Iταλία Vs Ελλάδα: Οι αδύναμοι κρίκοι της Ευρώπης και η απειλή για την τραπεζική συνοχή της ΕΕ

Τα τελευταία εικοσιτετράωρα με αφορμή την κρίση στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα ολοένα και περισσότερες φωνές υψώνονται εν είδει αντίστασης στη γερμανικής εμπνεύσεως «συνταγή» των περιοριστικών κανονισμών και στο τραπεζικό γίγνεσθαι με επίκεντρο την περιβόητη νομοθεσία BRRD, ήτοι την επί της ουσίας αναγκαστική επιβολή του bail in σε περιπτώσεις στήριξης προβληματικών τραπεζών.

Η κρίση στις ιταλικές τράπεζες, που τροφοδοτεί το ήδη δυσθεώρητο ιταλικό χρέος αλλά και την πολιτική αστάθεια στη γείτονα χώρα, έχει ήδη προκαλέσει έναν άτυπο διάλογο για το κατά πόσον είναι τελικά ορθό να εφαρμοσθεί στην πράξη, αρχής γενομένης από τις ιταλικές τράπεζες, ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός περί στήριξης χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με την κατανομή βαρών -και... φεσιών- κατά σειρά στους μετόχους, ομολογιούχους, καταθέτες κάθε τράπεζας και μόνον κατόπιν κι εφόσον χρειαστεί να υπάρξει κάποιας μορφής κρατική στήριξη. Ο κανονισμός δεν έχει προσώρας δοκιμαστεί στην πράξη, το bail in δεν έχει προσώρας αντικαταστήσει την μέχρι σήμερα πρακτική του κρατικού... bail out και η Ιταλία μοιάζει να τραβάει πρώτη τον... κλήρο, έχοντας συσσωρεύσει στις συστημικές τράπεζές της επισφάλειες ύψους περί των 360 δισ. ευρώ, ήτοι προβληματικά δάνεια που αντιστοιχούν στο 19% του ΑΕΠ της χώρας! Νούμερο δυσθεώρητο που με τη σειρά του έχει προκαλέσει σοβαρούς τριγμούς συνολικά στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης.

Ακριβώς επειδή το νούμερο είναι τρομακτικό και τα ανοίγματα σαφώς δεν κλείνουν εύκολα, το πρόβλημα των ιταλικών τραπεζών αποκτά πολιτική και κοινωνική πτυχή, ιδίως στη χρονική συγκυρία κατά την οποία η κυβέρνηση Ρέντσι δοκιμάζεται και απειλείται από το ανερχόμενο Κίνημα των Πέντε Αστέρων του Πέπε Γκρίλο, λίγους μήνες πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα του φθινοπώρου για τις συνταγματικές αλλαγές, που έχει λάβει την μορφή ψήφου εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση.

Ο Ιταλός πρωθυπουργός καλείται να επιλέξει: ή θα σεβαστεί την κοινοτική νομοθεσία και ουσιαστικά θα αναγκάσει πάνω από 190.000 οικογένειες Ιταλών ομολογιούχων της προβληματικής Banca Monte Dei Paschi di Sienna, αλλά και τους περισσότερους από 500.000 καταθέτες της να μπουν στη διαδικασία αναγκαστικής ανταλλαγής των ομολόγων αλλά και των μετρητών τους με νέες μετοχές της τράπεζας που θα εκδοθούν προς κάλυψη των ανοιγμάτων της! Κι αυτό θα αποτελέσει προφανώς τη θρυαλλίδα για ανάλογες εξελίξεις σε τουλάχιστον άλλες 10 εμβληματικές ιταλικές τράπεζες, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν επισφαλή δάνεια που αγγίζουν ή ενίοτε ξεπερνούν κι αυτά ακόμα τα ίδια κεφάλαια και τα απτά περιουσιακά τους στοιχεία!

Ακριβώς λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης λοιπόν, ολοένα και περισσότεροι ειδικοί καλούν σε «ευελιξία», τουτέστιν σε... «παράκαμψη» των νέων κανονισμών περί bail in για να αποτραπούν τα χειρότερα, όχι για τις τράπεζες αλλά για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ελκυστικότητα της οποίας στο θυμικό των ευρωπαϊκών λαών, ιδίως αυτών του Νότου, βρίσκεται στο ναδίρ!

Αυτή την άποψη ήδη έχουν υιοθετήσει ο Vitor Constancio εκ των βασικών στελεχών της ΕΚΤ αλλά και ο Lorenzo Bini Smaghi παλαιότερα στέλεχος της ΕΚΤ και σήμερα πρόεδρος της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της Γαλλίας της Societe Generale. Ανάλογες απόψεις έχουν ήδη εκφράσει στα report τους οι αναλυτές των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών και αμερικανικών οίκων (Fitch, BofA Merrill Lynch, JPMorgan, κτλ).

Το πρόβλημα με τις ιταλικές τράπεζες έχει μετακυλίσει και στις ευρωαγορές. Οι ιταλικές μετοχές έχουν δεχθεί ισχυρό σοκ και έχουν χάσει έως και το 57% της αξίας τους σε μέσους όρους από τα υψηλά του 2015. Αντιστοίχως ο ευρωπαϊκός τραπεζικός δείκτης έχει ήδη χάσει το 11% της αξίας του το τελευταίο διάστημα.

Διαβάστε περισσότερα στο Newmoney