Παντελής Καψής

Την ώρα που η Ζωή έπαιζε με τον κοινοβουλευτικό κανονισμό θα ήθελα τον Γιάνη να κοιτάζει από κάτω, σταυροπόδι, με εκείνο το γνωστό ύφος, εγώ είναι σπουδαίος ότι και αν νομίζετε εσείς. Θα ήταν η τέλεια αναπαράσταση εκείνων των αλήστου μνήμης ημερών του 2015. Δεν νιώθετε μια κάποια νοσταλγία; Εγώ πάντως, παρακολουθώντας όλα όσα γίνονται γύρω μας, έχω αρχίσει να πιστεύω ότι έχουμε αρχίσει να γινόμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Με αφορμή το ζήτημα των πανεπιστημίων δηλαδή, γίνεται ξανά μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα κλίμα γενικευμένης κοινωνικής έντασης και απονομιμοποίησης της κυβέρνησης. Αποτυχημένη για την ώρα, η συνταγή όμως παραμένει ίδια.

Κατ αρχάς λοιπόν έχουμε την οξύτητα. Τις τελευταίες εβδομάδες οι διαδηλώσεις έγιναν σχεδόν καθημερινές. Μπορεί να μην είναι οι πιο ογκώδεις, συχνά όμως συνοδεύονται από επεισόδια, μολότοφ και βέβαια αναστάτωση της ζωής της πόλης. Όπως συνήθως συμβαίνει όταν τα πράγματα οξύνονται, βρήκαν ευκαιρία να μας θυμίσουν την παρουσία τους και οι άλλοι με τις βόμβες. Και βέβαια είχαμε και τον «ακτιβισμό» στο σπίτι υπουργού, αυτό σίγουρα παραπέμπει σε άλλες εποχές. Το αν οι διαδηλώσεις θα συνεχιστούν ή θα σβήσουν μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου μένει να φανεί. Ήδη πάντως έχει προκηρυχθεί το επόμενο συλλαλητήριο ενώ συνεχίζονται και οι καταλήψεις.

Το εντυπωσιακό ωστόσο είναι η αιτιολόγηση των κινητοποιήσεων. Φαντάζομαι ότι ο ιστορικός του μέλλοντος θα απορεί πώς προκλήθηκαν τόσες αντιδράσεις μόνο και μόνο για να παραμείνει η Ελλάδα η μοναδική χώρα στον κόσμο, της Κούβας και της Βόρειας Κορέας εξαιρουμένων, όπου απαγορεύονται τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Στην κομμουνιστική Κίνα υπάρχουν εκατοντάδες ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης και δεκάδες στο γειτονικό, επίσης κομμουνιστικό, Βιετνάμ. Όμως όχι, στην Ελλάδα δεν θα περάσουν. Σήκω Τσε να δεις…

Εξ ίσου εντυπωσιακό είναι ότι η συζήτηση που διεξάγεται, δεν είναι για την ίδια την απαγόρευση αλλά για το αν τα ιδρύματα που θα έρθουν θα υποβαθμίσουν τα δημόσια πτυχία! Πώς θα προκύψει η υποβάθμιση κανείς δεν εξηγεί. Πολύ περισσότερο όταν καταγγέλλεται ότι θα έρθουν ιδρύματα της πλάκας με μόνο στόχο το κέρδος. Το τελευταίο, θεωρείται αξιωματικά ότι είναι ο στόχος τους, όσες προβλέψεις για το αντίθετο, για μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια δηλαδή, και αν περιλαμβάνει ο νόμος. Μη νομίζουν ότι είμαστε και αμερικανάκια, ξέρουμε…

Εντάξει αν (ήταν να) έρθει η Οξφόρδη, κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν ότι τα πτυχία της θα είναι ανώτερα των ελληνικών πανεπιστημίων. Αυτό όμως συμβαίνει και σήμερα. Απλώς η Οξφόρδη θα γινόταν λίγο πιο προσβάσιμη για φοιτητές που δεν θα μπορούσαν να σπουδάσουν στην Αγγλία. Θα είναι δηλαδή κέρδος για τη χώρα. Αν πάλι έρθουν ιδρύματα β διαλογής, πώς θα υποβαθμιστούν τα πτυχία του δημόσιου πανεπιστημίου;

Αυτή η μετατόπιση της συζήτησης από την κατάργηση της απαγόρευσης σε ένα δυστοπικό μέλλον το οποίο υπάρχει στα μυαλά όσων το υποστηρίζουν, αποτελεί σίγουρα επιτυχία της αντιπολίτευσης και όσων αντιδρούν στο νομοσχέδιο. Προσωπικά μου θυμίζει λίγο τη συζήτηση για τα μνημόνια. Τότε που κάποιοι υποστήριζαν ότι δεν έφερε η χρεοκοπία τα μνημόνια αλλά τα μνημόνια έφεραν την χρεοκοπία και υπόσχονταν ότι θα τα καταργήσουν με ένα νόμο και ένα άρθρο. Τώρα πάλι, αντί να συζητάμε πώς το δημόσιο πανεπιστήμιο θα ανταποκριθεί στις προκλήσεις του μέλλοντος, ζητάμε απλώς να προστατευθεί από τον ανταγωνισμό. Ο οποίος έτσι κι αλλιώς υπάρχει μια και η αγορά της γνώσης είναι καιρό τώρα παγκοσμιοποιημένη. Απλώς είναι απρόσιτη για όσους δεν έχουν τα οικονομικά μέσα.

Για τον Σύριζα, η ένταση στη διαπασών είναι μια δοκιμασμένη τακτική. Έχει προσπαθήσει επανειλημμένα να την επαναφέρει χωρίς επιτυχία. Το μόνο που έχει πετύχει είναι να δει την κατάρρευση της εκλογικής του δύναμης. Είναι ωστόσο η μόνη που γνωρίζει, και ο κ. Κασσελάκης, αφού πρώτα προσπάθησε να υιοθετήσει κάποιες καινοτόμες για την αριστερά προτάσεις, δείχνει πια ότι έχει προσχωρήσει πλήρως στο λαϊκισμό των προκατόχων του.

Το αναπάντητο ερώτημα είναι γιατί το ΠΑΣΟΚ αποδέχθηκε το ρόλο του κομπάρσου σε αυτή τη φάρσα. Χειρότερα δεν θα μπορούσε να το κάνει, Αρχικά ο Ανδρουλάκης βγήκε και είπε ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Μετά άλλαξε γνώμη και ανακοίνωσε ότι το ΠΑΣΟΚ θα καταψηφίσει το νόμο. Τι ακριβώς φοβήθηκε παραμένει άγνωστο. Όταν ρωτήθηκε για αυτή την αντίφαση ισχυρίστηκε πως εννοούσε ότι δεν θα εμποδίσει την διαδικασία αναθεώρησης του άρθρου 16. Τέτοια διαδικασία, όπως είναι γνωστό, δεν έχει ξεκινήσει ακόμα. Κι έτσι ωστόσο, ο κοινοβουλευτικός του εκπρόσωπος απέφυγε να δεσμευτεί, προτάσσοντας «εγγυήσεις» τις οποίες δεν προσδιόρισε και οι οποίες, σε αυτή τη φάση δεν μπορεί να δοθούν.

Αυτή η Βουλή όπως είναι γνωστό, μπορεί να αποφασίσει μόνο ότι το άρθρο 16 θα είναι αναθεωρητέο. Το περιεχόμενο της αναθεώρησης αποφασίζεται στην επόμενη Βουλή. Τι ακριβώς θα κάνει λοιπόν το ΠΑΣΟΚ παραμένει άγνωστο. Αυτό που μένει είναι ότι για μια ακόμα φορά δίνει την εντύπωση ότι σύρεται πίσω από τις εξελίξεις. Ότι προσπαθεί να ισορροπήσει σε μια γραμμή η οποία υπαγορεύεται από μικροκομματικές σκοπιμότητες μάλλον, παρά από θέσεις αρχής. Δεν είναι η καλύτερη τακτική για να αναδειχθεί αξιωματική αντιπολίτευση.