Γρηγόρης Τζιοβάρας

Ακούγοντας στο ραδιόφωνο διαφήμιση για Πρόγραμμα Κοινωνικής Εργασίας που «τρέχει» Δήμος της Αττικής με χρηματοδότηση από κοινοτικούς πόρους –το ΕΣΠΑ, για την ακρίβεια- σκέφθηκα πόσο ενδιαφέρον θα είχε να μαθαίναμε κάποια στιγμή τα αποτελέσματα εφαρμογής των «ποικιλώνυμων» ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Είναι καιρός τώρα που αναρωτιέμαι γιατί μια κυβερνητική υπηρεσία, ένα ερευνητικό ινστιτούτο, κάποιο από τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, η ίδια, αν θέλετε, η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλία για να γίνει μια εμπεριστατωμένη έρευνα για τη συμβολή που έχουν τα ευρωπαϊκά προγράμματα που κατά καιρούς ανατίθενται και υλοποιούνται σε κρίσιμους για την κοινωνία τομείς όπως η κατάρτιση ή η απόκτηση δεξιοτήτων, καθώς και στην απασχόληση και εν γένει στην οικονομική ανάπτυξη.

Φοβάμαι ότι τα αποτελέσματα μιας τέτοιας έρευνας θα ήταν –εξίσου απογοητευτικά, καθώς, στις περισσότερες των περιπτώσεων, τα προγράμματα αυτά, στην πράξη δεν λειτουργούν παρά ως μια απλή εισοδηματική ενίσχυση για όσους –ιδιωτικές εταιρείες συμβούλων ή ημικρατικές «αναπτυξιακές» επιχειρήσεις Επιμελητηρίων, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, κ.ά.-  αναλαμβάνουν να τα υλοποιήσουν και για όσους είναι δικαιούχοι των σχετικών επιδοτήσεων.

Τα γράφω αυτά, επειδή έχω υπόψη μου δύο πολύ πρόσφατα χαρακτηριστικά περιστατικά που σχετίζονται με τον τρόπο υλοποίησης του προαναφερόμενου Προγράμματος Κοινωνικής Εργασίας, τα οποία εκτυλίχθηκαν σε δύο διαφορετικές γεωγραφικές της ελληνικής επικράτειας.

Το πρώτο αφορά ακριτική περιοχή, στην οποία ο τοπικός Δήμος χρηματοδοτήθηκε για να προσλάβει ανέργους με πεντάμηνης διάρκειας σύμβαση, οι οποίοι θα απασχολούνταν σε καθαρισμούς και αποψιλώσεις δρόμων απομακρυσμένων κοινοτήτων.

Μόνον, όμως, που οι ιθύνοντες δεν φρόντισαν να εξοπλίσουν τους απασχολούμενους με τον κατάλληλο εξοπλισμό, δηλαδή αξίνες και κασμάδες, με αποτέλεσμα να μεταφέρονται σχεδόν καθημερινά στους τόπους εργασίας και να επιστρέψουν λίγες ώρες αργότερα στα σπίτια τους, παντελώς άπρακτοι. Με αυτόν τον τρόπο, η εκτέλεση του Προγράμματος Κοινωνικής Εργασίας όχι μόνον δεν πρόσφερε κανενός είδους εργασία, αλλά επιβάρυνε και τον καταχρεωμένο Δήμο με την… βενζίνη της μεταφοράς των ανέργων!

Αντίστοιχη εικόνα στην Αττική, με μακροχρόνια ανέργους που εντάχθηκαν σε πρόγραμμα το οποίο υλοποιείται από το ΕΒΕΑ και -υποτίθεται ότι- ως οδηγοί θα μετέφεραν τα συνεργεία Δήμου που κάνουν διάφορες επισκευαστικές εργασίες.

Ο Δήμος, όμως, στον οποίο τοποθετήθηκαν οι επιδοτούμενοι άνεργοι φαίνεται ότι δεν είχε ανάγκες για οδηγούς, ίσως και επειδή τα συνεργεία για επισκευαστικά έργα που διέθετε δεν ήταν και τόσο πολλά, με αποτέλεσμα οι απασχολούμενοι να πίνουν με τις ώρες καφέδες στην πλατεία μπροστά στο δημαρχείο, περιμένοντας να περάσει το… πεντάμηνο και να επιστρέψουν στα γκισέ του ΟΑΕΔ.  

Σίγουρα, τα δύο αυτά παραδείγματα δεν είναι τα μοναδικά και ο καθένας μας στον περίγυρό του θα έχει συναντήσει ανάλογα φαινόμενα κατασπατάλησης κοινοτικών πόρων χωρίς καμία προστιθέμενη αξία για το κοινωνικό σύνολο. Και, ασφαλώς, υπαίτιοι γι΄ αυτή την απαράδεκτη κατάσταση δεν είναι οι άνεργοι που εντάσσονται σε αυτά τα προγράμματα για να εξασφαλίσουν ένα… γλίσχρο εισόδημα –που δεν ξεπερνά τα 500 ευρώ το μήνα- για τις οικογένειες τους.

Δεν μπορεί, όμως, να μην φταίει κανένας. Με πρώτους τους «επαναστάτες» δημάρχους και περιφερειάρχες που έχουν βγει αυτές τις μέρες στο… κλαρί, με αφορμή τις διαθεσιμότητες των υπαλλήλων και κάνουν «αντάρτικο», κλείνοντας -για να τιμωρήσουν άραγε ποιον;- δήμους και περιφέρειες.

Αλήθεια, τι άλλο πρέπει να (μας) συμβεί, ως χώρα -πέρα από την ταπείνωση και την ασφυξία που βιώνουμε όλοι τρία χρόνια τώρα- για να αναλάβει ο καθένας (μας) τις ευθύνες του;