Νίκος Φελέκης

Παιχνίδι ακόμη και με τον ανασχηματισμό κάνει ο πρωθυπουργός. Προτού ψηφιστούν τα μέτρα από τη Βουλή, οι συνεργάτες του υποστήριζαν ότι οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα θα γίνονταν αμέσως μετά. Η σκοπιμότητα ήταν προφανής: να μην υπάρξουν διαρροές από την κυβερνητική πλειοψηφία. Με το δέλεαρ μιας θέσης στο Υπουργικό Συμβούλιο, κάποια πιθανά «όχι» θα μπορούσαν να μετατραπούν σε «ναι». Τώρα που ο στόχος της ομοφωνίας των 153 βουλευτών επετεύχθη, ο ανασχηματισμός μετατίθεται για το μέλλον.

Ορισμένοι συνεργάτες του πρωθυπουργού παραπέμπουν τις όποιες αλλαγές για μετά τις 24 Μαΐου. Κάποιοι κάνουν λόγο για τον Ιούνιο και άλλοι για τον Σεπτέμβριο. Ο ίδιος ο κ. Αλέξης Τσίπρας σε συνομιλίες που έχει με πολιτικά πρόσωπα εκτός ΣΥΡΙΖΑ συνδέει τον ανασχηματισμό με το συνέδριο του κόμματός του. Ο λόγος που το κάνει είναι γιατί θέλει, όπως τους εκμυστηρεύεται, να συνδυάσει τον ανασχηματισμό της κυβέρνησής του και με μια πολιτική ανοιγμάτων και διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ προς άλλους χώρους και με πρόσωπα εκτός Κουμουνδούρου. Σε στενούς του συνεργάτες έχει ζητήσει να του προτείνουν πολιτικά στελέχη που προέρχονται είτε από το παλαιό ΠΑΣΟΚ είτε από την καραμανλική Δεξιά, τα οποία θα ήθελαν να συνεργαστούν ή και να ενταχθούν στον ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτοχρόνως και ο ίδιος έχει επαφές και κάνει ραντεβού όχι μόνο με πολιτικά πρόσωπα, αλλά και με επιστήμονες και κοινωνικά στελέχη που διακρίνονται στους επαγγελματικούς τους χώρους.

Ο πρωθυπουργός γνωρίζει, και μάλιστα καλά αφού το έχει συζητήσει με τους επιτελείς του, ότι μόνο με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα κυβερνητικά καθήκοντα όπως αυτά διαμορφώνονται μετά και την υπογραφή των μέτρων του δικού του μνημονίου. Χρειάζεται μια ευρύτερη σύμπραξη δυνάμεων. Χρειάζεται η πολιτική που εφεξής θα ασκήσει να αθροίζει δυνάμεις προκειμένου η απήχησή της να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερη στο εκλογικό σώμα και να μην περιορίζεται σε ποσοστά που κινούνται στην περιοχή του 20%, όπως δείχνουν σήμερα οι δημοσκοπήσεις. Βεβαίως η αλήθεια είναι ότι ο πρωθυπουργός δεν έχει ακόμη αποφασίσει για τον χρόνο ούτε του ανασχηματισμού ούτε του συνεδρίου. Μπορεί σε κάποιους συνομιλητές του να λέει ότι θα κάνει συνέδριο τον Ιούνιο και αμέσως μετά ανασχηματισμό, όμως αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Οχι επειδή σε κάποιους άλλους λέει ότι το συνέδριο θα το κάνει τον Σεπτέμβριο και αμέσως μετά τον ανασχηματισμό, αλλά επειδή οι περισσότεροι συνεργάτες του -και ιδίως αυτοί των οποίων τη γνώμη λαμβάνει σοβαρά υπόψη του- του εισηγούνται να αποσυνδέσει τον ανασχηματισμό από το συνέδριο.


Στους ευρωσοσιαλιστές σε δύο χρόνια

Να σημειώσουμε εδώ ότι υπουργός με σημαντική κομματική διαδρομή υποστηρίζει πως το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να γίνει τον Ιούνιο, όπως είναι προγραμματισμένο, και ενδεχομένως ούτε τον Νοέμβριο που το κομματικό απαράτ θεωρεί ως πιθανότερη ημερομηνία, αλλά το 2017. Επομένως, οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα δεν μπορούν να συνδέονται με το συνέδριο και με τις όποιες αλλαγές αυτό (θα) ψηφίσει ότι πρέπει να γίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου από κόμμα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς η Κουμουνδούρου να γίνει οργανικό κομμάτι της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Οι καλά γνωρίζοντες το παρασκήνιο των συζητήσεων υποστηρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει μέλος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος μετά από περίπου δύο χρόνια. Στο μεσοδιάστημα ο κ. Τσίπρας ελπίζει ότι θα ξεπεράσει την εξ αριστερών γκρίνια των «53» και κάποιων ολίγων κυβερνητικών και κομματικών παραγόντων, οίτινες πιστεύουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παραμείνει στην GUE επειδή τόσο ο κ. Τσίπρας όσο και η ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ έχουν μεγαλύτερα περιθώρια διαπραγμάτευσης με τους σοσιαλδημοκράτες στο Ευρωκοινοβούλιο και τους άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς όντας επικεφαλής της GUE, παρά εάν γίνουν τμήμα των Σοσιαλιστών-Δημοκρατών.

Ο πρωθυπουργός, και στην περίπτωση των σχέσεών του με τη σοσιαλδημοκρατία, φαίνεται να ακολουθεί πιστά τα βήματα του Ανδρέα Παπανδρέου. Οπως ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ τα πρώτα χρόνια θεωρούσε «εχθρούς» και «απόλυτο κακό» την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και τη Σοσιαλιστική Διεθνή και μετά έγινε μέλος και στα δύο, έτσι και ο κ. Τσίπρας, αφού πέρασε τη φάση του αριστερισμού, προετοιμάζεται τώρα να αλλάξει στρατόπεδο. Εξυπακούεται πως από τη μετακίνηση προς τα δεξιά ελπίζει να καρπωθεί πολιτικά και εκλογικά οφέλη από τον κεντρώο χώρο. Αφενός να αφυδατώσει την προσπάθεια που γίνεται για τη συγκρότηση κεντροαριστερού πόλου και αφετέρου να αναγκάσει το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι και το Κίνημα του κ. Γιώργου Παπανδρέου να συμπράξουν μαζί του είτε συμμετέχοντας στην κυβέρνησή του είτε μετέχοντας αύριο σε ένα ευρύτερο κεντροαριστερό μέτωπο εάν οι επόμενες εκλογές προσλάβουν χαρακτηριστικά ακραίας πόλωσης μεταξύ Δεξιάς υπό τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και Αριστεράς υπό τον κ. Τσίπρα.

Βεβαίως ο κ. Τσίπρας γνωρίζει ότι τα τρία αυτά κόμματα δεν πρόκειται να μετάσχουν στην κυβέρνηση όσο υπάρχουν οι Ανεξάρτητοι Ελληνες. Και επειδή θεωρεί ότι ο κ. Πάνος Καμμένος, μέχρι στιγμής, είναι εντάξει στη συνεργασία τους, ελπίζει μήπως καταφέρει να αποσπάσει στελέχη όπως ο κ. Χάρης Καστανίδης ή ο κ. Δημήτρης Ρέππας που έχουν, ιδίως ο δεύτερος, αναφορά κατευθείαν στον κ. Παπανδρέου.

Και επειδή αναφερθήκαμε στον πρώην πρωθυπουργό, να πούμε ότι το προσεχές διάστημα ο κ. Τσίπρας σκέφτεται, όπως λένε συνεργάτες του, να καλέσει για συζητήσεις τον κ. Παπανδρέου στο Μαξίμου με την ιδιότητα του Προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Εκτός από τους προαναφερθέντες υπάρχει και η κυρία Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, το όνομα της οποίας αναφέρεται μονίμως στα ρεπορτάζ, όπως και ο επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Στέφανος Τζουμάκας, με τον οποίο συναντήθηκε στο Μαξίμου προ δεκαημέρου ο πρωθυπουργός, επίσης η κυρία Λούκα Κατσέλη εφόσον φύγει, όπερ και το πιθανότερο, από τη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας. Και βέβαια ο κ. Φώτης Κουβέλης, ο οποίος, εάν δεν γίνει υπουργός Εσωτερικών, ενδέχεται να χριστεί αντιπρόεδρος, χωρίς υπουργείο, όπως ο κ. Γιάννης Δραγασάκης, με αρμοδιότητα τον συντονισμό σε θέματα θεσμών, δικαιωμάτων και διαφάνειας και την προετοιμασία της συνταγματικής αναθεώρησης. Από τον χώρο της Κεντροδεξιάς, εκτός από τον κ. Χρήστο Ζώη που είχε διατελέσει και υπουργός στην υπηρεσιακή του καλοκαιριού, αναζητείται ένα πρόσωπο, όπως ο κ. Δημήτρης Παπαγγελόπουλος, που να έχει αναφορά στον κ. Κώστα Καραμανλή. Ο πρωθυπουργός έχει ζητήσει, σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες, εκτός από τον κ. Καμμένο και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο να του υποδείξει κάποιες καλές περιπτώσεις κεντροδεξιών προσώπων, από τα οποία ο ίδιος θα διαλέξει το καλύτερο για να το βάλει στην κυβέρνηση προκειμένου να σηματοδοτήσει την αμφίπλευρη διεύρυνση που σχεδιάζει.

Το ότι σχεδιάζει ανασχηματισμό εκτός των ορίων του ΣΥΡΙΖΑ το είπε άλλωστε προ ημερών και η κυβερνητική εκπρόσωπος Ολγα Γεροβασίλη. Το ενδιαφέρον μάλιστα είναι ότι ακόμη και υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν πως το νέο κυβερνητικό σχήμα δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα είτε εσωτερικών μετακινήσεων των υπαρχόντων υπουργών και υφυπουργών είτε μικρών προσθαφαιρέσεων στενά του ΣΥΡΙΖΑ.  Θα πρέπει, λένε, «να είναι μεγάλος και γενναίος, ενδεχομένως δομικός και σίγουρα να αποτυπώνεται σ’ αυτόν η πολιτική διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ και σε άλλους πολιτικούς χώρους, κοινωνικές δυνάμεις και προσωπικότητες με επιστημονική γνώση και τεχνοκρατική επάρκεια». Υπουργός που συνομιλεί συχνά με τον Αλέξη Τσίπρα υποστηρίζει ότι «ο ανασχηματισμός μπορεί να γίνει από αύριο έως και τον Σεπτέμβριο». Και η εξήγηση που δίνει είναι ότι «ο πρωθυπουργός δεν έχει ακόμη καταλήξει και αυτός τι ακριβώς θέλει να κάνει επειδή, παρά τα όσα λέγονται, ακόμη δεν έχει τελειώσει το θέμα με το χρέος και μάλλον δεν θα τελειώσει στις 24 Μαΐου».

Οταν, λοιπόν, θα γίνει ο ανασχηματισμός, ενδιαφέρον έχει να δούμε αν το alter ego του πρωθυπουργού κ. Νίκος Παππάς θα μετακινηθεί, όπως λέγεται, στο υπουργείο Οικονομίας στη θέση του κ. Γιώργου Σταθάκη ή στο υπουργείο Ενέργειας, το οποίο κάποιες πληροφορίες αναφέρουν ότι προτιμά. Στην περίπτωση αυτή δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε την επιστροφή του κ. Παναγιώτη Σκουρλέτη στα θέματα Τύπου και Επικοινωνίας συν την αρμοδιότητα εκπροσώπησης της κυβέρνησης.

Κυβερνητικοί παράγοντες ωστόσο υποστηρίζουν ότι ο κ. Παππάς δεν επιθυμεί να φύγει από το Μαξίμου, αλλά να παραμείνει δίπλα στον κ. Τσίπρα, από τον οποίο άλλωστε αντλείται και η δύναμή του, λαμβάνοντας όμως και τις αρμοδιότητες συντονισμού του κυβερνητικού έργου που τώρα έχει ο κ. Αλέκος Φλαμπουράρης. Εάν, όπερ και το πιθανότερο, ο κ. Φλαμπουράρης στερηθεί τις συντονιστικές του αρμοδιότητες, ίσως ο κ. Τσίπρας -επειδή δεν θα θέλει να χάσει την «ασπίδα» του- να τον κρατήσει στο Μαξίμου με αρμοδιότητα τις «ειδικές αποστολές». Οι περισσότεροι θεωρούν ότι ο κ. Γιώργος Κατρούγκαλος, αφού έκανε τη... βρόμικη μπουγάδα του Ασφαλιστικού-Συνταξιοδοτικού, θα φύγει. Να σημειώσουμε ωστόσο ότι φαβορί για τη θέση του υπουργού Οικονομικών είναι ο κ. Γιώργος Χουλιαράκης, εφόσον ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος μετακινηθεί στο υπουργείο Οικονομίας όπως επιθυμεί. Πάντως, το μεγαλύτερο πρόβλημα του κ. Τσίπρα για τον ανασχηματισμό ενδεχομένως θα είναι ο κ. Καμμένος.

Οι περισσότεροι από τον ΣΥΡΙΖΑ εισηγούνται στον πρωθυπουργό να μετακινήσει τον αρχηγό τον ΑΝ.ΕΛ. από το υπουργείο Αμυνας σε κάποιο παραγωγικό υπουργείο, αν και ο ίδιος, σύμφωνα με πληροφορίες, τη μόνη μετακίνηση που μπορεί να δεχθεί είναι στο υπουργείο Εξωτερικών, κάτι που όμως δεν είναι σίγουρο πως θα δεχθεί ο πρωθυπουργός γνωρίζοντας και το εκρηκτικό του χαρακτήρος του κ. Νίκου Κοτζιά. Το σίγουρο όμως είναι ότι ο κ. Τσίπρας σχεδιάζει, όπως λέει στους συνομιλητές του, να κάνει ένα κυβερνητικό σχήμα το οποίο, εκτός απροόπτου, θα έχει ορίζοντα τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2017, προκειμένου να παραγάγει έργο και κυρίως να αυξήσει το ΑΕΠ, να μειώσει την ανεργία και να βελτιώσει την καθημερινότητα των πολιτών. Και τούτο επειδή το τελευταίο δεκάμηνο πριν τις κάλπες (ο σχεδιασμός του Μαξίμου είναι να στηθούν τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο του 2018) θέλει να ηγείται μιας κυβέρνησης, η οποία, πρωτίστως, θα διεκδικήσει μια νέα νίκη για τον  ΣΥΡΙΖΑ...

Εξυπακούεται ότι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του ανασχηματισμού, όποτε αυτός γίνει, θα είναι η δυνατότητα των μελών της νέας κυβέρνησης να αποκρούουν αποτελεσματικά τις επιθέσεις της αντιπολίτευσης κυρίως, όμως, να μπορούν να διαχειριστούν με επάρκεια τους μικρούς ή τους μεγαλύτερους κοινωνικούς πολέμους που αναμένεται να ξεσπάσουν ως συνέπεια των επαχθών μέτρων που ψηφίστηκαν και θα ψηφιστούν το αμέσως προσεχές διάστημα προκειμένου η χώρα να συνεχίσει να βρίσκεται σε πρόγραμμα προστασίας...