Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Οι πληροφορίες προφανώς προέρχονται από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και  ο στόχος είναι να επηρεαστεί  το προεκλογικό «κλίμα» στην Ελλάδα. Ήταν αναμενόμενες κάποιες κινήσεις από αυτήν την πλευρά.

Πιθανόν μάλιστα να πρόκειται για ένα «τεστάρισμα» της κοινής γνώμης, καθώς όλοι όσοι παρακολουθούν τις εξελίξεις γνωρίζουν ότι μετρήσεις της κοινής γνώμης κάνουν και ορισμένες πρεσβείες στην Αθήνα.

Είναι ενδεικτικό, άλλωστε, ότι για το θέμα αυτό δεν υπήρξε τοποθέτηση από επίσημη πηγή της γερμανικής κυβέρνησης, αλλά και ότι η μόνη επίσημη δήλωση έγινε από την πλευρά της Κομισιόν, εκπρόσωπος της οποίας δήλωσε σταθερά και ξεκάθαρα ότι «η συμμετοχή στο ευρώ είναι αμετάκλητη».

Φαίνεται, λοιπόν, ότι η Κομισιόν δεν υιοθετεί την κινδυνολογία που προέρχεται από ορισμένους γερμανικούς κύκλους και δεν είναι τυχαίο ότι ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, είχε και στο παρελθον αποστασιοποιηθεί από αρκετές πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Μέρκελ.

Αλλά στην ίδια γραμμή ήταν προ ημερών και ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο οποίος δήλωσε στην γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt» ότι «διάλυση της ευρωζώνης (...) δεν πρόκειται να συμβεί. Γιαυτό και δεν υπάρχει Plan Β».

Είναι προφανές ότι οι πληροφορίες που διοχετεύονται ανεπισήμως από τη γερμανική πλευρά έχουν ως κύριο στόχο να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα και πιθανότατα δεν αντανακλούν τη στάση που θα τηρήσει η γερμανική κυβέρνηση την επομένη των εκλογών.

Οι αναλύσεις περί των συνεπειών ενός Grexit που ερχονται στο φως διίστανται, αλλά εντάσσονται στο ίδιο πνεύμα που υπήρχε και το 2012 όταν και πάλι είχε φουντώσει η ίδια συζήτηση. Εκ των υστέρων, αποκαλύφθηκε ότι υπήρξαν πράγματι εισηγήσεις για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, αλλά η Άνγκελα Μέρκελ τις απέρριψε, επειδή ουδείς ήταν σε θέση να προβλέψει τις συνέπειες από μια τέτοια κίνηση.

Στην πραγματικότητα, δεν έχει αλλάξει κάτι ουσιώδες από το 2012 ως προς το θέμα αυτό. Και σήμερα παραμένει αδύνατον να προβλέψει κάποιος τι θα γίνει εάν μια χώρα εγκαταλείψει το ευρώ.

Για την ακρίβεια, η κυρίαρχη οικονομική εκτίμηση είναι ότι εάν γίνει κάτι τέτοιο, αυτομάτως θα αμφισβητηθεί η ύπαρξη του ευρώ, τα κεφάλαια σε όλο τον κόσμο θα αρχίσουν να λαμβάνουν αποφάσεις συνυπολογίζοντας το νέο αυτό ρίσκο, προκαλώντας σεισμικές παγκόσμιες αναταράξεις και οδηγώντας την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία σε αδιέξοδο ακόμα κι αν τελικά το ευρώ διασωθεί -αμφίβολο ενδεχόμενο υπό τέτοιες συνθήκες.

Αυτός ήταν ο φόβος τότε, αυτός είναι ο φόβος και σήμερα.

Το ρίσκο «εξάπλωσης» (contagion risk) δεν μειώνεται -όπως υποστηρίζουν ορισμένοι- από το ότι υπάρχουν σήμερα νέοι θεσμοί-εργαλεία, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), η τραπεζική ένωση, η πρόθεση της ΕΚΤ να αγοράσει κρατικά ομόλογα (ποσοτική χαλάρωση) ή το γεγονός ότι το ελληνικό χρέος είναι πλέον στα χέρια των κυβερνήσεων και όχι ιδιωτών.

Τα οικονομικά ρίσκα παραμένουν, ενώ αυτή τη φορά ο κίνδυνος μετάδοσης είναι υψηλότερος για πολιτικούς λόγους. Τα αντιευρωπαϊκά αισθήματα φουντώνουν στη Γαλλία με την ακροδεξιά Μαρίν Λε Πεν, στην Ιταλία η οικονομική πίεση έχει μειώσει την υποστήριξη της κοινής γνώμης στο ευρώ στο 54%, ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη, ενώ στην Ισπανία η άνοδος των Podemos πιθανότατα κυοφορεί ανατροπές.

Είναι γεγονός, βέβαια, ότι ακόμα κι αν ουδείς στην πραγματικότητα επιθυμεί το Grexit, τίποτα δεν αποκλείει κάποια στιγμή να κλιμακωθούν εξελίξεις που θα ξεπεράσουν τις αρχικές προθέσεις της κάθε πλευράς.

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι η έξοδος της Ελλάδας ή οποιασδήποτε άλλης χώρας από το ευρώ είναι το ισοδύναμο της «πυρηνικής απειλής» στην παγκόσμια οικονομία.

Και είναι δύσκολο να πιστέψει κάποιος ότι η γερμανική πλευρά, με όλες τις εμμονές και τις αγκυλώσεις της, είναι αποφασισμένη να πατήσει το «κουμπί των πυρηνικών».