Γιάννης Γ. Αντύπας

Η χώρα αυτή δεν επελέγη τυχαία. Πλήρως επίκαιρη έπειτα από την επίσκεψη του ΥΠΕΞ Δένδια, η Τουρκία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με εμάς σε φυσικό επίπεδο λόγω γεωγραφίας, σε συναισθηματικό επίπεδο λόγω των ιστορικών μνημών και σε λογικό επίπεδο  λόγω της συνολικής εναντίον μας συμπεριφοράς της. Είναι χρήσιμο λοιπόν να γίνονται «συγκρίσεις» με μια τέτοια χώρα. Ίσως τα συμπεράσματα να είναι και θέμα ισχύος.

Ένα ακόμα παράδειγμα τουρκικής συνέπειας και μακροχρόνιου σχεδιασμού, -πάλι εξοπλιστικής υφής- είναι πως μετά από προσπάθειες δεκαετιών (η αρχική απόφαση ελήφθη στα μέσα της δεκαετίας του ‘90) καθέλκυσε την πρώτη από τις τέσσερις δικής της σχεδίασης φρεγάτα, οι οποίες συν τοις άλλοις θα είναι εξοπλισμένες και με τα τουρκικής σχεδίασης και κατασκευής οπλισμένα drones - αυτά που άλλαξαν τον ρού των συρράξεων της Λιβύης και Καυκάσου πρόσφατα. Η Ελλάδα από την άλλη πολεμάει να καταφέρει να ιδιωτικοποιήσει τον πτωχευμένο Σκαραμαγκά.

Με αφορμή αυτό το απόλυτα εξειδικευμένο παράδειγμα σε έναν τομέα εθνικής πολιτικής, τί είναι αυτό που κάνει την άλλη πλευρά να προηγείται; Δύο πράγματα: η σαφής και μακροχρόνια στρατηγική αλλά και η συνέχεια της εφαρμοστέας πολιτικής για μεγάλη περίοδο με αλλαγές μόνο σε τακτικό επίπεδο. Σε αυτό το τελευταίο ακριβώς είναι απαραίτητο να ενσκήψουμε.

Θα πει κανείς, πως στην περίπτωση της Τουρκίας τα τελευταία 20 χρόνια την κυβερνά ένας αποφασισμένος μεν, ημι-δικτάτορας δε. Εμείς σαν ευρωπαϊκή χώρα δεν έχουμε τέτοιους πολιτικούς ηγέτες και ευτυχώς. Αν λοιπόν δεν έχουμε την διάρκεια και την συνέχεια του ενός κόμματος και του ενός πολιτικού όπως η γείτων, τι μπορούμε να κάνουμε μιας και ειδικά όταν αναγκαίες στρατηγικές σε πολλούς τομείς (εθνικά θέματα, οικονομία, υποδομές, παιδεία κλπ) υπερβαίνουν την 4ετία μιας θητείας;

Α απάντηση είναι απλή αλλά και πολύ δύσκολη για έναν λαό και πολιτικούς που συνεχώς διαφωνούν μεταξύ του για το παραμικρό. Η λύση είναι να συμφωνήσουμε σε βασικές εθνικές κατευθύνσεις. Για παράδειγμα η θέση μας στο ευρώ πρέπει να είναι συμφωνημένη ρητά. Τακτικές αλλαγές είναι επιβεβλημένες, αλλαγές όμως κεντρικών στόχων στρατηγικών είναι επικίνδυνες. Πολιτικές και δημοψηφίσματα λοιπόν που διακινδυνεύουν αυτήν την πολιτική, όπως αυτό του 2015 δεν πρέπει επαναληφθούν. 

Ένα αρνητικό παράδειγμα συνεπούς μακροχρόνιου σχεδιασμού της χώρας μας είναι η επί δεκαετίες διόγκωση του δημόσιου τομέα μεταπολιτευτικά και η ιδεολογική απαξίωση κάθε τι παραγωγικού. Ως αποτέλεσμα η πολιτική αυτή, μαζί με την εκτεταμένη φοροδιαφυγή έφερε την κρίση χρέους.

Στο δια ταύτα:  Είναι ανάγκη να υπάρξει στρατηγική συμφωνία στις βασικές κατευθύνσεις της χώρας με συμφωνημένους τους βασικούς άξονες. Σε απλά ελληνικά μιλάμε για ένα πρόγραμμα της χώρας. Και πρέπει αυτό το πρόγραμμα να το δέχονται και οι πολιτικοί μας και μεγάλο μέρος της κοινωνίας.  Το πρόγραμμα αυτό θα έπρεπε να χτιστεί με βάση τον πολιτικό ρεαλισμό, όπως την σαφή θέση της χώρας στην ΕΕ ή την ανάταση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας και την αποδοχή πως προχωράμε σε καθεστώς ελεύθερης, αλλά όχι ασύδοτης, οικονομίας

Είναι σίγουρο πως κόμματα που εργω και λόγω αντιτίθενται στις βασικές κατευθύνσεις μιας ευρωπαϊκής χώρας δεν πρόκειται να συμφωνήσουν, πχ ΚΚΕ. Τα αστικά κόμματα της χώρας μάλλον θα συμφωνούσαν σε μια τέτοια απόπειρα συμφωνίας, ενώ τα  κόμματα χωρίς σαφή τοποθέτηση και με ροπή προς τον λαϊκισμό ίσως να πρέπει να προβληματιστούν. Είναι σίγουρο όμως πως και σε αυτά υπάρχουν στελέχη που θα μπορούσαν να έχουν μια πιο θετική στάση και ευχής εργο θα ηταν να αναλάβουν πρωτοβουλίες. 

Σε ένα πολιτικό περιβάλλον συναίνεσης, για παράδειγμα, οι εκλογές θα βασίζονταν περισσότερο στις ευφυείς διαφορές στρατηγικών συντομότερης και αποτελεσματικότερης επίτευξης κοινών στόχων και λιγότερο σε λαϊκίστικες υποσχέσεις παροχών. Οι δεκαετίες ανέμελης πορείας προς την κρίση χρέους ίσως εξηγεί την διαφορά.

Άρα μήπως ήρθε η ώρα να συμφωνήσουν τα κόμματα σε ένα πρόγραμμα γενικών κατευθύνσεων και να προσαρμοστούν την ιδεολογία και ρητορική τους πάνω του έτσι ώστε να μην στοχεύουν μόνο στο να αποδομήσουν ότι έχουν φτιάξει οι προηγούμενοι; Το έχει ανάγκη η χώρα.