Γιάννης Μακρυγιάννης

Ο Μητσοτάκης, όπως και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ή ο Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και ο Χαρίλαος Φλωράκης σημάδεψαν τις εξελίξεις, που διαμόρφωσαν την πρόσφατη και τη σημερινή Ελλάδα.

Ο Μητσοτάκης ήταν ίσως από τις πλέον αμφιλεγόμενες πολιτικές φυσιογνωμίες της προδικτατορικής και, κυρίως, μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Είχε πολύ σαφείς ιδεολογικές και πολιτικές αναφορές – όχι πάντα σταθερές, αλλά ξεκάθαρες κάθε φορά. Οφείλει να του αναγνωρίσει κανείς ένα πράγμα: ότι κατάφερε να επιβιώσει πολιτικά και να επανέλθει σε πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ήταν ικανός εκφραστής όσων ήθελε να εκφράζει και άξιος αντίπαλος όσων είχε απέναντί του. Δεν συναντάς εύκολα ηγέτες που να εκφράζουν με τόση ευχέρεια παρατάξεις, τάξεις και ιδεολογίες, ούτε πολιτικούς αντιπάλους, τους οποίους αξίζει να νικήσεις. Ο Μητσοτάκης ήταν ένας από αυτούς.

Μέχρις εκεί δύσκολα θα διαφωνήσει κανείς. Από εκεί και μετά και με αφορμή τον θάνατό του πυροδοτήθηκε μία πολιτική συζήτηση, με σημερινούς όρους και σαφή την επιδίωξη να δικαιωθεί και ο Μητσοτάκης και μία συγκεκριμένη πολιτική άποψη και ιδεολογική κατεύθυνση. Αυτή είναι μία πολιτική συζήτηση, που δεν αφορά ούτε τον προσωπικό του χαρακτήρα και τα στοιχεία που διέθετε σε τομείς πέραν της πολιτικής. Εκεί ο καθένας μπορεί να αποτίσει όποια τιμή θέλει και να τους αναγνωρίσει επίσης ό,τι θετικό θεωρεί.

Αλλά η πολιτική αποτίμηση είναι άλλο πράγμα. Η προσπάθεια να δικαιωθεί εκ των υστέρων, όταν η ιστορία του επεφύλαξε μάλλον κακό τέλος εδώ και δεκαετίες, πάσχει.

Μερικές σκέψεις μόνο: 

Κατ’ αρχάς για τον απολογισμό: ο Μητσοτάκης συνέβαλε σημαντικά στη δημιουργία μίας Ελλάδας αστικού ψευτοεκσυγχρονισμού, μίας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, με προβληματική λειτουργία και μίας κοινωνικής προόδου, με πήλινα πόδια. Ήταν μέρος της προσπάθειας να γίνει η Ελλάδα από ψωροκώσταινα σε μία κάπως ευρωπαϊκού τύπου χώρα, με τα ανάλογα οφέλη.

Όμως δεν έπαψε ποτέ να είναι μέρος ενός συστήματος, βαθιά συντηρητικού, εξόχως αντιδραστικού, -παρά την κεντρώα και φιλελεύθερη προσωπική πολιτική καταγωγή του -, και ακραία εχθρικού ως προς τις κοινωνικές πολιτικές.

Υπήρξε ευρωπαϊστής. Αλλά όχι με την έννοια της πίστης σε μία προοδευτική Ευρώπη.

Υπήρξε μετρ της πολιτικής συναίνεσης λένε. Αλλά όχι μακριά από τον καιροσκοπισμό και την κομματική ιδιοτέλεια.

Έλεγε δυσάρεστες, αλλά χρήσιμες αλήθειες υποστηρίζουν. Έλεγε αυτά που πίστευε και τίποτα περισσότερο.  

Η πολιτική του καριέρα βρίθει από αμφιλεγόμενες και καταδικαστέες πολιτικές. Υπήρξε εκφραστής της φαυλότητας που επικράτησε στη χώρα, ενώ φέρει ευθύνες και για το κύμα διαφθοράς που επικράτησε – δεν ήταν ο μόνος και ίσως όχι ο μεγαλύτερος τους είδους. Ωστόσο, αυτός ο φερόμενος ως αντι-δημαγωγός ήταν στην πραγματικότητα βαθιά λαϊκιστής.

Τα όσα είπε και επιχείρησε την περίοδο της πρωθυπουργίας του δεν δικαιώθηκαν, επειδή η χώρα οδηγήθηκε στην καταστροφή και εξαιτίας των δικών του επιλογών.

Ο Μητσοτάκης μένει για όσους βρέθηκαν στην ίδια όχθη με αυτόν, στην ιστορία με θετικό πρόσημο. Και για πολλούς άλλους ως χαρακτηριστικός πολιτικός μίας ολόκληρης εποχής. Αλλά δεν μπορεί σε καμία περίπτωση, ούτε να υπερβεί την παράταξή του, ούτε να εξαγνιστεί με την απουσία του.