Γ. Ι. Πατσόπουλος

Πρόκειται για το περίφημο κατώτατο εισόδημα των 10.920 ευρώ σε ετήσια βάση που στηρίζεται στη «λογική» του βασικού μισθού. Ωραίο θέμα για κάθε είδους τηλεάνθρωπο να υποστηρίξει το πανεύκολο και δήθεν γενικά αποδεκτό: οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν εισόδημα κατώτερο από τον για πρώτη φορά εργαζόμενο! Στηρίζεται στον μύθο ότι μόνο ο εργαζόμενος δικαιούται να είναι πτωχός. Ο εκμεταλλευτής επιτηδευματίας, ποτέ. Λειτουργούν σαν να αγνοούν το αυτονόητο: βασικές αποδοχές υπάρχουν μόνο στους μισθούς. Στην επιχειρηματική δραστηριότητα υπάρχουν από ζημίες μέχρι κέρδη πολλαπλάσια κάθε μισθού. Καμία σχέση. Διαχρονικά δημιούργησαν την καθολική πεποίθηση ότι η φοροδιαφυγή είναι ευθέως ανάλογη με τη δυνατότητα. Συνέπεια δεν υπάρχει: λέγεται και είναι αδυναμία φοροδιαφυγής.

Συμπέρασμα: Οι επιτηδευματίες πρέπει να υποχρεωθούν να δηλώνουν ανεξάρτητα από την επίτευξη ή μη, εισόδημα τουλάχιστον ίσο με τον βασικό μισθό, προκειμένου τα νέα στατιστικά στοιχεία του μέλλοντος να είναι πιο εύπεπτα, πιο αξιόπιστα, λιγότερο προκλητικά. Πολύ συχνά έχουμε ακούσει όλους ανεξαιρέτως τους δημοσιογραφούντες και πολιτικολογούντες να ομιλούν με πάθος εναντίον κάθε γενίκευσης, αλλά στο θέμα αυτό όλοι συμφώνησαν να κάνουν μια εξαίρεση. Η στατιστική, βλέπετε! Τα ποσοστά!
Ασφαλώς δεν έλαβαν υπόψη τους τα ακόλουθα, που είναι πολύ γνωστά στους γνώστες της πραγματικής οικονομίας και περίεργα στους κατοίκους του δικού τους κόσμου, πολιτικούς και δημοσιογράφους.

■ Οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν μόνιμα εισόδημα ανώτερο από 30.000,00-40.000,00 ευρώ σε ετήσια βάση, έχουν προ πολλού μετατρέψει το ατομικό τους επάγγελμα σε εταιρικό: δικηγορικές εταιρείες, ιατρικές κ.λπ. Αναμενόμενο, καθόσον ο φόρος εταιρειών είναι μόνο 22%, ενώ των φυσικών προσώπων είναι από 0% έως 44%. Οι εταιρείες των ελεύθερων επαγγελματιών που έχουν υψηλά εισοδήματα δεν συμπεριλαμβάνονται στη στατιστική όσων ασκούν ατομικό επάγγελμα. Φυσική συνέπεια: με τη μορφή ατομικής επιχείρησης παρέμειναν οι «μικροί».

■ Επιπλέον, στις στατιστικές προφανώς συμπεριλαμβάνονται οι ατομικές επιχειρήσεις που είναι σε αδράνεια και από αμέλεια δεν υποβλήθηκε δήλωση διακοπής στη ΔΟΥ, καθώς και εκείνες, που για λόγους ασφάλισης ή συμπλήρωσης χρόνου που απαιτείται για τη συνταξιοδότηση, παραμένουν τυπικά ενεργές. Για την πιθανότητα ζημίας, ούτε λόγος!

■ Φανερό είναι ότι συμπεριλαμβάνονται και τα ατομικά επαγγέλματα νέων επαγγελματιών-επιστημόνων που προβαίνουν σε έναρξη της σταδιοδρομίας τους με τη μορφή ατομικού επαγγέλματος και αργότερα, μετά από κάποιο όριο, μετατρέπεται σε εταιρεία. Το ίδιο συνηθίζεται για ένα νέο κατάστημα ή όποιο επάγγελμα.

■ Οι λαϊκιστές δεν λαμβάνουν επίσης υπόψη τους ότι πολλοί με χαμηλό εισόδημα ελεύθεροι επαγγελματίες καλύπτουν και μάλιστα πολύ άνετα τις δαπάνες διαβίωσής τους ή και τα τεκμήριά τους από εισοδήματα περιουσίας, μισθούς, μερίσματα, κέρδη από συμμετοχές κ.τ.λ.

■ Για τον μέσο όρο της φορολογικής δήλωσης των πολιτών αυτών, επίσης ούτε λόγος. Δεν είναι για το συμφέρον της τηλεθέασης και της δημιουργίας θυμού στους κατ’ ανάγκη συνεπείς φορολογούμενους που δήθεν είναι μόνο οι μισθωτοί. Ούτε αναρωτήθηκε ποτέ κανείς αν οι τελευταίοι οφείλουν τη «συνέπειά» τους στους εργοδότες τους μέσω της παρακράτησης του ΦΜΥ.

■ Και βέβαια ούτε λόγος για το γεγονός ότι πολλοί χαμηλού εισοδήματος ελεύθεροι επαγγελματίες θα προτιμούσαν να είναι μισθωτοί ή θα προσπαθούσαν να γίνουν αν υπήρχαν θέσεις εργασίας, μετανιωμένοι που κάποτε επέλεξαν την ανεξαρτησία τους από τη μισθωτή εργασία.

■ «Στείλτε μου εσείς αρκετούς πελάτες και σας υπόσχομαι να εκδίδω όλες και επιπλέον αποδείξεις», διαμαρτύρεται ένας νέος που προσπαθεί. «Τα έσοδα και οι πελάτες μού λείπουν. Με έγγραφα και φόρους δεν ασχολούμαι, δεν υπάρχει λόγος», διαμαρτύρεται ο επόμενος.
Κανένας παραδειγματισμός από το παρελθόν της νομοθεσίας του μακρινού 1994 (N.2214/94-ΠΟΛ 1238/94 - έντυπο Ε10) που προέβλεπε έτη δραστηριότητας, εμπορική αμοιβή, επιστημονικούς τίτλους, δαπάνες προσωπικού και μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους. Νομοθεσίες άλλης εποχής που απέτυχαν και δεν άντεξαν στον πανδαμάτορα χρόνο, άρα ήταν λάθος. Φαίνεται ότι στην πολιτική τα σφάλματα έχουν την τάση να επαναλαμβάνονται, ιδιαίτερα όταν η λήθη τα έχει προσωρινά σκεπάσει.
Εκτός από τα παραπάνω, καλό θα ήταν να υπάρξουν και σκέψεις που αφορούν τις συνέπειες που είναι δυνατόν να προκληθούν από ένα παρόμοιο νομοθέτημα.

■ Θα αυξηθεί η τάση διακοπής της ατομικής επιχείρησης και δημιουργίας εταιρικού σχήματος.

■ Είναι πασιφανώς εναντίον της επιχειρηματικότητας των νέων, παρ’ όλες τις απαλλαγές και εκπτώσεις για τα πρώτα έτη. Ολοι θα αναζητούν θέσεις εργασίας.

■ Τα υψηλότερα τεκμαρτά καθαρά κέρδη θα τοποθετούν τον φορολογούμενο στο απυρόβλητο, ακόμα και αν απέκρυψε πολύ περισσότερα εισοδήματα.

■ Υπάρχει κίνδυνος να παρασύρει τις ελεγκτικές υπηρεσίες και να γίνονται έλεγχοι κατά κύριο λόγο στους εισοδηματίες με χαμηλό εισόδημα, όπου η φοροδιαφυγή είναι χαμηλού ύψους, που προφανώς σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει.

■ Δεν είναι «ούτε ηθικόν ούτε νόμιμον» να κατηγορείται εμμέσως πλην σαφώς για φοροδιαφυγή μια ομάδα επαγγελματιών με μοναδικό κριτήριο ότι τα δηλωθέντα στη φορολογική τους δήλωση εισοδήματα είναι λίγα, χωρίς άλλες συγκεκριμένες αποδείξεις που προκύπτουν μετά από νόμιμο έλεγχο. Ανεξάρτητα αν η κοινή πείρα διδάσκει ότι η φοροδιαφυγή είναι καθημερινό φαινόμενο.

■ Υπάρχουν νομοθετημένοι τρόποι αντιμετώπισής της: τεκμήρια, «πόθεν έσχες», έλεγχοι, «follow the money», κίνητρα στους πολίτες-καταναλωτές, περιορισμός της συναλλαγής με μετρητά, ποινές που λειτουργούν αποτρεπτικά.

Είναι επίσης γνωστό ότι οι φορολογικές αρχές δεν εφαρμόζουν αναλογικά τις αρχές του Διαφωτισμού που ενσωματώθηκαν στο Ποινικό Δίκαιο: «Είναι προτιμότερο να διαφύγουν πολλοί ένοχοι, παρά να καταδικασθεί άδικα ένας αθώος». Είναι πιο ασφαλείς οι παλαιότερες αρχές της βαρβαρότητας: «Αν τους εκτελέσουμε όλους, είμαστε σίγουροι ότι τιμωρήσαμε και τους ενόχους». Μετατροπή του τεκμηρίου αθωότητας σε τεκμήριο ενοχής. Μετάθεση του βάρους της απόδειξης στον φορολογούμενο. (Το ανέκδοτο με τον ελέφαντα).

Επίσης γνωρίζουμε ότι δεν γίνεται καμία σκέψη για τη νομιμότητα και τη συνταγματικότητα σε παρόμοια νομοθετήματα. Οι ταμειακές ανάγκες και οι εντυπώσεις προηγούνται. Κατά την άποψη μιας μεγάλης μερίδας πολιτών, αξίζουν συγχαρητήρια στις εισηγήσεις της εκτελεστικής εξουσίας. Για μία ακόμη φορά θα διυλίσουν αποτελεσματικά τον κώνωπα. Μόνο η κάμηλος τους διαφεύγει.