονται δεν επιτυγχάνει από πουθενά διατηρήσιμη πορεία και όσο περνάνε τα χρόνια τα 2 δισ. που θα χρειαστεί φέτος, πέραν των επιδοτήσεων του Προϋπολογισμού, θα αυξάνονται.

Αρα; Αρα η όλη διαδικασία της διαπραγμάτευσης πρέπει να καταλήξει κάπου, προς το παρόν τουλάχιστον. Η υπόθεση των εκλογών είναι εύκολο να προμοτάρεται ως σενάριο. Θα ήθελα όμως να καταλάβω ποιο θα είναι το διακύβευμα, τι θα καταλάβει πάλι ο κόσμος με τις καταθέσεις και τη νέα πληγή που δημιουργήθηκε από τις εκροές και, τελευταίο, ποιο είναι το πολιτικό κόστος σε περιορισμούς στην κίνηση των κεφαλαίων και ποιος το επωμίζεται.

Ολα αυτά πρέπει να τα λάβουν υπόψη τους οι διαπραγματευτές, καθώς τα διαθέσιμα της κεντρικής κυβέρνησης, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, δεν ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ. Σε αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται τα διαθέσιμα των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, όμως σε κάθε περίπτωση ο Μάιος είναι ένας μήνας που αποτελεί για πολλούς λόγους τον τελικό χρόνο για τη λήψη αποφάσεων.

Και είναι οφθαλμοφανές ότι μια οικονομία δεν μπορεί να λειτουργεί εσαεί με τα διαθέσιμα των δημόσιων φορέων και με τράπεζες που βρίσκονται στο έλεος του πολιτικού σπέκουλου. Οι Ευρωπαίοι δείχνουν τις προθέσεις τους. Κανείς θεσμικός παράγων, όπως ο Μοσκοβισί είτε ο Κατάινεν, δεν μιλούν για Grexit, ούτε φυσικά και για πιστωτικό γεγονός. Και οι αγορές σε κάθε αφορμή θετικής προοπτικής αντιδρούν θετικά.

Ας είμαστε ρεαλιστές, ούτε η απελευθέρωση απολύσεων πρόκειται να λύσει το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, ούτε οι πεθαμένες επιχειρήσεις μπορούν να πάνε άμεσα σε αυξήσεις μισθών. Το Ασφαλιστικό παράλληλα, έχοντας εξαντλήσει τα όποια λογιστικά οφέλη από τα μέχρι τώρα μέτρα, τα οποία είχαν και αρνητικές παρενέργειες, πρέπει να οδηγηθεί σε μια βιώσιμη και μακροπρόθεσμη λύση.

Το ελληνικό πρόβλημα θέλει πολλά χρόνια για να αντιμετωπιστεί και η κυβέρνηση αυτή θα κριθεί από δύο πράγματα. Το πρώτο είναι να μη ρίξει τη χώρα στα βράχια εξαντλώντας τη δυναμική των περιθωρίων διαπραγμάτευσης. Το δεύτερο αφορά στην ανασυγκρότηση με ένα ισορροπημένο κοινωνικά πρόγραμμα.

Για παράδειγμα, κανείς δεν κατάλαβε γιατί έπρεπε να φτάσουμε στο 2015 για την ηλεκτρονική σύλληψη του ΦΠΑ, είτε ακόμα γιατί έπρεπε οι μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα να ανατροφοδοτήσουν την ενδογενή ύφεση, χωρίς να βοηθήσουν τις εξαγωγές. Οι πιστωτές έκαναν λάθη στο ελληνικό πρόγραμμα. Και μειώσεις αποδοχών και υπερφορολόγηση και έλλειψη ρευστότητας δεν μπορούν οδηγήσουν μια χρεοκοπημένη οικονομία στην επαναλειτουργία για να αρχίσει να πληρώνει.

Αυτό δεν είναι ένα πολιτικό μήνυμα. Είναι μια απλή οικονομική σκέψη. Δεν έχουμε όμως καιρό για πολυτέλειες, αφού στην κατάσταση όπου περιήλθαν οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι σε θέση να υποστηρίξουν την αναγκαία πιστωτική επέκταση. Την ίδια ώρα ο ESM θα χάσει τα λεφτά του, και από τα 50 δισ. που μας έχει δώσει θα του μείνουν μόνο τα 10 του ΤΧΣ. Αυτά τα λεφτά ποιος θα τα πληρώσει στους πιστωτές;

Ας συζητήσουμε, λοιπόν, με τους πιστωτές και για όλα αυτά και κυρίως ας διεκδικήσουμε προγράμματα επενδύσεων από το νέο πακέτο Γιούνκερ.