Φάνης Μουρατίδης: «Είμαι και του Θεού, είμαι και του μπουζουκιού»

Συνάντηση σε συνοικιακό καφενείο της Κυψέλης. Από εκείνα με τις θαμπές βιτρίνες και τους σερβιτόρους που θεωρούν τον καπουτσίνο terra incognita. Απόγευμα καθημερινής. Μέσος όρος ηλικίας των θαμώνων που έχουν στήσει ερασιτεχνικό καρέ τα 70φεύγα. Η τηλεόραση παίζει στη διαπασών Γιώργο Μητσικώστα. Πάω να ανάψω τσιγάρο, αλλά το γκαρσόνι με επαναφέρει στην τάξη: «Απαγορεύεται το κάπνισμα, κύριε». Χωρίς τσιγάρο λοιπόν και με πατροπαράδοτο φραπέ, ανάμεσα σε βαλέδες, ντάμες και ρηγάδες, μιλάμε με τον Φάνη Μουρατίδη, ο οποίος κοιτά κάθε τόσο το ρολόι του ώστε να είναι συνεπής στο όρντινο για τις πρόβες της παράστασης «Αρσενικό και παλιά δαντέλα», οι οποίες γίνονται λίγο παρακάτω στη Δροσοπούλου.

Ξεκινάμε την κουβέντα από τα τυπικά, από τις συστάσεις του ρόλου του στη μαύρη κωμωδία που σκηνοθετεί ο Σταμάτης Φασουλής. Είναι ο Τζόναθαν, ο ψυχοπαθής της ιστορίας, ο οποίος έχει φύγει κυνηγημένος από τις φυλακές της Ιντιάνα και πάει να κρυφτεί στο σπίτι των θειάδων του. Εχει αλλάξει και φάτσα, γιατί έχει κάνει τρεις πλαστικές επεμβάσεις. Είναι αυτός που έρχεται και φέρνει την αναστάτωση. Ηδη έχει ξεκινήσει στραβά η μέρα, όμως μετά την έλευσή του το πράγμα παίρνει τραγικές διαστάσεις.

- Στις πρόβες πέφτει γέλιο; Είναι δυνατόν να μην πέφτει γέλιο; Δεν έχουμε γίνει ακόμη Γερμανία. Ακόμα αντιστεκόμαστε. Και χιούμορ έχουμε και την πλάκα μας έχουμε και γελάμε πολύ. Είναι η πρώτη φορά που δουλεύω με τον Σταμάτη Φασουλή και είναι συναρπαστική εμπειρία. Ο τύπος είναι μπαχτσές.

- Δεν είναι δύσκολος σκηνοθέτης;  Αντιθέτως. Είναι ένας σκηνοθέτης που δίνει χώρο στους ηθοποιούς και νοιάζεται για όλους. Ουσιαστικά. Είναι από τους ανθρώπους που δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ τη δουλειά. Την κάνει γιατί του δίνει ευχαρίστηση, ζωντάνια, ηρεμία και τον κάνει και αισθάνεται πλήρης. Δεν τον ξέρω καλά. Είναι μια εικόνα πρόχειρη που σχηματίζω γι’ αυτόν, μια πρώτη επαφή.

«Δεν κάνω μόνο θέατρο, κάνω διαφήμιση, γουστάρω να κάνω τηλεόραση, γουστάρω μικρού μήκους ταινίες, ντοκιμαντέρ. Δεν είμαι απ’ αυτούς που λένε “α, ήταν τα λεφτά και το ’κανα”. Γουστάρω. Αμα θες λεφτά, πήγαινε τσάπισε»

- Δουλέψατε για χρόνια στο «Αμόρε», πλέον θα έλεγε κανείς πως είστε στην απέναντι, στην εμπορική πλευρά. Εγώ, επειδή τον εαυτό μου δεν τον έχω βάλει ποτέ σε ταμπέλες, ξέρω ένα πράγμα: ή αγαπάς τη δουλειά ή δεν την αγαπάς. Ενα δεύτερο κρατούμενο είναι ότι δεν μπορείς στον χώρο της τέχνης να βάζεις στεγανά. Είναι σαν να πηγαίνουμε μόνοι μας να βγάζουμε τα μάτια μας. Να συνεχίζουμε το ΠΑΣΟΚ - Νέα Δημοκρατία σε μια εποχή όπου όλο αυτό φαίνεται τραγικό. Πρόσφατα μια δημοσιογράφος μου είπε «μα εσύ που ήσουν στο “Αμόρε”, τώρα έχεις γίνει εμπορικός”». Δεν αισθανόμουν ποτέ έτσι, όπως όταν ήμουν στο «Αμόρε» δεν αισθανόμουν ποιοτικός, αισθανόμουν ηθοποιός. Οι ταμπέλες έχουν στερήσει το θέατρο από τους χυμούς του. Θα ’θελα πολύ να είχα δει μαζί τον Μουστάκα με τον Κατράκη σε έναν «Δον Κιχώτη». Θα ’θελα πάρα πολύ να δω τον Ψάλτη με τον Χατζησάββα. Δεν υπάρχει θέατρο παλιό ή καινούριο, ποιοτικό ή εμπορικό. Υπάρχει ζωντανό και νεκρό θέατρο.

- Γιατί γίνατε ηθοποιός; Δεν ξέρω.

- Πώς γίνατε;  Τυχαία. Το οφείλω σε έναν καθηγητή μου στο φροντιστήριο. Κάναμε έναν χορό κι εγώ για πρώτη φορά στη ζωή μου συμμετείχα σε κάτι. Ενας μαθηματικός μου είπε «ρε συ, Φάνη, δεν έρχεσαι κι εσύ να κοροϊδέψουμε τους καθηγητές;». Μου άρεσε η ιδέα. Κάναμε τον χορό και έγινε της κακομοίρας. Εγώ βέβαια δεν ήξερα τι θέλω να γίνω. Μικρός ήθελα να γίνω ναυτικός, μετά παπάς, μετά γυμναστής, μετά πέρασα στο Οικονομικό. Πραγματικά δεν ήξερα τι ήθελα να κάνω. Ηταν επιλογή Θεού. Το οφείλω στον μαθηματικό μου. Εκτοτε κάθε μέρα μου έλεγε «στο θυμίζω, εσύ πρέπει να γίνεις ηθοποιός». Κάθε μέρα! Μου το πέρασε στο κεφάλι ώσπου είπα «μήπως τελικά;». Πήγα από περιέργεια σε μια οντισιόν για μια παιδική παράσταση, το «Ο Ταρζάν και οι Αμαζόνες». Και με πήρανε. Εκανα έναν φίλο του Ταρζάν. 1988. Εκείνη τη χρονιά έδωσα και στη δραματική σχολή.

- Ναυτικός γιατί θέλατε να γίνετε;  Λόγω ενός θείου μου που ήταν ναυτικός. Με γοήτευε ότι έφερνε πράγματα. Αλμπουμ από την Ιαπωνία, παγόδες, τζιπ παιχνίδια από την Αμερική. Κι εγώ φαντασιωνόμουν. Δεν είχα το αίσθημα του ταξιδιού. Σε αεροπλάνο να φανταστείς μπήκα πρώτη φορά 17 χρονών, όταν πήγαμε πενταήμερη στο Ηράκλειο. Και ένιωθα ότι αναβαθμίστηκα πολύ. Στη φαντασία μου, λοιπόν, το ταξίδι ήταν κάτι άπιαστο. Εβλεπα τον Οδυσσέα μέσα σ’ αυτό. Μετά από χρόνια, όταν έκανα δώδεκα μέρες σε ένα καράβι, είπα στον εαυτό μου: «Τι μαλακία πήγες να κάνεις, άγιο είχες και δεν έγινες ναυτικός».



- Στην Αθήνα ήρθατε κυνηγώντας τη μεγάλη καριέρα; Δεν ήταν η καριέρα. Είχε κλείσει ένας κύκλος στο ΚΘΒΕ. Αν έμενα εκεί, ήξερα τι με περιμένει. Υπάρχει μια διαδικασία σε έναν δημόσιο οργανισμό που είναι πάρα πολύ ωραία. Μετά όμως γίνεσαι υπάλληλος και μαραζώνεις. Ημουν εκεί επτά χρόνια και σκεφτόμουν πως, αν έμενα κι άλλο, θα μου έφευγε η χαρά της δουλειάς, πως θα ξυπνούσα ένα πρωί και θα ’λεγα βαρυγκομώντας «πω, πω, μαλάκα, έχω να πάω στη δουλειά». Αυτό δεν θέλω να το πω ποτέ. Γι’ αυτό και θέλω να αλλάζω. Δεν κάνω μόνο θέατρο, κάνω διαφήμιση, γουστάρω να κάνω τηλεόραση, γουστάρω μικρού μήκους ταινίες, ντοκιμαντέρ. Δεν είμαι απ’ αυτούς που λένε «α, ήταν τα λεφτά και το έκανα». Γουστάρω. Αμα θες λεφτά, πήγαινε τσάπισε. Γιατί κάνεις τηλεόραση και υποβιβάζεις τη δουλειά σου; Είναι και τα λεφτά, όχι όμως μόνο τα λεφτά. Μετά καταλαβαίνεις πόση δύναμη έχει αυτό το μέσο, γι’ αυτό και οφείλεις να έχεις μεγαλύτερη ευθύνη, όχι να το υποτιμάς, να το βάζεις σε δεύτερη μοίρα. Είναι ισχυρό εργαλείο.

- Λέτε για τη διαφήμιση. Πρόσφατα κάνατε μια οικογενειακή διαφήμιση... Οχι, κάναμε μια διαφήμιση εγώ και η γυναίκα μου. Τα παιδιά που παίζουν δεν είναι τα δικά μας. Κάνουμε και οι δύο αυτό το επάγγελμα. Δηλαδή, αν παίξουμε μαζί στο θέατρο, τι θα είναι; Μια οικογενειακή παράσταση; Οταν γνωριστήκαμε στο σίριαλ, τι ήταν; Η αρχή μιας οικογένειας; Η Αννα-Μαρία είναι πολύ καλή ηθοποιός και μια πολύ ωραία γυναίκα. Γιατί να μην παίξω μαζί της ασχέτως αν είναι η γυναίκα μου; Δεν έχω παίξει στο θέατρο με τη γυναίκα μου ή δεν έκανα στο καπάκι μια τηλεοπτική σειρά για να το εκμεταλλευτώ. Δεν συνέβη κάτι που να μας ενδιαφέρει και τους δύο για να το κάνουμε. Το είδαμε ως ηθοποιοί, όχι ως οικογένεια.

- Διάβασα ότι παλιότερα κάνατε μία εκπομπή στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας. Για δυόμισι χρόνια. Είμαι ένας άνθρωπος θρησκευόμενος που αγαπώ την τελετουργία και τη βρίσκω πάρα πολύ κοντά σε οτιδήποτε άλλο κάνω. Ηταν πάρα πολύ φυσικό κάποια στιγμή, όταν μου δόθηκε ο χώρος, να μοιραστώ με τον κόσμο κάποια κείμενα που με αφορούν, κάποιες σκέψεις, κάποια αποσπάσματα, κάποια άλλα κείμενα που μου έδωσαν, τα οποία βρήκα πολύ ενδιαφέροντα να τα επικοινωνήσω. Οσο λοιπόν είχα αυτό το ενδιαφέρον έκανα την εκπομπή. Οταν δεν είχα κάτι άλλο να μοιραστώ, είπα να την κάνω.



- Μοιάζει κάπως κόντρα με την εικόνα σας. Ναι. Πολλά κάνουν κόντρα με την εικόνα μου. Το ενδιαφέρον στους ανθρώπους είναι στις ρωγμές, στις αντιφάσεις μας.

- Ησασταν από μικρός θρησκευόμενος; Εκανα χρόνια κατήχηση μέχρι τα 16-17, κάποια στιγμή όμως απογοητεύτηκα. Το έκανα μαζί με όλα, μαζί με τα μπουζούκια και το σχολείο και η κατήχηση. Τώρα πώς συνδεόνται όλα αυτά; Αυτά είναι ο Ελληνας. Είμαι και του Θεού, είμαι και του μπουζουκιού. Στην περίπτωσή μου συνάντησα έναν άνθρωπο, τον πνευματικό μου στην κατήχηση, ο οποίος ήταν το πρόσωπο που ήθελα να γίνω, που θαύμαζα. Ηταν δάσκαλος ο άνθρωπος, μία πολύ σημαντική περσόνα. Οταν έφυγε αυτός, συνειδητοποίησα ότι η Εκκλησία δεν είναι αυτός ο άνθρωπος, ότι πρέπει να το δω πιο πραγματικά το θέμα. Τότε κατάλαβα ότι δεν είμαι για να γίνω παπάς γιατί δεν έχω τα προσόντα. Δεν το ’χα. Τότε βρήκα τον δικό μου τρόπο να ακουμπήσω σε αυτό το πράγμα. Χωρίς να είμαι θεούσος, γραφικός ή οτιδήποτε άλλο. Πιστεύω σε αυτή την πηγή της αγάπης και θα την πιστεύω μέχρι να πεθάνω.

- Προσεύχεστε; Ναι. Με κάποιες περιόδους ύφεσης.

- Τι εκτιμάτε στους ανθρώπους;  Το να έχουν συνέπεια σ’ αυτό που λένε και σ’ αυτό που κάνουν.

- Βρίσκετε συχνά τέτοιους ανθρώπους;Αν τους έβρισκα συχνά, πιστεύεις ότι θα ήμασταν έτσι;