Νανά Παπαδογεωργάκη

Το πλήγμα είναι βαρύ και στην οικονομία, ιδιαιτέρως δε εάν διαβάσει κανείς ότι και στο δικό μας τραπεζικό σύστημα, με το ξέσπασμα της κρίσης, υπήρξε εκτόξευση του ρυθμού δημιουργίας κόκκινων δανείων κατά τον μήνα Μάρτιο, ο οποίος ήταν από τους χειρότερους μήνες των τελευταίων ετών ως προς τις καταβολές δόσεων δανείων.

Οι Τράπεζες επιθυμούν να αποφύγουν μία ακόμα γενιά κόκκινων δανείων και υπό τις συνθήκες που επικρατούν έλαβαν μέτρα για τη στήριξη των δανειοληπτών. Η τρίμηνη αναστολή στην πληρωμή δόσεων δανείων, ιδιαιτέρως δε στα φυσικά πρόσωπα που επλήγησαν από το υποχρεωτικό κλείσιμο των επιχειρήσεων, δρομολογήθηκε με την πρόσφατη ΠΝΠ (Άρθρο 5 παράγραφος 2, 30.3.2020). Για δε όλες τις άλλες περιπτώσεις θα υπάρξουν εξατομικευμένες λύσεις ανάλογα με τα προβλήματα του κάθε δανειολήπτη.

Ήδη οι Τράπεζες ξεκίνησαν να εφαρμόζουν τα προγράμματα αναστολής δόσεων και παγώματος οφειλών για επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα με βάση τα όσα έχουν αποφασιστεί. Και μετά τι ; Ακόμα και εάν μέσω των ανωτέρω μέτρων ξεπεραστεί η έκτακτη κατάσταση την οποία βιώνουμε, θα μπορέσουν οι συνεπείς δανειολήπτες – γιατί τα άνω μέτρα μόνο σε αυτή τη κατηγορία αναφέρονται – να παραμείνουν συνεπείς και ενήμεροι;

Οι αυξήσεις στις καθυστερήσεις των πληρωμών των τραπεζικών δόσεων δανείων, είτε στα πλαίσια προσωρινής ή οριστικής απόφασης του Ν. 3869/10 – Νόμος Κατσέλη, είτε στα πλαίσια του Ν. 4605/19 – περί προστασίας της πρώτης κατοικίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, είτε στα πλαίσια του Ν. 4469/17 – εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων, αναμένεται να δημιουργήσουν εκ νέου πρόβλημα ρευστότητας στις Τράπεζες.

Και ναι μεν, λόγω της άνω τρίμηνης αναστολής, η αγορά δεν θα κινδυνεύσει από μαζικούς πλειστηριασμούς, ωστόσο η επόμενη ημέρα ενδέχεται να δημιουργήσει μία νέα κουλτούρα κόκκινων δανείων λόγω του COVID-19, παρά τις προσπάθειες των Τραπεζών να περιορίσουν τα κόκκινα δάνεια, ο αριθμός των οποίων παραμένει εντυπωσιακά υψηλός (περίπου 100 δις ευρώ το ιδιωτικό χρέος φυσικών και νομικών προσώπων).

Και πόσο άραγε αντοχή μπορεί να έχει μία χώρα σαν την Ελλάδα, η οποία έχει πληγεί από τα μνημόνια και την οικονομική λιτότητα της τελευταίας δεκαετίας; Είναι κοινή παραδοχή ότι δεν θα πρέπει να οδηγηθούμε σε μία αδυναμία πληρωμών και υπάρχει φόβος ότι της οικονομικής αυτής συγκυρίας θα ακολουθήσει ευρύτερη στάση πληρωμών, η οποία θα μας γυρίσει πίσω στο χρόνο, σε εποχές μνημονίων και άλλων δυσάρεστων γεγονότων που απείλησαν την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος.

Οι δανειολήπτες ωστόσο, που το δάνειο τους δεν θα εξυπηρετηθεί τους επόμενους μήνες, αλλά θα προστατευθούν λόγω της τρίμηνης αναστολής, αναμένεται το επόμενο διάστημα να έχουν δραματική μείωση στα εισοδήματα τους, λόγω των συνθηκών και συνεπώς η αδυναμία να ξεκινήσουν να καταβάλλουν μετά την τρίμηνη αναστολή τη συμφωνημένη δόση τους, είναι σχεδόν αναμενόμενη. Υπενθυμίζω ότι μιλάμε πάντα για ενήμερους δανειολήπτες, οι οποίοι δεν επέλεξαν να βιώσουν την πανδημία, αλλά περιήλθαν σε αυτή λόγω του COVID-19.

Με τις άνω σκέψεις και υπό την αναμονή ανακοινώσεων για παράταση προστασίας της πρώτης κατοικίας, όπως συνέβη και στην Ισπανία πριν από λίγες ημέρες, οι Τράπεζες ζητούν από όσους δεν έχουν πληγεί να συνεχίσουν να πληρώνουν κανονικά τις δόσεις τους, έτσι ώστε να μην χαθεί η κουλτούρα του συνεπούς δανειολήπτη, τουλάχιστον για το τρέχον διάστημα και επηρεαστεί αρνητικά η οικονομία.

Νανά Παπαδογεωργάκη

Δικηγόρος Αθηνών, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια