Stratfor: Η Ελλάδα βρίσκεται σε οικονομικό και πολιτικό «σταυροδρόμι»

Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμη οικονομική και πολιτική συγκυρία επισημαίνει ανυπόγραφη ανάλυση που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του STRATFOR με τίτλο «Greece Comes to an Economic and Political Juncture», σημειώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση αγωνίζεται στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της χώρας για να παραμείνει στην εξουσία έως τα μέσα του 2016. Στο εσωτερικό, η κυβέρνηση συνεργασίας υπό τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, προσπαθεί να βρει τις επιπλέον ψήφους που χρειάζεται στο Κοινοβούλιο για να διασφαλίσει την εκλογή του νέου Προέδρου Της Δημοκρατίας και να αποφύγει τις πρόωρες εκλογές. Στο εξωτερικό διαπραγματεύεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για μια πιστωτική γραμμή που θα αντικαθιστά το σχέδιο διάσωσης.

Η Ελλάδα και οι πιστωτές της θα συνάψουν συμφωνία για ένα νέο πακέτο οικονομικής βοήθειας, αλλά τα πολιτικά και οικονομικά προβλήματα της Αθήνας δεν πρόκειται να επιλυθούν σύντομα. Οι επόμενες τρεις εβδομάδες θα είναι κρίσιμες για την ελληνική κυβέρνηση και, για μια ακόμη φορά, οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα θα έχουν αντίκτυπο σε ολόκληρη την Ευρωζώνη.

Στις 8 Δεκεμβρίου έγιναν δύο κρίσιμες ανακοινώσεις για το μέλλον της Ελλάδας. Σε συνάντησή τους οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αποφάσισαν να δώσουν στην Ελλάδα δίμηνη «τεχνική παράταση» του τρέχοντος σχεδίου διάσωσης. Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο για την καταβολή της δόσης των 1,9 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος. Λίγες ώρες αργότερα η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε την επίσπευση εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας για τις 17 Δεκεμβρίου, δύο μήνες πριν από το χρονοδιάγραμμα, ενώ στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία θα ακολουθήσει δεύτερη και τρίτη ψηφοφορία στις 23 και 29 Δεκεμβρίου, αντιστοίχως. Στις 9 Δεκεμβρίου ο κ. Σαμαράς ανακοίνωσε την υποψηφιότητα που προτείνει η κυβέρνηση για Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Πρόκειται για τον πρώην Ευρωπαίο Επίτροπο και πρώην υπουργό, Σταύρο Δήμα.

Η απόφαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης και η ανακοίνωση επίσπευσης της εκλογής ΠτΔ συνδέονται, καθώς η ελληνική κυβέρνηση θέλησε να παραμείνει υπό την διεθνή οικονομική εποπτεία κατά τη διάρκεια διαχείρισης της πολιτικής κατάστασης στο εσωτερικό. Οι αγορές ωστόσο συνεχίζουν να ανησυχούν σχετικά με την πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα. Στις 9 Δεκεμβρίου το Χρηματιστήριο Αθηνών βυθίστηκε κατά 12,78%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση από το 1987.

Όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, η Αθήνα επιθυμεί το τέλος του σχεδίου διάσωσης, στις αρχές του 2015, και την αντικατάστασή του με μια πιστωτική γραμμή υπό όρους. Από την σκοπιά της κυβέρνησης αυτό εξυπηρετεί δύο στόχους. Πρώτον θα επέτρεπε στην Ελλάδα να δανείζεται από τις χρηματαγορές με σχετικά χαμηλά επιτόκια και δεύτερον η πιστωτική γραμμή θα συνοδεύονταν από πιο ήπιες προϋποθέσεις από εκείνες του σχεδίου διάσωσης ΔΝΤ-ΕΕ. Οι όροι αυτοί είναι εξαιρετικά σημαντικοί καθώς η πλειοψηφία των Ελλήνων ψηφοφόρων είναι κουρασμένη από τα μέτρα λιτότητας, ενώ η Αθήνα επιθυμεί να μειώσει την εμπλοκή εξωτερικών δρώντων στην εσωτερική πολιτική της χώρας. Μακροπρόθεσμα η ελληνική κυβέρνηση θα ήθελε επίσης την επέκταση της περιόδου ωρίμανσης και μείωση των επιτοκίων για το χρέος της.

Οι Ευρωπαίοι ωστόσο φοβούνται ότι μια πιστωτική γραμμή με περιορισμένους όρους θα μείωνε την βούληση της Αθήνας για τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, σε μια στιγμή που η κυβέρνηση πετυχαίνει μικρή οικονομική ανάπτυξη. Η Τρόικα εκτιμά επίσης ότι η Ελλάδα θα έχει δημοσιονομικό κενό ύψους 2,5 δισ. ευρώ, το επόμενο έτος. Η απόφαση για τη δίμηνη παράταση παρέχει στην ελληνική κυβέρνηση και στους δανειστές της επιπλέον χρόνο για να διαπραγματευτούν το σχέδιο της Αθήνας για τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και τους όρους της νέας πιστωτικής γραμμής.

Οι διαπραγματεύσεις ωστόσο στις Βρυξέλλες συνδέονται με τις πολιτικές εξελίξεις στην Αθήνα, καθώς, όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, εάν δεν επιτευχθεί η εκλογή ΠτΔ τότε θα προκηρυχθούν εκλογές, τις οποίες σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις θα κέρδιζε ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα που απορρίπτει τα μέτρα λιτότητας και προτείνει την επαναδιαπραγμάτευση του ελληνικού χρέους.

Η κατάσταση αυτή δημιουργεί δίλημμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων θα ήθελε να διαπραγματευτεί με την σημερινή ελληνική κυβέρνηση αντί να ωθήσει την Ελλάδα σε πρόωρες εκλογές οι οποίες θα έφερναν στην εξουσία ένα κόμμα το οποίο αμφισβητεί την πλήρη αποπληρωμή των δανείων. Ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, έχει δηλώσει ότι επιθυμεί την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, ότι θα εξυπηρετήσει το ιδιωτικό χρέος της Ελλάδας και ότι θα διατηρήσει έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Ζητάει ωστόσο διαγραφή χρέους από αυτό που κατέχουν οι επίσημοι πιστωτές της χώρας.

Ένα νέο κούρεμα λοιπόν του ελληνικού χρέους θα έπληττε κυρίως την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τα κράτη-μέλη της ΕΕ, και αυτό αποτελεί καλό λόγο για τις Βρυξέλλες να βοηθήσουν την κυβέρνηση του κ. Σαμαρά να κρατήσει όσο γίνεται περισσότερο τον ΣΥΡΙΖΑ μακριά από την εξουσία. Μολονότι τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης ανησυχούν για χαλάρωση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα το 2015, θα συνεχίσουν να στηρίζουν την κυβέρνηση του κ. Σαμαρά εξαιτίας του φόβου αντικατάστασής της από μια πολύ πιο επιθετική κυβέρνηση. Στην περίπτωση πρόωρων εκλογών η Νέα Δημοκρατία θα επιχειρήσει να στείλει το μήνυμα στους ψηφοφόρους ότι η ίδια μπορεί να πετύχει καλύτερη συμφωνία από εκείνη που θα πετύχαινε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ακόμη ωστόσο και εάν η Ελλάδα κατορθώσει να αποφύγει τις πρόωρες εκλογές και λάβει την προληπτική πιστωτική γραμμή το χρέος θα παραμείνει ένα κρίσιμο πρόβλημα. Σύμφωνα με το ΔΝΤ η Ελλάδα θα πρέπει να έχει συνεχώς πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 4% σε σχέση με το ΑΕΠ και ανάπτυξη γύρω στο 3% για να μειώσει το χρέος από το 174%, το 2014, στο 128% το 2020.

Όπως επισημαίνεται λοιπόν, η ελληνική κυβέρνηση ακόμη και εάν βρει τις επιπλέον ψήφους για την εκλογή νέου ΠτΔ και αποφύγει τις πρόωρες εκλογές η προοπτική επαναδιαπραγμάτευσης του ελληνικού χρέους δεν θα εξαφανισθεί και θα συνεχίσει να δημιουργεί ανασφάλεια σε ολόκληρη την Ευρωζώνη.

Πηγή: mignatiou.com