Brexit: Βέτο για τη Μέι βάζουν τώρα και οι βορειοϊρλανδοί του DUP

Νέο πονοκέφαλο στην Τερέζα Μέι, που έχει να διαχειριστεί τις παραιτήσεις υπουργών και τις προτάσεις δυσπιστίας σε βάρος της από βουλευτές του κόμματός της, βάζουν οι βορειοιρλανδοί του DUP καθώς, σύμφωνα με την Telegraph, έχουν διαμηνύσει ότι η συμφωνία τους με τους Συντηρητικούς για το Brexit ακυρώνεται εκτός εάν η Τερέζα Μέι αντικατασταθεί από νέο ηγέτη.

Κατά το δημοσίευμα της δεξιάς βρετανικής εφημερίδας, που επικαλείται πηγές στο περιβάλλον της επικεφαλής του DUP, Αρλίν Φόστερ, το κόμμα απείλησε ότι θα καταψηφίσει τη συμφωνία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην ψηφοφορία στη Βουλή των Κοινοτήτων και πρόσθεσε ότι η υποστήριξή του προς τους Τόρις εφεξής «εξαρτάται από το ποιος (θα) είναι στην ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος».

Την ίδια ώρα η καγκελάριος της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ, εκφράζοντας τη γενικότερη γραμμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεκαθαρίζει ότι αποκλείεται εντελώς το ενδεχόμενο επανάληψης των διαπραγματεύσεων για το Brexit σε κάποια νέα βάση. Η προειδοποίηση αυτή εκ μέρους της ΕΕ έχει ως αποδέκτη το πολιτικό προσωπικό αλλά και τον λαό της Βρετανίας. Πρόκειται για ένα τελεσίγραφο, ένα μήνυμα που κατ' ουσίαν εκδηλώνει την αδιαφορία των Ευρωπαίων για τα τρομακτικά εσωτερικά προβλήματα που προκαλεί στη Βρετανία το Brexit. Προβλήματα που στήνουν την Τερέζα Μέι με την πλάτη στον τοίχο, απαγορεύοντάς της οποιαδήποτε σκέψη τακτικής αναδίπλωσης. Γι' αυτό και στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε την Πέμπτη, η Τερέζα Μέι δήλωσε ότι για την ίδια υπάρχει μόνο μία επιλογή: Το να προχωρήσει με το σχέδιο Βrexit που έχει συμφωνηθεί, πιστεύοντας, όπως η ίδια λέει «με κάθε ικμάδα της ύπαρξής μου ότι αυτός είναι ο σωστός δρόμος για τη Βρετανία». Ασχέτως εάν έτσι η Μέι διακινδυνεύει να απωλέσει την πρωθυπουργία.

Πολύ περιληπτικά, η Τερέζα Μέι συμφώνησε σε ένα προσχέδιο για το Brexit που, ακόμη και από μέλη του κόμματός της, των Συντηρητικών, θεωρείται σε βασικά του σημεία απαράδεκτο. Η σκληροπυρηνική πτέρυγα των «Τόρις» διάκειται τόσο αρνητικά σε αυτό, ώστε λίγο-πολύ τα μέλη της αντιμετωπίζουν τη Μέι σαν εθνική μειοδότρια και κινούνται προς την κατεύθυνση της καθαίρεσής της. Εκείνη, αυτό που φαίνεται να πληρώνει, είναι η στρατηγική επιλογή της να αποπειραθεί να ικανοποιήσει τους πάντες, δηλαδή και τους φανατικούς υποστηρικτές του «σκληρού» διαζυγίου της Βρετανίας με την ΕΕ, αλλά και τους πιο μετριοπαθείς που επιθυμούν τη διατήρηση κάποιων δεσμών με την «ηπειρωτική» Ευρώπη. Η Μέι οφείλει να λάβει την έγκριση της πλειοψηφίας στο βρετανικό κοινοβούλιο για να προχωρήσει, πρέπει δηλαδή να εξασφαλίσει 320 θετικές ψήφους. Αυτό όμως φαντάζει ως αδύνατο υπό τις κρατούσες συνθήκες. Όπως παρατηρεί ο Σερ Βινς Κέιμπλ, ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών «δεν υπάρχει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο για να στηρίξει τη συμφωνία της Μέι. Και η ίδια έχει παραδεχτεί ότι το 'No Brexit' είναι η μόνη εναλλακτική στο σχέδιό της».

Όπως αποτυπώνεται σε κρίσιμα άρθρα της συμφωνίας όπως πχ το μεθοριακό καθεστώς που θα ισχύσει με το Brexit ανάμεσα στην Βόρεια Ιρλανδία (η οποία ανήκει στη Βρετανία) και την Ιρλανδική Δημοκρατία (κράτος-μέλος της ΕΕ), το αποτέλεσμα των προσπαθειών που κατέβαλε η Μέι τελικά φαίνεται να πέφτει στο χάσμα ανάμεσα σε δύο ασυμβίβαστες τάσεις. Και μάλλον στο χείλος αυτής της πολιτικής αβύσσου που χάσκει σχεδόν κάτω από τα πόδια της βρίσκεται πλέον μετέωρη η Τερέζα Μέι.   

Σφιχταγκαλιασμένες σε εντελώς αχαρτογράφητα και ταραγμένα νερά βαδίζουν η πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τερέζα Μέι με την υπόθεση της εξόδου της χώρας της από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το μέλλον της Μέι εξαρτάται από την ευόδοση του Brexit, αλλά και το Brexit εξαρτάται από την παραμονή της Μέι στην εξουσία. Ωστόσο, ύστερα από τις δραματικές εξελίξεις των τελευταίων ωρών, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η Τερέζα Μέι θα καταφέρει να διατηρήσει το αξίωμά της ώστε να προχωρήσει ακάθεκτη στην εφαρμογή του σχεδίου που επεξεργάστηκαν από κοινού τα τελευταία δύο χρόνια η Βρετανία με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η κυβέρνηση υπό την Μέι κλυδωνίζεται βίαια, καθώς τα αρμόδια επί του Brexit στελέχη παραιτούνται το ένα μετά το άλλο. Και είναι διάχυτη η αίσθηση ότι το κύμα των παραιτήσεων θα συνεχιστεί, ενώ η Μέι αναζητά απεγνωσμένα τους αντικαταστάτες όσων έφυγαν. Επί του παρόντος συναντά μόνο αρνήσεις, ιδιίατερα για τη θέση του υπουργού Brexit. Την ίδια στιγμή, εις βάρος της Μέι έχουν κοινοποιηθεί ήδη επιστολές δυσπιστίας, με αποστολείς βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος, επικεφαλής του οποίου είναι η ίδια η πρωθυπουργός. Το εάν θσ συγκεντρωθούν οι απαιτούμενες βάσει κανονισμών 48 επιστολές ώστε να κινηθεί η διαδικασία για την ψήφο εμπιστοσύνης στην επικεφαλής του κόμματος, μένει να φανεί τα επόμενα 24ωρα.

Αιτία του μπαράζ παραιτήσεων είναι συγκεκριμένα ζητήματα του προσχεδίου συμφωνίας που επετεύχθη ανάμεσα σε ΕΕ και Βρετανία με προσωπική ανάμιξη της Τερέζας Μέι, η οποία και παραγκώνισε επί της ουσίας κάθε συνεργάτη της ώστε να επιταχύνει και να διευκολύνει τις διαδικασίες. Παρόλ' αυτά  -και ασχέτως των ισχυρισμών της περί του αντιθέτου- η Μέι απέτυχε να πείσει την ίδια της την κυβέρνηση να στηρίξει το σχέδιο συμφωνίας. Ο υπουργός Brexit Ντόμινικ Ράαμπ έσυρε τον νέο γύρο στο χορό των παραιτήσεων, μιας και πριν από μήνες είχαν προηγηθεί άλλα στελέχη της κυβέρνησης, όπως ο Μπόρις Τζόνσον. Μαζί με τον Ράαμπ αποχώρησαν η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Έσθερ ΜακΒέι και η υφυπουργός Brexit Σουέλα Μπρέιβερμαν.

Την Πέμπτη η Μέι επί σχεδόν τρεις ώρες προσπαθούσε να πείσει την ολομέλεια στην Κάτω Βουλή (Βουλή των Κοινοτήτων) ότι η πρόταση συμφωνίας είναι η καλύτερη δυνατή και ότι εάν αυτή δεν εγκριθεί, τότε είτε δεν θα προχωρήσει το Brexit, είτε θα υπάρξει άτακτη έξοδος χωρίς συμφωνία. Η προθεσμία εκπνέει στις 29 Μαρτίου του 2019 και τότε θα ενεργοποιηθεί αυτόματα η διαδικασία αποκοπής της Βρετανίας από την ΕΕ, με ή χωρίς συμφωνία. Φυσικά, το σενάριο της «άτακτης» εξόδου θεωρείται ολέθριο και εντελώς απευκταίο.

Ως απάντηση στα επιχειρήματα της πρωθυπουργού ήρθε το κάλεσμα που απηύθυνε ο οπαδός του λεγόμενου «σκληρού Brexit», ο βουλευτής των Συντηρητικών Τζέικομπ Ρις-Μογκ. Ο οποίος ζήτησε από τους συναδέλφους του να εκδηλώσουν την αντίθεσή τους στα σχέδια της Μέι, με την άρνησή τους να τη στηρίξουν με ψήφο εμπιστοσύνης.

Το προσχέδιο της συμφωνίας για το Brexit που έφερε η Μέι από τις Βρυξέλλες και το οποίο φέρει ημερομηνία έκδοσης 14 Νοεμβρίου 2018,  αριθμεί 585 σελίδες. Περιέχει πλήθος αμφιλεγόμενων σημείων που απαιτούν χρόνο, εμπεριστατωμένη ανάλυση από ειδικούς και ρεαλιστική εκτίμηση των συνεπειών. Η άμεση συνέπεια είναι όμως ο διχασμός και οι σφοδρές αντιπαραθέσεις σε πολιτικό επίπεδο. Διχασμένη είναι όμως και η βρετανική κοινωνία, κάτι που αποτυπώνεται σε δημοσκόπηση του οργανισμού yougov.org. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούνιο του 2016 οι Βρετανοί αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την ΕΕ με ποσοστό 52%. Τώρα, σε σχετική δημοσκόπηση, η εικόνα είναι τελείως διαφορετική: Το 42% απορρίπτει το προσχέδιο της συμφωνίας Μέι για το Brexit. Μόνο το 19% επικροτεί, ενώ το 39% απαντά «δεν γνωρίζω». Το πιο σημαντικό είναι όμως ότι το 41% όσων αυτοπροσδιορίζονται ως ψηφοφόροι των Συντηρητικών και της Μέι δηλώνουν αντίθετοι στη συμφωνία.

Η κατάσταση στη Βρετανία είναι εξαιρετικά περίπλοκη και εξίσου ρευστή. Το βέβαιο είναι όμως ότι στις 25 Νοεμβρίου έχει προγραμματιστεί η σύγκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε ειδική συνεδρίαση για την κύρωση της συμφωνίας περί Brexit. Έως τότε, οι εξελίξεις είναι αδύνατον να προβλεφθούν. Όπως χαρακτηριστικά παρατηρεί ο Αμερικανός πολιτικός αναλυτής Έμπραχαμ Νιούμαν, «είναι σαν να βλέπεις κορύφωση σε σειρές όπως το Game of Thrones ή το House of Cards. Είναι η στιγμή που οι σκληροπυρηνικοί Συντηρητικοί, οι οπαδοί του 'σκληρού Brexit' μετρούν στην πράξη τη δύναμή τους».