Ντέμης Ρούσσος: Αποχαιρετώντας τον παγκόσμιο Έλληνα

Ιερέας στην αρχαία Αίγυπτο; Εβραίος ραβίνος κάποτε στη Γερ­μανία; Ο Αρτέμιος Βεντούρης Ρούσσος, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, υποστήριζε με πάθος ότι η ψυχή κάθε ανθρώπου περνάει πολλές φορές από το στάδιο της μετεν­σάρκωσης μέχρι να ολοκληρώσει την αποστολή της. Σε αυτή τη διάσταση, όπως θα έλεγε και ο ίδιος, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 15 Ιουνίου του 1946 και ήταν πολύ περή­φανος για τη γενέτειρά του. Πίστευε ότι εκεί υπάρχει μια ανεξήγητη και πολύ δημιουργική δόνηση. Η οικογέ­νειά του, που ασχολούνταν με το εμπό­ριο αλλά και με την καλλιτεχνία (η μητέρα του Όλγα έγινε γνωστή ως Νέλλη Μασλούμ), ήταν από τις πλου­σιότερες της ελληνικής κοινότητας. Μέχρι που με την οικονομική κρίση του Σουέζ, στα τέλη της δεκαετίας του ’60, οι γονείς του υποχρεώθηκαν να αναζητήσουν μια καλύτερη τύχη στην Ελλάδα και ο ίδιος να δουλέψει ως μου­σικός. «Το δικό μου όνειρο ήταν να γίνω ηθοποιός» είχε πει ο Ντέμης, που συ­χνά άφηνε να φανεί το υποκριτικό του ταλέντο ως καλεσμένος σε τηλεοπτικά shows ανά την υφήλιο. «Ασχολήθηκα, όμως, με τη μουσική για βοηθήσω οι­κονομικά την οικογένειά μου. Το πρώτο όργανο που έπαιξα ήταν η τρομπέτα». Συνεργάστηκε με πολλούς μουσικούς και το 1967 γνώρισε εκείνους που μαζί τους θα άλλαζε τη ζωή του: τον Βαγ­γέλη Παπαθανασίου και τον Λουκά Σιδερά. Το συγκρότημα Afrodite’s Child μόλις είχε γεννηθεί.

Αργότερα για το ξεκίνημά του. Και τότε συνέβη κάτι που ίδιος θα το απέδιδε στο πεπρωμένο του: Η παρέα μπήκε στο τρένο με προορισμό το Λονδίνο («ταξί­δευα τέσσερις μέρες, με δύο καλόγριες δίπλα μου, κόντεψα να τρελαθώ!» έλεγε γελώντας), αλλά δεν έγιναν αποδεκτοί από τις βρετανικές αρχές. Έτσι, κατευ­θύνθηκαν στο Παρίσι, που έγινε η «έδρα» του συγκροτήματος και όπου, παρά τη σύντομη καλλιτεχνική ζωή του, δημιούργησε τις πρώτες πολύ σημαντι­κές επιτυχίες. «Το ταλέντο παίζει σπου­δαίο ρόλο. Αλλά εξίσου σημαντικό είναι το timing. Ήμασταν πολύ τυχεροί, γιατί εκείνη την εποχή –το 1968– στους δρό­μους του Παρισιού γίνονταν μεγάλες μάχες, μεταξύ των φοιτητών, των εργα­τών και της αστυνομίας. Συμπτωματικά, είχαμε γράψει το “Rain and tears” (“Βροχή και δάκρυα”) που επειδή θύ­μιζε στους Γάλλους τα δακρυγόνα που έπεφταν βροχή, παιζόταν ξανά και ξανά στα ραδιόφωνα. Τελικά, πούλησε 1 εκα­τομμύριο αντίτυπα». Μετά τη διάλυση των Afrodite’s Child, ξεκίνησε μια εντυ­πωσιακή σόλο καριέρα. Το «Forever and ever» ανέβηκε σε πολλά ευρωπαϊκά charts το 1973, ενώ το «White sails» (μια αγγλική διασκευή του τραγουδιού «Άσπρα, κόκκινα, κίτρινα, μπλε»), που κυκλοφόρησε το 1974, τον έκανε περισ­σότερο γνωστό. Με τα «My friend the wind», «My reason» και «Goodbye, my love, goodbye» έγινε διάσημος ανά την υφήλιο. Επανακυκλοφόρησε τα τραγού­δια του σε διάφορες γλώσσες (ο ίδιος μιλούσε απταίστως επτά) και στην Αμε­ρική το LP Demis έγινε χρυσό.



Τα παιδιά του

Γνωρίζεται με πολλούς, σημαντικούς και διάσημους ανθρώπους που γίνο­νται θαυμαστές του. Ο Andy Warhol άκουγε φανατικά το άλμπουμ του 666 (που πούλησε 20 εκατομμύρια δίσκους σε όλο τον κόσμο), ενώ σε ένα πάρτι στο σπίτι του στη Γαλλία είχε πάει και ο Salvador Dali, φέρνοντας μαζί του κι ένα κάθισμα τουαλέτας. Ο Μάνος Χα­τζηδάκις συνήθιζε να αποκαλεί τον Ρούσσο «θεοπάλαβο» και έλεγε ότι «πρέπει κάποιος να πετύχει τον Ντέμη στη σωστή στιγμή για να του πάρει ό,τι καλύτερο έχει». Κι εκείνος συμφω­νούσε μαζί του. Ανάμεσα σε καλλιτέ­χνες και θαυμαστές, υπήρξαν και πολλές γυναίκες. Τις αγάπησε πολύ, φημολογείται ότι έκανε άγνωστο αριθμό μυστικών γάμων και με δύο από αυτές απέκτησε τα παιδιά του, το γιο του Κύριλλο και την κόρη του Έμιλι. «Αγαπούσα πολύ τα παιδιά μου, αλλά επειδή χώρισα και με τις δύο γυναίκες με τις οποίες τα απέκτησα, δεν ήμουν κοντά τους όσο θα έπρεπε. Μετά οι σχέσεις μας βελτιώθηκαν. Με το γιο μου μοιάζουμε πάρα πολύ. Με την κόρη μου υπάρχει μια ιδιαίτερη επικοι­νωνία. Έχουμε καρμική σχέση» είχε πει.

Η περίοδος της κατάθλιψης
Η επιτυχία, η δόξα, τα χρήματα τον οδήγησαν σε υπερβολές. Όχι όμως στα ναρκωτικά. «Μία φορά δοκίμασα να καπνίσω χασίς και κοιμήθηκα, οπότε δεν υπήρχε λόγος» δήλωνε. Του άρεσε, όμως, να ζει σε πολυτελή σπίτια και να απολαμβάνει το φαγητό. Μια αμερικα­νική εφημερίδα είχε γράψει για το σπίτι του στο Παρίσι ότι «εκεί τρώνε χαβιάρι ακόμα και οι γάτες!», αποτυπώνοντας με χιούμορ την καθημερινότητα του διάση­μου καλλιτέχνη.
Τα περιττά κιλά καλύπτονταν μέσα στις πολύχρωμες κελεμπίες που φο­ρούσε και που έγιναν must για εκείνον, έπειτα από μια τυχαία βόλτα του μια καλοκαιρινή μέρα σε μαγαζιά της Ρώμης («Πήγα στη συναυλία με την κελεμπία, ο κόσμος ενθουσιάστηκε και η κελε­μπία έμεινε. Έφτασε μια στιγμή που τις πούλησα – και τις πούλησα σε πολύ καλή τιμή» είχε πει σε συνέντευξή του). Η παχυσαρκία του, όμως, τον απασχολούσε σε όλη του τη ζωή. Ένας από τους λόγους, άλλωστε, που στις αρχές της δεκαετίας του ’80 είχε πέσει σε κατάθλιψη ήταν και αυτός. Έτσι, το 1982 εξέδωσε το βιβλίο A Question of Weight (Είναι Θέμα Βάρους).



Η αεροπειρατεία και ο μεγάλος του φόβος
Το 1985, ένα ακόμα γεγονός τον οδή­γησε σε σκέψεις για την «αποστολή» του σε αυτή τη ζωή: Ταξιδεύοντας από την Αθήνα, για να τραγουδήσει σε τη­λεοπτικό show της Ρώμης, αεροπειρα­τές οδήγησαν το αμερικανικής εταιρείας αεροπλάνο στη Βηρυτό. Αφότου οι αεροπειρατές έκαναν πάρτι για τα γενέθλιά του στο αεροπλάνο, τον άφησαν, έπειτα από τέσσερις μέρες, ελεύθερο μαζί με άλλους δύο ομήρους. Ο Ρούσσος τότε διαπίστωσε τη φρίκη του πολέμου βλέποντας παιδιά να κρα­τούν με φανατισμό όπλα. «Πιστεύω ότι τέτοιες καταστάσεις είναι χρήσιμες, γιατί σε κάνουν να σκεφτείς, να φωνά­ξεις. Η εμπειρία μου αυτή ήταν ένα μέρος του κάρμα μου, του πεπρωμένου μου» είπε αργότερα σε συνέντευξη Τύ­που. Κι αυτός ήταν ένας από τους λό­γους που έκτοτε ήθελε να δίνει συναυλίες για φιλανθρωπικό σκοπό. Ήταν θρήσκος; Πίστευε στον Θεό; «Πι­στεύω σε όλα τα καλά που είπαν όλοι οι μεγάλοι. Και κυρίως πιστεύω στο Σύμπαν, στο μαγνητισμό που έχουμε μέσα μας και στην αγάπη που μπο­ρούμε να δώσουμε» έλεγε. Γι’ αυτό και υποστήριζε πως το πιο σημαντικό από την –τεράστια, σύμφωνα με πολλούς– περιουσία που απέκτησε ήταν οι άν­θρωποι που γνώρισε. «Έβγαλα λεφτά, έχασα πολλά, ξόδεψα πολλά. Ελπίζω να μπορέσω να αντεπεξέλθω μέχρι το τέλος της ζωής μου. Μεγαλώνοντας, άλλωστε, ο άνθρωπος έχει άλλες ανά­γκες. Η περιουσία μου είναι οι άνθρω­ποι που γνώρισα. Με όλους όσους συναντάμε έχουμε καρμική σχέση, με­γαλύτερη ή μικρότερη» είχε πει. Φοβό­ταν το θάνατο, όπως όλοι. Φοβόταν και το θάνατο των άλλων, όπως τότε που η κόρη του κινδύνευσε λόγω του εθισμού της στα ναρκωτικά και το πα­ραδέχτηκε όταν, με τη δική του στήριξη, κατόρθωσε να τον ξεπεράσει. Φοβόταν και τον εγωισμό των ανθρώπων που, κατά τη γνώμη του, ήταν ο μεγαλύτερος εχθρός. Αλλά κυρίως φοβόταν την απομό­νωση της εποχής. Μιας επο­χής που δύσκολα μπορούσε να τον εμπνεύσει. «Δεν υπάρ­χουν και πολλά πράγματα που να με εμπνέουν πια. Κι ο λόγος είναι ότι όλα πάνε πάρα πολύ γρήγορα. Επικοινω­νούμε με sms, με emails, δεν υπάρχει επαφή. Η έμπνευση δημιουργείται από την ενέρ­γεια που παράγεται από πολ­λούς ανθρώπους μαζί. Αλλά οι άνθρωποι σήμερα είναι απομονωμένοι» είχε δηλώσει σε συνέντευξή του.

Για πάντα στις καρδιές μας
Ο 69χρονος καλλιτέχνης από το 2010 περνούσε αρκετό από το χρόνο του στην Αθήνα. Παρακολουθούσε την πο­λιτική (και είχε πει «όχι» πολλές φορές σε προτάσεις να είναι υποψήφιος, αφού, όπως δήλωνε, «αρνήθηκα, γιατί δεν εί­μαι ούτε κλέφτης ούτε ψεύτης. Και δεν θα ήθελα να τελειώσω τη ζωή μου με μια σφαίρα στο κεφάλι μου»). Παρακολου­θούσε την καλλιτεχνική ζωή, θεωρώ­ντας πάντα τη Χαρούλα Αλεξίου ως την πιο σημαντική τραγουδίστρια της χώ­ρας, αλλά και έχο­ντας ξεχωρίσει τη φωνή του Αντώνη Ρέμου και του Μι­χάλη Χατζηγιάννη, με τον οποίο είχαν συνεργαστεί στο Ηρώδειο. «Έχει μέσα του πράγ­ματα που ακόμη δεν έχει αποκαλύ­ψει, αλλά για όλα υπάρχει η σωστή στιγμή» είχε πει για τον Κύπριο τραγουδιστή. Η δική του «σω­στή στιγμή» για το τέλος του ήρθε την περασμένη Κυριακή, μετά από νοσηλεία σε γνωστό θεραπευ­τήριο της Αθήνας. Ένα διαφορετικό τα­ξίδι, όπως πίστευε (και γιατί όχι;), θα άρχιζε την ώρα που ο θάνατός του θα βύθιζε σε θλίψη τα εκατομμύρια των θαυμαστών του στον πλανήτη. Κι ίσως σε μια επόμενη ζωή του, σε μια αναδρομή που θα κάνει για να ανακαλύψει το κάρμα του, να χαμογελάει με τη δόξα που απέ­κτησε στο σημερινό πλανήτη.

Αποχαιρετισμοί
Βαγγέλης Παπαθανασίου: «Ντέμη, φίλε μου, μόλις έφτασα στο Λονδίνο και έμαθα ότι αποφάσισες να κάνεις το μακρύ ταξίδι. Είμαι σοκαρισμένος, γιατί δεν πιστεύω ότι αυτό συνέβη τόσο σύ­ντομα. Η φύση σού έδωσε αυτή τη μα­γική φωνή που έκανε εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο πολύ ευτυχισμένους. Όσο για μένα, κρατώ αυτές τις πολύτιμες αναμνήσεις που μοιραστήκαμε μαζί εκείνες τις πρώτες ημέρες και ελπίζω να είσαι ευ­τυχισμένος, όπου κι αν βρίσκεσαι».

Νάνα Μούσχουρη: «Είχε μια υπέ­ροχη φωνή, ταξίδευε τον κόσμο. Αγα­πούσε αυτό που έκανε. Ήταν καλλιτέχνης, φίλος. Ελπίζω να βρίσκε­ται σε έναν καλύτερο κόσμο».

Διαβάστε περισσότερα στο PEOPLE που κυκλοφορεί μαζί με το ΘΕΜΑ.