Παντελής Καψής

Τη μία ημέρα φωνάζουμε ότι θα μας πνίξουν οι «λαθρομετανάστες» και την άλλη κλαίμε και οδυρόμαστε ότι μας λείπουν 200.000 εργατικά χέρια! Με νόμο ορθώνουμε όσα περισσότερα εμπόδια μπορούμε για την πολιτογράφηση των ξένων και με τροπολογία τους βάζουμε «νόμιμα» στην αγορά εργασίας. Με δυο λόγια είναι σαν να μη ξέρουμε τι θέλουμε αλλά βέβαια δεν μας συμβαίνει πρώτη φορά.

Ακόμα θυμάμαι τον Άδωνη Γεωργιάδη να δηλώνει στον γράφοντα ότι «μέχρι να σβήσει ο ήλιος» δεν πρέπει να νομιμοποιηθούν όσοι έρχονται παράνομα. Και να που η μοίρα το έφερε να είναι αυτός που εισηγείται τη νομιμοποίηση τους. Προσωρινά και με όρους αλλά ποιος αμφιβάλει ότι είναι ένα πρώτο βήμα: μετά από τρία χρόνια θα χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερους ξένους εργάτες. Ποιους θα πάρουμε; Αυτούς που θα έχουν έρθει στο μεταξύ ή αυτούς που ήδη δουλεύουν; Και οι οποίοι, σημειωτέον, θα βρίσκονται ήδη τουλάχιστον για 6 χρόνια στη χώρα.

Η κωμωδία όμως έχει και συνέχεια. Βγήκε ο Καιρίδης στη Βουλή κι έριξε ένα κλάμα ότι δεν υπάρχουν εργάτες να μαζέψουν τις ελιές. Βγαίνει μετά ο Γεωργιάδης στον Άρη Πορτοσάλτε και λέει ότι το μέτρο αφορά λίγους, γιατί ποιος χαζός θα βγει από την παρανομία εθελοντικά, κινδυνεύοντας με απέλαση μετά την τριετία; Ναι αλλά τότε, θα αναρωτηθεί ένας λογικός άνθρωπος, ποιο το νόημα της τροπολογίας αφού οι ίδιοι λένε ότι δεν θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα; Τα γυρνάει λοιπόν ο Γεωργιάδης και μας λέει ότι όχι, δεν είναι μέτρο για την έλλειψη εργατικών χεριών αλλά για τον περιορισμό της μαύρης εργασίας! Που πάει να πει ότι πραγματικά ψάχνουν για χαζούς. Με τούτα και με κείνα, χωρίς να πιστεύω σε θεωρίες συνωμοσίας, βρήκα λογική την εξήγηση ότι κάποιες εταιρείες στα μεγάλα έργα έχουν πρόβλημα και θέλουν να μπορούν να απασχολούν νόμιμα αυτούς τους εργαζόμενους. Η βιτρίνα, το Ελληνικό για παράδειγμα, με παράνομη εργασία, δεν μας έρχεται καλά, βλέπετε.

Μέσα στην αναμπουμπούλα πάντως ξεπετάχτηκε και ο Σαμαράς. Εδώ ισχύει το γνωστό δεν μπορεί να έχεις και την πίτα σωστή και το σκύλο χορτάτο. Θα γαυγίσει. Που πάει να πει πως όταν όλα αυτά τα χρόνια έχεις κάνει σημαία τη «λαθρομετανάστευση», μόλις πας να κάνεις μια λογική προσαρμογή, θα βρεις μπροστά σου όσα έλεγες. Τι άλλο να έκανε, θα πείτε; Μα φυσικά μια μετρημένη πολιτική υποδοχής μεταναστών και μαζί αποφυγή της ρητορικής που υποδαυλίζει την ξενοφοβία. Αλλά είπαμε όταν αλιεύεις ψήφους χωρίς να κοιτάζεις το μέλλον, κάποια στιγμή αναγκάζεσαι να αρχίσεις τις γαργάρες.

Η παρέμβαση Σαμαρά βέβαια έχει και εσωκομματική διάσταση. Μαζί με τον Καραμανλή έχουν καταλάβει το εθνικοπατριωτικό μετερίζι . Κατανοητό, κάπως πρέπει να κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Εδώ ο πατριωτισμός λειτουργεί ως καταφύγιο των πρώην.

Μέρες που είναι πάντως κι ενώ μας πλημμυρίζει η χριστιανική αγάπη, έχει ενδιαφέρον ότι ουδείς έθεσε θέμα για τους όρους εργασίας και διαβίωσης των μεταναστών. Δεν θεωρήθηκε άξιο επισήμανσης για παράδειγμα το ότι με την τροπολογία θα εργάζονται υπό τον οιονεί εκβιασμό του εργοδότη: αν διαμαρτυρηθούν θα απολύονται, μπαίνοντας αυτομάτως σε καθεστώς απέλασης. Ούτε βέβαια ότι στο διάστημα της τριετίας δεν θα μπορούν να επισκεφθούν τους δικούς τους. Θεωρούμε λογικό να δουλεύουν για να ζήσουν τις οικογένειες τους, χωρίς τη δυνατότητα να βρίσκονται κοντά στους δικούς τους. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι δεν θέλουμε εργαζόμενους αλλά μισθωτούς σκλάβους.

Το παράδοξο είναι ότι σε γενικές γραμμές η εμπειρία της χώρας από τους μετανάστες είναι θετική. Οι περισσότεροι έχουν ενσωματωθεί χωρίς σοβαρά προβλήματα, σίγουρα έχουν ενταχθεί στην ελληνική κοινωνία καλύτερα από μερικές ομάδες του ντόπιου πληθυσμού. Οι κακές εικόνες προέρχονται κυρίως από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στα κέντρα υποδοχής. Γιατί ναι, να το πούμε κι αυτό, η ενσωμάτωση τους προϋποθέτει πολιτικές υποδοχής. Όταν αυτό έχει γίνει θέμα ταμπού για κάθε κυβέρνηση, ας μην απορούμε που ανακύπτουν προβλήματα. Για να το πούμε διαφορετικά, αν θέλουμε και χρειαζόμαστε μετανάστες για την αγορά εργασίας, τότε πρέπει και εμείς ως χώρα να γίνουμε πιο φιλικοί προς αυτούς. Το απαρτχάιντ τελείωσε.