Αριστείδης Αλεξ. Πελεκάνος

Α) Κατά το άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος: «Η οικογένεια, ως θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του Κράτους».

Η συνταγματική διάταξη αυτή θέτει υπό την προστασία του Κράτους τον «γάμο» και την «οικογένεια» ως δύο διακριτούς θεσμούς με τις παρακάτω έννοιες.

Ως «γάμος» νοείται μόνο η ένωση άνδρα και γυναίκας, ενώ δεν νοείται ούτε επιτρέπεται να χαρακτηρίζονται ή να ρυθμίζονται με νόμο ή με άλλη διάταξη πολιτειακού οργάνου ως «γάμος» συμφωνίες συμβίωσης ατόμων του ίδιου φύλου.

Η σχετική διάταξη ούτε αποκλείει ούτε επιβάλλει την έκδοση νόμου που να ρυθμίζει τέτοιες συμφωνίες, οι οποίες δεν μπορούν να χαρακτηρίζονται ως «γάμος», ούτε να έχουν τη συνταγματική προστασία του γάμου.

Εξάλλου, κατά την ίδια διάταξη (και κατά τη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 1 του Συντ.), ως «οικογένεια» νοείται και έχει συνταγματική προστασία η οικογένεια που αποτελείται:
α) από τους συζύγους (που τέλεσαν γάμο) και από τα παιδιά τους (φυσικά και υιοθετημένα) ή
β) από τους συντρόφους διαφορετικού φύλου άγαμης συμβίωσης και από τα παιδιά τους (φυσικά και υιοθετημένα) ή
γ) μόνο από συζύγους που δεν έχουν παιδιά

Β) Περαιτέρω, κατά το άρθρο 5 παρ.1 του Συντ.: «Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητα του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη».

Η διάταξη αυτή κατοχυρώνει, μεταξύ άλλων, και την ελευθερία συμμετοχής στην κοινωνική ζωή, από την οποία απορρέει και η ελευθερία του ατόμου για επιλογή συζύγου και σύναψη γάμου.

Η ελευθερία αυτή (όπως και το όλο δικαίωμα ανάπτυξης της προσωπικότητας) υπόκειται στους περιορισμούς:
α) Να μην προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων (ατομικά δικαιώματα ή άλλα που προέρχονται από νόμο ή σύμβαση).
β) Να μην προσβάλλει το Σύνταγμα (ρητές διατάξεις ή γενικές αρχές που διατυπώνονται στο κείμενο του Συντάγματος ή εμπεριέχονται σε συνταγματικές διατάξεις) και
γ) Να μην αντιβαίνει στα «χρηστά ήθη», δηλαδή στις κρατούσες ηθικές αντιλήψεις του κοινωνικού συνόλου, όπως εκφράζονται από την έννομη τάξη μέσα στα όρια του Συντάγματος.

Δεν αντιβαίνει στα χρηστά ήθη η νομική ρύθμιση συμφωνιών συμβίωσης μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου.

Αντίθετα, αντιβαίνει στα χρηστά ήθη και είναι, συνεπώς, συνταγματικά ανεπίτρεπτη η νομική συνένωση μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου, εάν ρυθμίζεται ή χαρακτηρίζεται από τον νόμο ως «γάμος».

Γ). Κατά το άρθρο 2 παρ. 1 του Συντ. : «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας.».
Πρόκειται για θεμελιώδη αρχή της συνταγματικής έννομης τάξης, η οποία ανάγει την αξία του ανθρώπου και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια σε υπέρτατη αξία και η οποία έχει δεσμευτική ισχύ με επικουρική εφαρμογή σε όσες περιπτώσεις δεν καλύπτονται από ειδικές συνταγματικές διατάξεις.

Από τη σχετική διάταξη πηγάζει δικαίωμα του ανθρώπου, ως φυσικού υποκειμένου δικαίου, και αντίστοιχη υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύει, με τη λήψη των αναγκαίων νομοθετικών ή άλλων κανονιστικών μέτρων, την «αξία του ανθρώπου» ως του απαραβίαστου πυρήνα της προσωπικότητάς του, που τον διακρίνει από τα άλογα όντα και από τα αντικείμενα του δικαίου.

Η κατοχύρωση της αξίας του ανθρώπου :
α) είναι απαραβίαστη και δεν υπόκειται σε κανέναν περιορισμό και σε καμία επιφύλαξη νόμου,
β) προστατεύει το ανθρώπινο όν ήδη από το στάδιο της κυοφορίας του μέχρι τον θάνατο του (για το ζήτημα της καύσης των νεκρών, και μετά τον θάνατο του) και
γ) επιφορτίζει την Πολιτεία την Πολιτεία με τη θεμελιώδη υποχρέωση να καθιερώνει και να διαφυλάσσει θεσμούς που υπηρετούν την εδραίωση της βαθύτερης αξιακής (ηθικής, ψυχικής, διανοητικής) υπόστασης του ανθρώπου και την εξέλιξή του σε ελεύθερη, υπεύθυνη και ολοκληρωμένη προσωπικότητα

Δ). Από τα προαναφερόμενα παρέπεται ότι προσβάλλεται η «αξία του ανθρώπου» και παραβιάζονται οι διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 5 παρ. 1 και 21 παρ. 1 του Συντ. με τη θέσπιση νόμου, ο οποίος επιτρέπει και ρυθμίζει την τεκνοθεσία ανηλίκου από άτομα του ίδιου φύλου, που συμβιώνουν σε κατάσταση νομικά οργανωμένης συνένωσης (ή, πολύ περισσότερο, σε απλή σχέση), αφού:
α) η νομική συνένωση των τεκνοθετούντων δεν συνιστά «γάμο», ούτε «οικογένεια» με τη συνταγματική έννοια που προαναφέρθηκε.
β) παραβλέπεται και περιφρονείται η πλήρης βιολογική αδυναμία του ανήλικου τεκνοθετούμενού για αυτοπροσδιορισμό και αυτοπροστασία και η απόλυτη ανάγκη αυτού να θεμελιώσει, βιώνοντας την πολύτιμη πατρική και μητρική σχέση, παρουσία και στοργή σε οικογενειακό περιβάλλον θετικών γονικών προτύπων, τον πυρήνα της ανθρώπινης υπόστασης του και να διαμορφώσει ηθική, ελεύθερη και υπεύθυνη προσωπικότητα και
γ) μία τέτοια τεκνοθεσία διαμορφώνει πραγματική κατάσταση που προσβάλλει τον αξιακό πυρήνα της προσωπικότητας του ανθρώπου, τον οποίο υποβαθμίζει από φυσικό υποκείμενο δικαίου σε οιονεί αντικείμενο του δικαίου, ενώ έρχεται και σε πλήρη αντίθεση προς τα «χρηστά ήθη» με την έννοια που προαναφέρθηκε.

ΕΠΙΜΕΤΡΟ: Η νομοθετική ρύθμιση προσωπικών, περιουσιακών και λοιπών συναφών ζητημάτων ατόμων του ίδιου φύλου που επιλέγουν να συμβιώνουν, κατά τη γνώμη μας, δεν θα αγγίξει, ούτε θα πλήξει το κοινωνικό σύνολο και θα παραμένει υπόθεση με πολύ περιορισμένη κοινωνική εμβέλεια.

Αντίθετα, η θεσμοθέτηση της συμβίωσης ομοφυλόφιλων προσώπων σε περιωπή γάμου (ή και μόνο ο χαρακτηρισμός της ως «γάμος»), όπως και της δυνατότητας αυτών για τεκνοθεσία ανηλίκων θα προσληφθεί από τη συντριπτική πλειονότητα του κοινωνικού συνόλου ως βαρύτατο θεσμικό ατόπημα και θα έχει πολύ βλαπτικές συνέπειες στην εξέλιξη της ελληνικής οικογένειας και κοινωνίας. Απαιτείται συνεπώς, για την αποτροπή αυτών των συνεπειών, να αντιταχθούν όλες οι θεσμικές και πνευματικές δυνάμεις της Χώρας, που οφείλουν να γρηγορούν για τη διαφύλαξη των θεσμών, των αξιών και των πολιτισμικών παραδόσεων που προάγουν διαχρονικά τον ανθρώπινο βίο.



Αριστείδης Αλεξ. Πελεκάνος - Αρεοπαγίτης ε.τ.