Νίκος Φελέκης

Η πρόταση της κυβέρνησης για σύσταση προανακριτικής επιτροπής προκειμένου να διερευνηθούν τυχόν ποινικές ευθύνες του Μίμη Παπαγγελόπουλου στο σκάνδαλο Novartis μάλλον ακούστηκε ευχάριστα στα αυτιά της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ.

Παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, ο Αλέξης Τσίπρας και οι στενοί του συνεργάτες ένιωσαν ανακουφισμένοι όχι μόνο γιατί στο κατηγορητήριο δεν περιλαμβάνεται και ο τέως πρωθυπουργός -όπως κατά κόρον απειλούσαν οι βουλευτές και τα στελέχη της Ν.Δ. όταν ήταν στην αντιπολίτευση-, αλλά και επειδή ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε να συγκροτηθεί προανακριτική και όχι εξεταστική επιτροπή. «Προανακριτική με μόνο κατηγορούμενο τον Μίμη και κατηγορητήριο αόριστο, το οποίο ποινικά, τουλάχιστον προσώρας, δεν τεκμηριώνεται, σημαίνει ότι ο Μητσοτάκης αδειάζει τους Σαμαρά και Βενιζέλο», μας λέει υψηλόβαθμο στέλεχος της Κουμουνδούρου. Και προσθέτει: «Το σκάνδαλο Novartis, όσον αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, και ειδικά τις κατηγορίες περί σκευωρίας, λήγει εδώ. Δεν λήγει όμως για τους Λοβέρδο, Αδωνη και Αβραμόπουλο αφού οι υποθέσεις τους δεν μπήκαν, όπως των άλλων επτά πολιτικών, στο αρχείο. Για τη Δικαιοσύνη συνεχίζεται. Οπως πιθανότατα στη Δικαιοσύνη θα συνεχιστεί και η έρευνα για τις ευθύνες του Παπαγγελόπουλου». Εξέλιξη που, σημειώνουμε, δεν θέλουν ο Βενιζέλος και το ΚΙΝ.ΑΛ, αλλά και αρκετοί βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας, καθώς προτιμούν την εξεταστική επιτροπή, η οποία θα διερευνήσει σε βάθος και με άνεση τις ευθύνες - οπωσδήποτε τις πολιτικές και ενδεχομένως, σε δεύτερο χρόνο, και τις ποινικές των εμπλεκομένων προσώπων. Και φυσικά του Τσίπρα, ο οποίος αποτελεί το σκοτεινό αντικείμενο του μίσους των Σαμαρά, Βενιζέλου, Αδωνη, Λοβέρδου και των περισσοτέρων σε Ν.Δ. και ΚΙΝ.ΑΛ. 

Ποιοί ωφελούνται

Η σύσταση προανακριτικής επιτροπής, εφόσον περιοριστεί στη διατύπωση κατηγορητηρίου για τον αναπληρωτή υπουργό Δκαιοσύνης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, εικάζεται, και μάλλον βασίμως, ότι εξυπηρετεί και τον Μητσοτάκη και τον Τσίπρα. Ο μεν πρωθυπουργός επειδή θέλει η διακυβέρνησή του να επικεντρωθεί στα θέματα της οικονομίας και της ανάπτυξης, που είναι και το μεγάλο του πλεονέκτημα. Ενας δικαστικο-πολιτικός εμφύλιος αδιαμφισβήτητα ωφελεί πολιτικά τους Σαμαρά και Βενιζέλο (η προσωπική τιμή και η πολιτική υπόληψη των οποίων τωόντι ετρώθη βάναυσα) καθώς -και για όσο θα διαρκεί η διερεύνηση των μηνύσεων/καταγγελιών που έχουν υποβάλει- τους τοποθετεί στο κέντρο του ενδιαφέροντος και των εξελίξεων, όμως οι παρεπόμενες αναταράξεις θα κλονίσουν την αναγκαία πολιτική σταθερότητα που επιθυμεί -και ορθώς- ο Μητσοτάκης προκειμένου να προσελκύσει άμεσα ξένα κεφάλαια που θα επανατοποθετήσουν τη χώρα στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη και θα καταστήσουν τον ίδιο κυρίαρχο των εξελίξεων. 

Επίσης, ωφελημένος από μια... fast track διερεύνηση των καταγγελιών περί «σκευωρίας» είναι και ο πρώην πρωθυπουργός. Τον Αλέξη Τσίπρα δεν τον συμφέρει να κυριαρχηθεί η πολιτική ζωή από τις σκοτεινές πλευρές της έρευνας για τη Novartis, στις οποίες ο ίδιος θα αναφέρεται, από τους αντιπάλους του, ως ο ιθύνων νους και ο καθοδηγητής του Παπαγγελόπουλου να σπιλώσει τους κατά τεκμήριο δύο μεγαλύτερους πολιτικούς του αντιπάλους: τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο. Οσα λέγονται περί δήθεν ηρωοποίησής του σε περίπτωση που διωχθεί ποινικά, γνωρίζει και ο ίδιος ότι είναι υπερβολές. Μπορεί να συσπειρώσει ένα μεγάλο ποσοστό των οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί στο λαϊκό θυμικό να γίνει Ανδρέας Παπανδρέου, ούτε φυσικά η Novartis να δημιουργήσει τον πολιτικό μύθο του «βρώμικου ’89». Αλλες οι εποχές, άλλα τα πρόσωπα, άλλα τα (πολιτικο-κοινωνικά και οικονομικά) δεδομένα. Και το κυριότερο: Το ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας, εκτός από πολιτικούς είχαν σφυρηλατήσει και στέρεους ψυχικούς δεσμούς με τους ψηφοφόρους. Η πλειοψηφία όσων στηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα είναι ακόμη «δανεική» από την Κεντροαριστερά και πρωτίστως εμφορείται από αντιδεξιά συναισθήματα. Εξάλλου, στην Κουμουνδούρου γνωρίζουν ότι τουλάχιστον το 1/3 των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα τουλάχιστον με τις δημοσκοπήσεις, αντιμετωπίζει με καταρχήν θετική διάθεση την κυβέρνηση Μητσοτάκη και μόνο το 16% των πολιτών είναι σίγουρο ότι στο σκάνδαλο Novartis, δεν υπήρξε πολιτική στοχοποίηση των αντιπάλων τους. 

Στην υπόθεση Novartis ο Τσίπρας έκανε ένα βασικό λάθος: ενώ δεν είχε «σκοτώσει» τους Σαμαρά και Βενιζέλο -γιατί, μη γελιόμαστε, αυτοί ήταν οι δύο που υπολόγιζε ως αντιπάλους- διάβαζε, μαζί με τον Παπαγγελόπουλο, τις νεκρολογίες τους. Μέσα κι έξω από τη Βουλή. Και τώρα πληρώνουν την παροιμία -που στο πολιτικό λεξιλόγιο εισήγαγε ο αείμνηστος Χαρίλαος Φλωράκης- «όποιος κατουράει στη θάλασσα το βρίσκει στο αλάτι».

Δεν είναι τυχαίο, και παρά τη σιγή ασυρμάτου που έχει επιβληθεί στους βουλευτές, ότι στον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι όλη στην ίδια γραμμή. Και δεν θα μπορούσαν άλλωστε, αφού από την αρχή που έσκασε η εμπλοκή πολιτικών προσώπων στο σκάνδαλο Novartis ήταν αρκετοί αυτοί που διαφωνούσαν με την ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής. Ο Τσακαλώτος, ο Φίλης, ο Βούτσης, ο Σκουρλέτης, ο Δραγασάκης και σειρά άλλων υψηλόβαθμων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζονταν διστακτικοί στην παραπομπή των πολιτικών τους αντιπάλων και ιδιαίτερα των δύο πρώην πρωθυπουργών Σαμαρά και Πικραμμένου, ακόμη και του Βενιζέλου, παρότι τα αισθήματά τους δεν ήταν και τα καλύτερα δυνατά για τον τέως αρχηγό του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Σαμαρά. Μάλιστα ο Νίκος Φίλης, λένε οι πληροφορίες, θεωρούσε ότι η σκανδαλολογία θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ σε περίπτωση κυβερνητικής αλλαγής, όπερ και εγένετο. Ο δε Ευκλείδης Τσακαλώτος επέμενε, στις συσκέψεις που γίνονταν σε Μαξίμου, Βουλή και Κουμουνδούρου, ότι «το ατού μας είναι η οικονομία. Αυτή θα μας δώσει το πλεονέκτημα και όχι η Novartis. Στις θετικές οικονομικές εξελίξεις πρέπει να επενδύσουμε και όχι στις δικαστικές διερευνήσεις σκοτεινών υποθέσεων». 

Ακόμη και ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής, επί εποχής του οποίου διαβιβάστηκε στη Βουλή ο φάκελος με την εμπλοκή των πολιτικών προσώπων, εμφανίζεται να είχε διαφωνήσει με τον τρόπο που ο Παπαγγελόπουλος και ο Μιχάλης Καλογήρου χειρίστηκαν την υπόθεση. Μάλιστα, πηγές που βρίσκονται κοντά στον τέως βουλευτή Ζακύνθου λένε με νόημα ότι «δεν ήταν ο Σταύρος, αλλά ο Μίμης αυτός που χαρακτήρισε τη Novartis ως το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους» και προσθέτουν ότι την υπόθεση τη χειρίστηκαν αποκλειστικά ο Παπαγγελόπουλος και ο Καλογήρου, που τότε ήταν γενικός γραμματέας της κυβερνήσεως. Επίσης, επιρρίπτουν ευθύνες στους μετέπειτα χειρισμούς. Ο Αγγελής, λένε, αρνήθηκε να παραλάβει στη Βιέννη, όπως του υπέδειξε η Τουλουπάκη, τα στοιχεία από τις ΗΠΑ επειδή αυτά θα έπρεπε να παραληφθούν από τις δικαστικές αρχές της χώρας μας μέσω Eurojust. Καλά έκανε ο Αγγελής και αρνήθηκε. Ο Καλογήρου ή ο Παπαγγελόπουλος γιατί δεν υπέβαλαν, ως υπουργείο Δικαιοσύνης, το αίτημα στη Eurojust να τα παραλάβουν αυτοί; Παραπέμπουν δε σε δημοσιεύματα της εποχής που ανέφεραν ότι κουμάντο στη Δικαιοσύνη κάνουν ο Παπαγγελόπουλος και ο Καλογήρου και ότι οι κακές σχέσεις των δύο με τον Κοντονή οδήγησαν στην απομάκρυνση του τότε υπουργού από την κυβέρνηση. 

Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την πρόταση της Ν.Δ. για σύσταση προανακριτικής επιτροπής και την εξαίρεση του τέως πρωθυπουργού από τη διερεύνηση ποινικών ευθυνών, επιχειρεί να κάνει αντεπίθεση υποστηρίζοντας ότι «την ώρα που ο κ. Μητσοτάκης μιλά αμήχανα για σκευωρία, βασιζόμενος στις ψευδομηνύσεις Σαμαρά - Βενιζέλου, που δεν έχουν ούτε μισό στοιχείο παρά μόνο αόριστες συκοφαντίες, η Δικαιοσύνη ζητά την άρση ασυλίας του κ. Λοβέρδου για υπερτιμολογήσεις φαρμάκων της Novartis με την κατηγορία της παθητικής δωροδοκίας, ενώ παράλληλα συνεχίζεται η δικαστική έρευνα για πολιτικά και μη πολιτικά πρόσωπα. Οσο και αν προσπαθεί λοιπόν η Ν.Δ., δεν θα περάσει ούτε ο χυδαίος αντιπερισπασμός από το πραγματικό σκάνδαλο, ούτε η νέα προσπάθεια τρομοκράτησης δικαστικών λειτουργών». Με τις δηλώσεις τους οι βουλευτές και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ προσπαθούν να αναδείξουν τις διαφορετικές προσεγγίσεις που υπάρχουν τόσο στη Ν.Δ. όσο και στο ΚΙΝ.ΑΛ. και να κρύψουν τις διαφορές, την γκρίνια και τον προβληματισμό που υπάρχει και στο δικό τους κόμμα. Οχι μόνο για το πώς χειρίστηκαν πολιτικά, ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του, τη διερεύνηση του σκανδάλου Novartis, αλλά και για τα λάθη στρατηγικής που διέπραξε η ηγεσία της τότε κυβέρνησης. Ο Τσίπρας, λένε, ακολούθησε για τη Novartis την ίδια τακτική που επέλεξε και για το Μακεδονικό. Προσπάθησε μέσω των χειρισμών στα δύο αυτά θέματα να οξύνει τις αντιθέσεις ανάμεσα στον Μητσοτάκη και τον Σαμαρά με απώτερο σκοπό τη διάσπαση της Ν.Δ., που θα καθιστούσε αυτόν και τον ΣΥΡΙΖΑ κυρίαρχους πολιτικά για τουλάχιστον μια δεκαετία. 

Ο Ρασπούτιν και ο «Ρισελιέ»

Το γεγονός ότι στην προσπάθειά του αυτή επεδίωξε να έχει συμπαραστάτες και καραμανλικούς παράγοντες όπως, για παράδειγμα, ο Παπαγγελόπουλος που, ως προϊστάμενος της ΕΥΠ επί κυβερνήσεως Κώστα Καραμανλή και υπουργίας Προκόπη Παυλόπουλου, γνώριζε άριστα το παρασκήνιο και τους χειρισμούς που απαιτούνται σε δυσώδεις υποθέσεις, μετέτρεψαν τη Novartis από αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης, από το οποίο πολιτικά και εκλογικά θα κέρδιζε ο ΣΥΡΙΖΑ σε (παρα)δικαστική σύγκρουση, από την οποία ωφελημένοι είναι οι σκοτεινοί μηχανισμοί του πολιτικού παρασκηνίου, στους οποίους είναι λογικό η Ν.Δ., λόγω μακράς κυβερνητικής εμπειρίας, να έχει μεγαλύτερη πρόσβαση και επιρροή. «Το λάθος μας ήταν ότι αφήσαμε τους χειρισμούς για τη Novartis σε έναν "Ρασπούτιν" και όχι σε κάποιον σοβαρό και έμπειρο δικό μας πολιτικό, ή έστω σε κάποιον που θα προσομοιάζει στον Ρισελιέ», μας λέει με διάθεση αυτοκριτικής πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος συμφωνεί ότι θα πρέπει να στηριχθεί ο Τσίπρας, ενδεχομένως και ο Παπαγγελόπουλος, όχι όμως με δηλώσεις όπως αυτή του Τζανακόπουλου, που, αφού είδε ότι η υπόθεση δεν πάει σε εξεταστική επιτροπή και κατά συνέπεια δεν θα ελεγχθεί κανείς άλλος πέραν του «Ρασπούτιν», επαναλαμβάνει τη δήλωση Παπαγγελόπουλου ότι όντως το σκάνδαλο Novartis είναι το μεγαλύτερο από συστάσεως του ελληνικού κράτους. 

«Αυτές οι δηλώσεις μπορούν να δώσουν την εντύπωση ότι ο Μίμης έχει στοιχεία σε βάρος και κάποιων άλλων και προκειμένου να μην τα αποκαλύψει, απαιτεί να δείξουμε με κάθε τρόπο ότι είμαστε μαζί του και δεν θα τον αφήσουμε μόνο του στην ταλαιπωρία που θα υποστεί και η οποία μπορεί σήμερα να φαίνεται ότι δεν θα είναι μεγάλη και δεν θα διαρκέσει πολύ, όμως όταν στη μέση μπαίνουν οι εισαγγελείς κανείς ποτέ δεν ξέρει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα», μας λέει η ίδια πηγή. Εξάλλου, αυτός είναι και ο βασικός λόγος που ο Αλέξης Τσίπρας και οι στενοί του συνεργάτες αισθάνονται ανακουφισμένοι από τη σύσταση προανακριτικής μόνο για τον Παπαγγελόπουλο και όχι εξεταστικής που, εκτός από την απόδοση των πολιτικών ευθυνών, θα μπορούσε πιθανώς να διευρύνει και τον κύκλο των κατηγορουμένων, χωρίς να αποκλείεται ακόμη και η παραπομπή περισσοτέρων του ενός στο Ειδικό Δικαστήριο...