Χριστουγεννιάτικα δώρα για τα παιδιά: Ανάλογα με την ηλικία οι επιλογές

Ορισμένες φορές ένα δώρο, παρά την καλή πρόθεσή μας, μπορεί να αποβεί μοιραίο όταν ο αποδέκτης του είναι παιδί. Προσοχή, λοιπόν, ακόμη και στα πιο αθώα παιχνίδια που θα χαρίσετε τώρα τα Χριστούγεννα. Το παιχνίδι επιτρέπει στο παιδί να αναπτύξει νέες δεξιότητες μέσα από την παρατήρηση, την έρευνα, την ανακάλυψη και τη μίμηση. Τα παιχνίδια είναι διασκέδαση, αλλά παράλληλα και εκπαίδευση. Αφιερώστε ποιοτικό χρόνο και παίξτε και εσείς μαζί τους. Θα το ευχαριστηθείτε!

Τι να προσέχετε

1 Είναι το παιχνίδι καλοφτιαγμένο και γερό; Αν σπάει εύκολα, θα μπορούσε να το τραυματίσει. Διαβάστε προσεκτικά τις ετικέτες που αναγράφουν την ηλικία για την οποία το παιχνίδι είναι κατάλληλο, καθώς και τις οδηγίες χρήσης του. Προσέξτε ιδιαίτερα αυτά με το απαγορευτικό σύμβολο το οποίο μέσα σε κύκλο φέρει την ένδειξη, π.χ., 0-3 CE, δηλαδή είναι ακατάλληλο για παιδιά μέχρι 3 ετών.

2 Τα τελειώματα και οι άκρες τους είναι ασφαλή;

3 Τα χρώματά τους πρέπει να μην είναι τοξικά και να είναι ανθεκτικά ώστε να μην ξεβάφουν ή να μη μαδάνε.

4 Πλένονται; Ιδίως τα γούνινα παιχνίδια θα μπορούσαν να αποτελούν φορείς μικροβίων. Προσοχή στο χνούδι, αποσπώμενο θα μπορούσε να γίνει ιδιαίτερα επικίνδυνο για τα μικρά παιδιά.

5 Τα παιχνίδια με μπαταρίες αλλά και τα ηλεκτρονικά θεωρούνται ασφαλή όταν οι μπαταρίες και τα καλώδια εσωκλείονται με ασφάλεια στη συσκευασία και χρησιμοποιούνται με την επίβλεψη των γονέων.

6 Εύθραυστα και εύκολα αποσπώμενα ή υπερβολικά μικρά κομμάτια μπορούν να τραυματίσουν το παιδί ή και να τα καταπιεί, ιδίως σε μικρή ηλικία. Σκεφτείτε τους βόλους, τα τουβλάκια και τα κουμπιά στα ρούχα που φοράνε οι κούκλες.

7 Πόσο θόρυβο κάνει το παιχνίδι; Επίπεδα θορύβου πάνω από 100 ντεσιμπέλ (dB) μπορούν να βλάψουν την ακοή του.

8 Αποφύγετε μπαλόνια από λάτεξ. Μία από τις μεγαλύτερες αιτίες πνιγμού παιδιών είναι η κατάποση ξεφούσκωτων μπαλονιών ή κομματιών τους.

9 Μερικά παιχνίδια εκτοξεύουν από διάφορα σημεία τους μεταλλικά ή πλαστικά αντικείμενα κ.λπ. Προσοχή στα μάτια των παιδιών. Επίσης, προσοχή στα βέλη, στα τόξα και στα αιχμηρά βελάκια με τους στόχους.

10 Μερικά παιχνίδια είναι φτιαγμένα από μαλακά, αφρώδη υλικά με φανταχτερά χρώματα και δελεαστικά αρώματα. Ωστόσο, μπορούν να αποβούν μοιραία αν το παιδί τα δαγκώσει ή προσπαθήσει να τα καταπιεί!

11 Αποφύγετε παιχνίδια με μακριά κορδόνια, κορδέλες, σχοινιά και χορδές. Υπάρχει κίνδυνος στραγγαλισμού τους.

12 Ελέγξτε τα παιχνίδια για εσωτερικά καλώδια, εξαρτήματα ή εύκαμπτους συνδέσμους. Τα μικρά παιδιά μπορούν να τα καταπιούν και να πνιγούν.

13 Προσοχή στις συσκευασίες από πλαστικό (σακούλες). Περασμένες στο κεφάλι για παιχνίδι μπορούν να προκαλέσουν ασφυξία!

14 Τα παιχνίδια θα πρέπει να πληρούν τα πρότυπα των ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης και να φέρουν τη σήμανση συμμόρφωσης CE.

Επιλογές ανάλογα την ηλικία

Νεογέννητο - 6 μηνών

Τους τρεις πρώτους μήνες της ζωής του το μωρό δεν μπορεί να διακρίνει ακόμα καθαρά το περιβάλλον του γιατί η όρασή του είναι ελαφρώς θολή. Μπορεί στην αρχή να διακρίνει μόνο τα φανταχτερά και έντονα μοτίβα των πραγμάτων γύρω του. Κατά την ηλικία αυτή αναπτύσσονται όλες οι αισθήσεις του. Ανακαλύπτει τον κόσμο γύρω του με την ακοή, την αφή, αλλά και με τη γεύση. Γι’ αυτό τα παιχνίδια του πρέπει να κάνουν θορύβους, να έχουν μαλακή υφή και ζωηρά χρώματα.

Παιχνίδια:
■ Αθραυστοι καθρέφτες
■ Κουδουνίστρες - εύκολες στο να τις πιάνει και να τις βάζει στο στόμα του αλλά και να πλένονται εύκολα
■ Ταμπλό ή/και χαλάκια δραστηριοτήτων
■ Κρεμαστά κρεβατιού με φως (μόμπιλο), απαλές μελωδίες και φυσικά κίνηση
■ Χαλάκια με δραστηριότητες όπως χρώματα και φώτα
■ Γυμναστήρια δαπέδου
■ Μαλακά, γούνινα, χρωματιστά ζωάκια ή κούκλες που βγάζουν ήχους ή απαλή μουσική

6 μηνών - 1 έτους

Δώστε προσοχή στην ποιότητα των παιχνιδιών. Το μωρό είναι αεικίνητο. Πετάει, χτυπάει, ψάχνει, αναποδογυρίζει, συναρμολογεί με απίστευτη περιέργειά του και κυρίως βάζει στο στόμα του τα πάντα!

Παιχνίδια:
■ Χαλιά με δραστηριότητες
■ Παιχνίδια με κίνηση, ήχο και έντονα χρώματα
■ Συναρμολόγηση κύβων, ο ένας πάνω στον άλλον
■ Μαλακές μπάλες
■ Γούνινα ζωάκια

1-2 ετών

Το μωρό ενθουσιάζεται να βλέπει ότι αυτενεργώντας μέσα από το παιχνίδι του δημιουργείται αποτέλεσμα, π.χ. πατάει ένα κουμπί και ξεπηδά ένα ζωάκι που φωνάζει ή βάζει μια μπάλα στη σωστή εσοχή και για επιβράβευση ανάβει ένα φωτάκι κ.λπ. Αίτιο και αποτέλεσμα, το πρώτο του μάθημα.

Παιχνίδια:
■ Κύβοι με διάφορα σχήματα στο καπάκι του κουτιού, για να τους τοποθετεί στο κατάλληλο άνοιγμα. Βοηθά στην εκμάθηση των σχημάτων
■ Κουτιά ή κυβάκια διάφορων μεγεθών: τα ταξινομεί κατά μέγεθος ή χρώματα σε μορφή πύργου ή πυραμίδας
■ Παιχνίδια με ρόδες και θόρυβο για να τα τραβάει ή να τα σπρώχνει
■ Παζλ με 4-5 μεγάλα κομμάτια
■ Μουσικά όργανα: κιθάρες, πιάνα, τύμπανα, μαράκες
■ Στράτες, περπατούρες
■ Πάπιες, βαρκούλες, όλα πλαστικά για το μπάνιο του
■ Βιβλία με τις πρώτες εικόνες
■ Τραπεζάκια δραστηριοτήτων με όμορφα χρώματα και φως για να μαθαίνει σχήματα, χρώματα, ήχους
■ Μαστορέματα με πάγκους εργαλείων, με σφυράκια κ.λπ.

2-3 ετών

Το παιχνίδι του αποκτά τώρα περισσότερο νόημα και σημασία. Μιμείται έντονα τις πράξεις των ενηλίκων γύρω του. Αυτή είναι η φάση του «συμβολικού παιχνιδιού», που είναι ιδιαίτερης σημασίας για τη φυσιολογική ψυχοκινητική που ανάπτυξη. Συγκεντρώνει την προσοχή του περισσότερο από πριν και αποκτά έλεγχο στη λεπτή του κίνηση, π.χ. πιάνει και τοποθετεί με μεγαλύτερο έλεγχο τα κομμάτια του παζλ ή τους κύβους για να χτίσει έναν πύργο. Το παιχνίδι του αρχίζει να διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο. Τα κορίτσια ταΐζουν κούκλες, τα αγόρια τσουλάνε αυτοκίνητα κ.τ.λ.

Παιχνίδια:
■ Κούκλες και γούνινα ζώα
■ Ποδήλατα, αυτοκίνητα, αλογάκια για να ανεβαίνει επάνω
■ Χρηστικά παιδικά κουζινικά, κουκλόσπιτα, γκαράζ
■ Παιδικά τηλέφωνα
■ Παιχνίδια απλών κατασκευών, που βοηθούν στη λεπτή κίνηση, όπως ενσφηνώσεις κύβων με διάφορα σχήματα στα αντίστοιχου σχήματος ανοίγματα του κουτιού
■ Παζλ, λόττο και ντόμινο, που εξασκούν τη μνήμη, την οπτική διάκριση και βοηθούν στη συγκέντρωση προσοχής
■ Μουσικά όργανα με φωτάκια που ανάβουν και παίζουν μια μελωδία
■ Μεγάλες νταλίκες με κόρνες, ασθενοφόρα με σειρήνες κ.λπ.
■ Εκπαιδευτικά, τραπεζάκια όπου μαθαίνει την αλφάβητα, αριθμούς, χρώματα, σχήματα, λέξεις, αντίθετα.

4-5 ετών

Είναι η κατάλληλη ηλικία να εισαγάγει κανείς το παιδί του σε διαδραστικά, εκπαιδευτικά παιχνίδια. Παιχνίδια που το εισάγουν στην εκπαιδευτική διαδικασία προ-γραφής και προ-ανάγνωσης, όπως επίσης και μαθηματικών εννοιών, με τη βοήθεια μίνι υπολογιστών και ειδικών εκπαιδευτικών συσκευών. Το παιδί συνεργάζεται στο παιχνίδι, δραματοποιεί καταστάσεις και γεγονότα και κάνει πολύπλοκες μιμήσεις.

Παιχνίδια:
■ Ηλεκτρονικές εκπαιδευτικές σειρές με πολλές δραστηριότητες: βοηθούν το παιδί να μάθει τα γράμματα, την ορθογραφία, τους αριθμούς, με πραγματική φωνή, μουσική και ηχητικά εφέ που το καθοδηγούν στην εκμάθηση. Λειτουργούν με μπαταρίες και έχουν διασκεδαστικά γραφικά και εικονογραφημένες εικόνες
■ Χειροτεχνίες και ζωγραφική
■ Παζλ με αυξημένο βαθμό δυσκολίας, δηλαδή με περισσότερα κομμάτια
■ Φιγούρες γνωστών ηρώων και δημοφιλείς κούκλες, όπως Barbie, Spiderman κ.λπ., ή κατασκευές όπως Lego με μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας
■ Επιτραπέζια (άσκηση μνήμης, κρίσης, φαντασίας, γνώσεων) που δεν απαιτούν ανάγνωση
■ Παιχνίδια μαζικής μεταφοράς, δηλαδή γκαράζ, αεροδρόμια, σταθμοί τρένων κ.λπ.
■ Μπάλες μπάσκετ, ποδοσφαίρου, βόλεϊ, πόλο, τένις
■ Ποδήλατα με βοηθητικές ρόδες.

Καλά χριστουγεννιάτικα ψώνια!

Χαρά Καραμήτσου
(λογοπεδικός, M.R.C.S.L.T.)
charakaramitsou@ath.forthnet.gr