Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Η πρώτη παρέμβαση που γίνεται αφορά στα δάνεια των επιχειρήσεων με νομοσχέδιο που δίνει τη δυνατότητα στις τράπεζες να προχωρούν σε ρυθμίσεις, οι οποίες μπορεί να φτάσουν ακόμα και στη διαγραφή οφειλών.

Ο στόχος είναι διπλός: από τη μία να ξεκαθαρίσουν τα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών από τα προβληματικά δάνεια και έτσι τα πιστωτικά ιδρύματα να μπορέσουν να επικεντρωθούν στη χρηματοδότηση της οικονομίας. Από την άλλη, οι επιχειρήσεις που δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους αλλά έχουν προοπτική ανάπτυξης και κερδοφορίας να έχουν μια ευκαιρία να αναδιαρθρώσουν τον δανεισμό τους και να ορθοποδήσουν.

Και βέβαια, όσες επιχειρήσεις κριθεί ότι δεν είναι σε θέση να επιβιώσουν θα οδηγηθούν σε εκκαθάριση.

Είναι ενδεικτικό ότι το προσχέδιο του νομοσχεδίου για τα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια που ήρθε στη δημοσιότητα προβλέπει ότι το κριτήριο για να δοθεί η δυνατότητα αναδιάρθρωσης και πιθανόν διαγραφής χρέους είναι το κατά πόσον η επιχείρηση είναι βιώσιμη. Αν θα μπορεί δηλαδή να εξυπηρετήσει τις οφειλές της μετά την αναδιάρθρωση.

Με απλά λόγια, στις βιώσιμες επιχειρήσεις θα γίνεται κούρεμα οφειλών, ενώ κάποιες άλλες θα οδηγούνται σε κλείσιμο.

Το ενδιαφέρον είναι ότι, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε ειδική ημερίδα της Τραπέζης της Ελλάδος στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού, το 20% των οφειλών προς τις τράπεζες που αντιστοιχεί σε 25 δισ. ευρώ προέρχεται από μη βιώσιμες επιχειρήσεις. Μελέτη ελεγκτικής εταιρείας σε 3.000 επιχειρήσεις έδειξε ότι οι 650 απ’ αυτές (21%) ήταν μη βιώσιμες.

Χοντρικά, δηλαδή, με βάση τους υπολογισμούς αυτούς, το ξεκαθάρισμα των δανείων ενδεχομένως να οδηγήσει σε εκκαθάριση περίπου δύο ή τρεις στις δέκα επιχειρήσεις με τραπεζικό δανεισμό.

Το σκεπτικό των ρυθμίσεων είναι ότι, εφόσον οι τράπεζες και η αγορά απαλλαγούν απ’ αυτές τις επιχειρήσεις-ζόμπι, θα απελευθερωθούν πόροι οι οποίοι θα ωφελήσουν τις βιώσιμες επιχειρήσεις να αναπτυχθούν.

Στη θεωρία ακούγεται καλό, αλλά στην πράξη δεν θα είναι εύκολο να διαχωριστούν οι επιχειρήσεις σε βιώσιμες και μη. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των τραπεζών να δεχθούν ή όχι την αναδιάρθρωση του δανεισμού, ανάλογα με την αξιολόγηση βιωσιμότητας που θα κάνουν.

Ισως θα πρέπει να τεθούν και κάποια κριτήρια, όμως, έστω κι αν δεν είναι εύκολο να ποσοτικοποιηθεί με αντιμειμενικά κριτήρια η προοπτική μιας επιχείρησης και οι πιθανότητες βιωσιμότητάς της. Επιπλέον, δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις οι οφειλέτες είναι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις οι οποίες επλήγησαν από την κρίση, θα πρέπει να συνυπολογιστούν και κοινωνικά κριτήρια.

Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα των κόκκινων δανείων ανακυκλώνεται χωρίς να λύνεται και έχει εξελιχθεί σε γάγγραινα, τόσο για τις τράπεζες όσο και για τους δανειολήπτες, σε βάρος της οικονομίας.

Ομως δεν πρέπει οι διαδικασίες επίλυσης του προβλήματος να προκαλέσουν αδικίες και να δημιουργήσουν καθεστώς δύο ταχυτήτων στην αγορά, όπου κάποιοι θα έχουν δεύτερη ευκαιρία και κάποιοι άλλοι όχι.