Άννυ Ποδηματά

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν κατά κοινή ομολογία καλύτερο του αναμενόμενου, καθώς οι φιλοευρωπαϊκές πολιτικές οικογένειες επικράτησαν καθαρά - έστω και με εσωτερική αναδιάταξη δυνάμεων.

Τα τελευταία ευρωβαρόμετρα πιστοποιούν ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες αποφάσισαν να δώσουν στην Ευρώπη μια «δεύτερη ευκαιρία» για να δείξει ή καλύτερα να αποδείξει εάν μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους, ήτοι εάν είναι σε θέση να υπερβαίνει χωρίς να αγνοεί τις αντιθέσεις και να συνθέτει απόψεις που κινούνται εν πολλοίς σε εκ διαμέτρου αντίθετη κατεύθυνση.

Και αυτό γιατί οι περισσότεροι πολίτες αντιλαμβάνονται ακόμα και ενστικτωδώς ότι ζούμε σε μια εποχή ραγδαίων ανακατατάξεων -γεωπολιτικών, τεχνολογικών, οικονομικών, κλιματικών- και ότι το «ευρωπαϊκό σπίτι» προσφέρει μεγαλύτερες εγγυήσεις προστασίας και ασφάλειας απ’ αυτές που θα μπορούσε να παράσχει οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα, ακόμα και η ισχυρότερη.

Αυτή είναι η παρακαταθήκη των ευρωεκλογών και η «εντολή» προς τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα είναι να αποδείξουν ότι μπορούν να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων.

Στο 5μηνο που έχει μεσολαβήσει από τις ευρωεκλογές, οι προσδοκίες δεν φαίνεται να ικανοποιούνται και το πολιτικό κεφάλαιο της Ευρώπης συνεχίζει να αναλώνεται σε παιχνίδια γοήτρου και εξουσίας μεταξύ κρατών-μελών, θεσμικών οργάνων και ευρωπαϊκών πολιτικών οικογενειών.

Το μόνο καλό νέο των τελευταίων μηνών είναι η επί της αρχής συμφωνία Ε.Ε. - Ηνωμένου Βασιλείου για το Brexit, που μένει να δούμε εάν θα επικυρωθεί από το Βρετανικό Κοινοβούλιο και στη συνέχεια αν και πώς θα εφαρμοστεί.

Στα υπόλοιπα ζητήματα η εικόνα εξακολουθεί να είναι αποκαρδιωτική. Η Ευρώπη είναι πλήρως απούσα από το μέτωπο της Συρίας, αν και είναι δεδομένο ότι εκείνη θα κληθεί να πληρώσει το μάρμαρο είτε αυτό θα αφορά τα νέα κύματα προσφύγων και μεταναστών είτε τη διαδικασία ανοικοδόμησης. Στο επίπεδο των ευρωτουρκικών σχέσεων, το πάνω χέρι το έχει καθαρά η Τουρκία, η οποία γνωρίζει εδώ και καιρό ότι η προοπτική ένταξής της στην Ε.Ε. είναι επί της ουσίας «νεκρή» και εκβιάζει με το Μεταναστευτικό για να εξασφαλίζει συνεχώς νέα οικονομικά ανταλλάγματα. Ως εκ τούτου, οι ευρωπαϊκές υπομνήσεις περί σεβασμού του διεθνούς δικαίου και του απαραβίαστου των συνόρων, ως προϋποθέσεων για τη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, γίνονται δεκτές με υπομειδιάματα και ειρωνείες από τον Τούρκο πρόεδρο.

Ο πρόεδρος Μακρόν έχει δίκιο όταν λέει ότι χρειάζεται ριζική αναθεώρηση της διαδικασίας διεύρυνσης, καθότι έχει καταστεί πλήρως αναξιόπιστη αλλά και ανακόλουθη ως προς το πνεύμα και το γράμμα των ευρωπαϊκών συνθηκών.

Δίκιο όμως έχει και η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας, γιατί ανεξαρτήτως του πώς τοποθετείται κανείς στην υπόθεση της Συμφωνίας των Πρεσπών, η αλήθεια είναι ότι την εποχή των διαπραγματεύσεων η Κομισιόν τής είχε σαφώς υποσχεθεί εισιτήριο έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Η εικόνα αδυναμίας και αναξιοπιστίας της Ευρώπης δεν περιορίζεται στο μέτωπο της Συρίας και στη διαδικασία της διεύρυνσης.

Πέντε μήνες μετά τις ευρωεκλογές η Ευρώπη δείχνει να μην είναι σε θέση να ρυθμίσει στοιχειωδώς ούτε τα του οίκου της.

Η σύνθεση του Κολεγίου των νέων Επιτρόπων και ως εκ τούτου η έναρξη λειτουργίας της Κομισιόν, που επρόκειτο να γίνει την 1η του επόμενου μηνός, αναβάλλεται για άγνωστο χρόνο. Τρεις υποψηφιότητες, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας αλλά και της Γαλλίας, απορρίφθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μένει να οριστούν νέες.

Στην περίπτωση της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας οι υποψηφιότητες απορρίφθηκαν από τη νομική υπηρεσία του Ε.Κ. καθώς διαπιστώθηκε σύγκρουση συμφερόντων. Στην περίπτωση της καταψήφισης της Γαλλίδας υποψήφιας από τα μέλη των δύο συναρμόδιων Επιτροπών του Ε.Κ., τα πράγματα είναι πιο σύνθετα.

Η κυρία Σιλβί Γκουλάρ, πρώην υπουργός Αμυνας και πρώην ευρωβουλευτής, με αδιαμφισβήτητη γνώση και πείρα στα ευρωπαϊκά πράγματα, πλήρωσε το τίμημα της αντίστασης που είχε προβάλει ο Εμανουέλ Μακρόν στην ανάδειξη του Μάνφρεντ Βέμπερ ως επικεφαλής της νέας Κομισιόν. Το γεγονός αυτό που ποτέ δεν ξεχάστηκε από τον νυν επικεφαλής του ΕΛΚ, συνδυαζόμενο με την απόρριψη των άλλων δύο επιτρόπων (ένας από το ΕΛΚ και μία από τους σοσιαλδημοκράτες), στέρησε τη νέα επιτροπή από ένα πρόσωπο που θα μπορούσε να προσφέρει πολλά στην αναμόρφωση της Ευρώπης.

Κακή αρχή για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Και αν δεν αλλάξουν ρότα σύντομα, η «δεύτερη ευκαιρία» των Ευρωπαίων πολιτών θα γίνει πολύ σύντομα τελευταία!