Από την Ολόκαινο στην Ανθρωπόκαινο: Νέα γεωλογική εποχή έφερε η «υπογραφή» μας στον πλανήτη

Το ανεξίτηλο αποτύπωμα που έχουν αφήσει τα ανθρώπινα όντα στη Γη έχει γίνει τόσο καθαρό ώστε δικαιολογείται η ανθρωπότητα να δώσει το όνομά της σε μια νέα γεωλογική εποχή, δήλωσαν χθες ειδικοί.

Η αυγή της «Ανθρωποκαίνου» («Anthropocene» από την ελληνική λέξη άνθρωπος) σηματοδοτεί το τέλος της Ολοκαίνου εποχής, η οποία θεωρείται ότι άρχισε πριν από 11.700 χρόνια στο τέλος της Εποχής των Παγετώνων. Ο νέος όρος προτάθηκε για πρώτη φορά το 2000.

«Η ανθρώπινη δραστηριότητα αφήνει μια διεισδυτική και διαρκή υπογραφή στη Γη», αναφέρεται σε έκθεση που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Science από μια διεθνή ομάδα με επικεφαλής τον Κόλιν Ουότερς του Βρετανικού Γεωλογικού Παρατηρητηρίου.

«Γινόμαστε οι ίδιοι ένας γεωλογικός παράγοντας», δήλωσε ο Ουότερς στο Reuters.

Η αρχή της Ανθρωποκαίνου εποχής μπορεί να βρίσκεται γύρω στα μέσα του 20ου αιώνα, γράφουν οι επιστήμονες.

Σύμφωνα με τους ίδιους, η ατομική εποχή, η οποία άρχισε στις 16 Ιουλίου 1945 με τη δοκιμή μιας πυρηνικής βόμβας στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ, και το μεταπολεμικό άλμα στην εξόρυξη, τη βιομηχανία, τη γεωργία και τη χρήση υλικών φτιαγμένων από τον άνθρωπο, όπως το τσιμέντο ή τα πλαστικά, έχουν αφήσει γεωλογικά ίχνη.

Το τσιμέντο, το οποίο επινοήθηκε από τους Ρωμαίους, είναι τώρα πανταχού παρόν σε τέτοιο βαθμό ώστε αντιστοιχεί ένα κιλό για κάθε τετραγωνικό μέτρο της επιφάνειας του πλανήτη, αν απλωθεί σε ίση ποσότητα, αναφέρουν.

Οποιαδήποτε επίσημη πρόταση να υιοθετηθεί η Ανθρωπόκαινος ως μια νέα γεωλογική εποχή θα απαιτούσε χρόνια επιπλέον ερευνών, εν μέρει για να προσδιορισθεί η χρονολογία έναρξής της, δήλωσε ο Ουότερς.

Μερικοί ειδικοί θεωρούν ότι η Ανθρωπόκαινος άρχισε με τη βιομηχανική επανάσταση στην Ευρώπη τον 18ο αιωνα. Άλλοι θεωρούν ότι η αρχή της χρονολογείται από τη διάδοση της γεωργίας αρκετές χιλιάδες χρόνια πριν.

«Όποιος ορισμός κι αν υιοθετηθεί, θα επηρεάσει τις ιστορίες που λέμε για την ανθρώπινη ανάπτυξη», λέει ο καθηγητής Σάιμον Λιούις του University College London, που συμμετείχε στη μελέτη. Ο ίδιος υποστηρίζει το 1610 ως εναρκτήρια χρονολογία, καθώς σηματοδοτεί την επέκταση της αποικιοκρατίας, των ασθενειών και του εμπορίου στην Αμερική από την Ευρώπη.

Ο Ερλ Έλις του πανεπιστημίου του Μέριλαντ, ο οποίος συμμετείχε στη σύνταξη της μελέτης που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, λέει πως ο προσδιορισμός της Ανθρωποκαίνου θα αλλάξει τον τρόπο που κατανοούμε τον ρόλο της ανθρωπότητας στον πλανήτη.

Ο ίδιος θεωρεί πως πρόκειται για μια «πρόκληση που δεν είναι μικρότερη από μια δεύτερη κοπερνίκεια επανάσταση». Τον 16ο αιωνα, ο Νικόλαος Κοπέρνικος βοήθησε να καταδειχθεί ότι η Γη περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο.