Αμαλία Νεγρεπόντη

Εδώ στην Αμερική ετοιμαζόμαστε από στιγμή σε στιγμή να δεχθούμε επίθεση και να βρεθούμε σε εμπόλεμη κατάσταση. Οι αρχές ασφαλείας το επαναλαμβάνουν αυτό, αλλά ελάχιστοι το ακούνε - και ακόμα λιγότεροι το πιστεύουν. Ο λόγος φυσικά για τις απειλές που εκτοξεύει καταιγιστικά πλέον η Βόρεια Κορέα εναντίον στρατηγικών αμερικανικών στόχων στον κόσμο, αλλά των ΗΠΑ. Ολοι ελπίζουν και πιστεύουν ότι αυτά είναι απλώς... αηδίες ενός τρελού ηγέτη, αλλά και πάλι ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι η τρέλα είναι ακίνδυνη μόνο και μόνο επειδή ο τρελός δεν διαθέτει τις ικανότητες που δηλώνει πως έχει. Οπότε, ανάμεσα στην απειλούμενη στρατιωτική επίθεση από τη Βόρεια Κορέα και τον καθημερινό βομβαρδισμό που φέρεται να δέχεται η Αμερική διαδικτυακά από την Κίνα, πού περιθώριο να ασχοληθεί κανείς με το Ισραήλ, το οποίο με τη δική του σειρά αγωνιά μην του επιτεθεί με πυρηνικά το Ιράν, αλλά και με το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει χημικά όπλα ο Ασαντ;

Ο κόσμος, όμως, βρίσκεται και ευρύτερα σε τροχιά ριζικής αλλαγής. Αυτό το απέδειξαν οι καταιγιστικές εξελίξεις που είχαμε με τη μορφή αλυσιδωτής αντίδρασης στον αραβικό κόσμο μετά την Αραβική Ανοιξη. Αυτό το αποδεικνύει το χάος που επικρατεί εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ένα χάος που διαρκώς εντείνεται σαν τυφώνας, φτάνοντας σε κρεσέντο μετά την πρωτοφανή επίθεση κατά της Κύπρου. Αυτή τη στιγμή, συγκεντρώνοντας τόσο τις εκτιμήσεις των αμερικανικών οίκων αξιολόγησης και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όσο και τις φήμες που κυκλοφορούν σε έγκυρους ευρωπαϊκούς κύκλους (όπως τις αποτυπώνει το νέο «Economist»), πάνω από τις μισές χώρες της Ευρώπης συγκαταλέγονται πλέον στην κόκκινη ζώνη κινδύνου να υποστούν... haircut στις καταθέσεις ή ποιος ξέρει τι άλλο καινοφανές μέτρο που να ανατρέπει όλα όσα θεωρούσαμε εγγυημένα και αυτονόητα -να μην πω επιβεβλημένα- μέχρι σήμερα.

Ανάμεσα σε αυτές τις χώρες, εκτός από την Ιταλία και το Λουξεμβούργο, βρίσκονται η Λετονία και η Ισλανδία, ενώ οι ακόμα πιο κινδυνολόγοι υπαινίσσονται πως ούτε η ίδια η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία είναι εντελώς ασφαλείς! Πρόκειται για μια τρελή, άκρως ανασφαλή κατάσταση όπου η ρευστότητα μοιάζει να είναι ο μόνος κανόνας. Εάν θα μας βγάλει κάπου, σε μια πιο στέρεα πραγματικότητα -σίγουρα πολύ πιο δύσκολη από την προγενέστερη-, ή αν η νέα πραγματικότητα θα είναι ακριβώς αυτή η απόλυτη ρευστότητα, η ανασφάλεια, η ύφεση, η φτώχεια, ο κίνδυνος και ο φόβος ουδείς ξέρει. Γεγονός, όμως, παραμένει ότι ο μύθος μιας φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης τόσο στην οικονομία όσο και στις μετακινήσεις και τις αντιλήψεις μας τελείωσε.

Ωστόσο, το όραμα της ελευθερίας και της δημιουργίας σε κάθε έκφανση των εννοιών αυτών είναι πιο ισχυρό από ποτέ στις ΗΠΑ, ενώ στην Ε.Ε. συνεθλίβη ως ένα μαζί με το όνειρο μιας ένωσης πολιτών που όλοι θα ανήκαν σε μια ειρηνική ελπιδόφορα υπερδύναμη.Εξηγούμαι: εδώ στην Αμερική, η καθημερινή ζωή κινείται στους ρυθμούς του Χρηματιστηρίου και της ανάπτυξης της χώρας σε επίπεδο επιχειρηματικό, τεχνολογικό και επιστημονικό, στον τομέα των τεχνών και του πολιτισμού. Ακόμα και πολιτικά υφίσταται άνθηση και πρόοδος: αυτή τη στιγμή σχεδόν όλες οι Πολιτείες έχουν θεσμοθετήσει τον γάμο των γκέι, μπαίνουν περιορισμοί στην οπλοκατοχή, αναπτύσσεται εθνικό σύστημα πρόνοιας για πρώτη φορά στα χρονικά, ελέγχονται οι κολοσσιαίες χρηματοπιστωτικές εταιρείες για πρακτικές όπως αυτές που οδήγησαν στην κατάρρευση της Lehman Brothers και τη χώρα κυβερνάει ένας Αφροαμερικανός που δηλώνει πως καθοδηγείται και προσδιορίζεται στο έργο του από την προσωπική του ζωή. Αναφέρομαι φυσικά στη νέα συνέντευξη που έδωσε το ζεύγος Ομπάμα στη νέα «Vogue» αυτού του μήνα, του οποίου το εξώφυλλο κοσμεί μια εξαιρετικά γοητευτική πρώτη κυρία.

Εντός του περιοδικού ο Αμερικανός πρόεδρος εξηγεί πως σηματωρός και κήρυκάς του ήταν πάντα η οικογένειά του και αυτά που επιθυμούσε γι’ αυτή και κατανοούσε μέσα από αυτή. «Ημουν παιδί που με εγκατέλειψε ο πατέρας μου κι έπειτα ο πατριός που είχα πέθανε ενώ ήμουν ακόμα παιδί», λέει, «η δε μάνα μου ήταν θαρραλέα και περιπετειώδης γυναίκα, αλλά με βαρύ κόστος. Με αυτό το ιστορικό πώς να μη νοιάζομαι για την υγεία και την κοινωνική πρόνοια;». Αλλού επισημαίνει πως στην οικογένειά του «έχουμε ανθρώπους διαφορετικής φυλής, εθνικότητας, θρησκείας, καθώς και ομοφυλόφιλους. Πώς να μην αγωνίζομαι για ίσα δικαιώματα όλων και μία ευκαιρία στο όνειρο; Θα ήταν σαν να μην θέλω το καλό και την πρόοδο των πιο δικών μου ανθρώπων». Και τα παραδείγματα δεν έχουν τέλος. Κάθε μήνα υπολογίζεται πως αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς ο αριθμός των ανθρώπων που έρχονται εδώ ως μετανάστες - πλέον πάρα πολλοί είναι Ευρωπαίοι, αλλά και Ινδοί και Κινέζοι μεσαίας και υψηλής τάξης.

Στην Ευρώπη η οικονομική λαίλαπα έφερε την πολιτική και νομική αυθαιρεσία. Χάνονται εθνικά ομόλογα, μετοχές εθνικών τραπεζών, καταθέσεις, μέσα σε μία μέρα κάποιος ευρωκράτης ή πολιτικός μπορεί να αποφασίσει να επιβάλει «φόρο στους πλουσίους», νέους φόρους στην ακίνητη ιδιοκτησία, κεφαλικούς φόρους ή δήθεν εφάπαξ, θεωρητικά ακόμα και κατασχέσεις να κάνει εν ονόματι της «εθνικής ανάγκης» ή των απαιτήσεων της τρόικας. Η κατάσταση μου θυμίζει λίγο το τρέιλερ που παίζει εδώ της νέας περιπέτειας επιστημονικής φαντασίας «Λήθη», όπου πρωταγωνιστεί ο Τομ Κρουζ. Η Γη, λέει, έχει καταστραφεί και αυτοί που διασώθηκαν πια ζουν αλλού, σε άλλον πλανήτη. Ενας τύπος από αυτόν τον άλλο πλανήτη επισκέπτεται τη Γη για να σώσει κάποιον που βρέθηκε εκεί και ανακαλύπτει μια φρικτή αλήθεια: ότι παραμένει εγκλωβισμένο -σαν ζωντανοί νεκροί- στη Γη ένα μεγάλο κομμάτι του ανθρώπινου πληθυσμού! «Σου είπαν ψέματα γι’ αυτόν τον κόσμο», ακούγεται ξανά και ξανά να λέει μια βαθιά φωνή. Το βλέπεις αυτό που άρχισε να προβάλλεται μετά την τραγωδία της Κύπρου και τις νέες απειλές Ντούιζενμπεργκ και σου μοιάζει... αντιγραφή της πραγματικότητας!

Επειτα από όλα αυτά διαβάζεις και νέα ανάλυση των «New York Times» ότι η καταστροφή της Κύπρου μπορεί να είναι ευλογία για τη Ρωσία, αφορμή να επιστρέψουν αμύθητα ποσά εκεί και ευκαιρία για το Κρεμλίνο να αξιοποιήσει τη συγκυρία για να δημιουργήσει φιλικότερο επενδυτικό κλίμα και πιο ελαστικές ρυθμίσεις για τις ρωσικές εταιρείες προκειμένου να μαζέψει το χρήμα από όλους τους δαιμονοποιημένους προορισμούς και την ανασφαλή Ευρώπη!  Κι εκεί κάπου ξαναμαθαίνεις, στη δική σου γενιά πλέον, το παλιό μάθημα: στα δύσκολα μόνο οι μεγάλες δυνάμεις επιβιώνουν.