Ένας υπολογιστής «χειρουργεί» την οστεοαρθρίτιδα

Η οστεοαρθρίτιδα διεκδικεί διπλή «αρνητική» διάκριση: είναι η συχνότερη ρευματική πάθηση, αλλά και μια από τις συχνότερες παθήσεις που εκδηλώνονται στον άνθρωπο, καθώς μπορεί να επέλθει και λόγω τραυματισμού ( μετατραυματική οστεοαρθρίτιδα) αλλά και λόγω γήρατος. Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος είναι όπως μαρτυρά το όνομά της η πάθηση που εντοπίζεται στην άρθρωση του γονάτου. Κατέχει και αυτή… αρνητικό ρεκόρ καθώς είναι η 2η σε συχνότητα εμφάνισης αρθρίτιδα - ακολουθούν εκείνη του ισχίου και της ποδοκνημικής. 

«Η οστεοαρθρίτιδα γονάτου παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό εντόπισης από όλες τις αρθρώσεις, εξαιτίας της στήριξης του ανθρώπινου σώματος, του είδους της κίνησης και της ανατομικής κατασκευή του γόνατος» εξηγεί ο χειρουργός- ορθοπεδικός, κ. Φώτης Τσούκας.
 
Τα κύρια συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας είναι πόνος που εμφανίζεται κυρίως στις κινήσεις της άρθρωσης, δυσκαμψία της άρθρωσης, δηλ. δυσκολία στη κίνησή της μετά από ακινησία που διαρκεί μόνο λίγα λεπτά, διόγκωση της άρθρωσης και σε προχωρημένο στάδιο παραμόρφωση της άρθρωσης.
 
Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος ή του ισχίου, τα συμπτώματα των οποίων δεν ελέγχονται επαρκώς με τη φαρμακευτική και μη φαρμακευτική θεραπεία και  παρουσιάζουν έντονο πόνο και κινητικές λειτουργικές διαταραχές, είναι υποψήφιοι για χειρουργική ορθοπαιδική θεραπεία.
 
Η αντικατάσταση της παθολογικής άρθρωσης με τεχνητή επιτυγχάνεται με την ολική αρθροπλαστική γόνατος. Σύμφωνα με τον ειδικό, η συγκεκριμένη επέμβαση χρονολογείται αρκετές δεκαετίες, κάτι που έχει οδηγήσει σε σημαντικές εξελίξεις σε ό,τι αφορά τα υλικά, τα εργαλεία και τις τεχνικές.
 
Η ψηφιακή πλοήγηση κατακτά την ορθοπεδική

 
Σήμερα η εξέλιξη της τεχνικής αυτής εκπροσωπείται από την Ψηφιακή Πλοήγηση με Υπολογιστή - Computer Assisted Surgery (CAS). «Ο σκοπός της πρωτοποριακής αυτής μεθόδου είναι να διορθώσει μερικά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χειρουργοί χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή τεχνική» λέει ο κ. Τσούκας, εξηγώντας ότι η ακριβής τοποθέτηση των εμφυτευμάτων της ολικής αρθροπλαστικής γόνατος είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες για την μακροβιότητά της.
 
Η ψηφιακή πλοήγηση λειτουργεί συνδυάζοντας το λογισμικό ενός υπολογιστή, υπέρυθρες κάμερες και όργανα τα οποία αντικατοπτρίζουν το υπέρυθρο φως πίσω σε μία φωτογραφική μηχανή. Ο υπολογιστής δημιουργεί μια εικόνα από την άρθρωση του γόνατος και σχεδιάζει σημεία αναφοράς του φυσικού γόνατος πάνω στο νέο γόνατο. Ο έμπειρος χειρουργός έχει τη δυνατότητα σε κάθε φάση του χειρουργείου να ελέγχει με ακρίβεια τις κινήσεις του σε συνδυασμό με τις μετρήσεις του υπολογιστή χρησιμοποιώντας τη δική του κρίση, γνώση και εμπειρία.
 
Προσομοίωση της επέμβασης
 
Μάλιστα, οι χειρουργοί θεωρούν σημαντική τη δυνατότητα που τους δίδεται να πειραματιστούν με τη βοήθεια του εξοπλισμού πριν ακόμη πραγματοποιήσουν τη διαμόρφωση των οστών (οστεοτομίες). Για την ακρίβεια μπορούν  να δημιουργήσουν ένα εικονικό μοντέλο του τελικού αποτελέσματος στην οθόνη του υπολογιστή με το μέγεθος των προθεμάτων, την ακριβή τους θέση και την μετεγχειρητική συμμετρία και κίνηση. Αυτή η προσομοίωση μπορεί να γίνει σε κάθε φάση του χειρουργείου – είναι κάτι ανάλογο για τον γιατρό όπως οι συσκευές πλοήγησης στο αυτοκίνητο για τον οδηγό που περιγράφουν επιλογές διαδρομών με προβλεπόμενους χρόνους άφιξης του προορισμού.
 
«Η μέθοδος CAS  βοηθά τους χειρουργούς, έχοντας συνεχή τρισδιάστατη εικόνα σε όλες τις φάσεις του χειρουργείου, να ευθυγραμμίσουν τα οστά με τα προθέματα σε τέτοιο βαθμό ακρίβειας που δεν είναι ορατή με γυμνό μάτι. Επιπλέον, η επέμβαση πραγματοποιείται με μικρότερη τομή, σε σχέση με την παλαιά προσπέλαση, οι εσωτερικές αποκολλήσεις των μαλακών μορίων είναι περιορισμένες καθώς τα οδηγά σημεία της διαμόρφωσης των οστών (οστεοτομίες)  δίνονται από τον υπολογιστή διαμέσου διαδερμικών οδηγών (με οπές του 1mm) σε αντίθεση με τους παλαιούς ογκώδης εσωτερικούς  οδηγούς» εξηγεί ο ειδικός.
 
Tα πλεονεκτήματα της μεθόδου ψηφιακής πλοήγησης με υπολογιστή είναι:

-  λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος
-  μικρότερη απώλεια αίματος
-  μικρότερο ποσοστό φλεγμονών
-  μικρότερη νοσηλεία στο νοσοκομείο
-  λιγότερες φυσικοθεραπείες
-  πρώιμη κινητοποίηση με βελτιωμένο εύρος κίνησης
-  μακροβιότητα επιβίωσης των υλικών