«Γιατροί Χωρίς Σύνορα»: Οι ηγέτες της ΕΕ υπεύθυνοι για την μεταναστευτική κρίση στη Μεσόγειο

Για τις ντροπιαστικές συνέπειες της πολιτικής των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που έχει ως αποτέλεσμα την ανθρωπιστική κρίση στα σύνορα της Ευρώπης, όπου χιλιάδες άνθρωποι διακινδυνεύουν την ίδια τους τη ζωή για να φτάσουν στην ασφάλεια της Ευρώπης μένουν τελικά σχεδόν χωρίς καμία βοήθεια, κάνουν λόγο σε κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσαν οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» της Ελλάδας, της Ιταλίας και του Βελγίου σήμερα στις Βρυξέλλες, εν όψει της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για θέματα μετανάστευσης στις 25 και 26 Ιουνίου.

Ειδικότερα,οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» καλούν τους ηγέτες της ΕΕ να διαθέσουν άμεσα επαρκείς πόρους, επιτρέποντας στην Ελλάδα και στην Ιταλία να εξασφαλίσουν αποτελεσματικά την κατάλληλη προστασία και τις ανθρώπινες συνθήκες υποδοχής στα σημεία άφιξης. Οι κυβερνήσεις της Ιταλίας και της Ελλάδας θα πρέπει, επίσης, από την πλευρά τους, να δείξουν μια σαφή δέσμευση για τη βελτίωση των συνθηκών υποδοχής των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών που φτάνουν στα σύνορά τους.

«Αυτή είναι μια ενορχηστρωμένη ανθρωπιστική κρίση που δημιουργήθηκε από την αποτυχία της ΕΕ να θέσει σε εφαρμογή κατάλληλες και ανθρωπιστικές πολιτικές και πρακτικές για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος», δήλωσε η Ορελί Ποντιέ (Aurelie Ponthieu), σύμβουλος για τη μετανάστευση των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα». Η κ. Ποντιέ εξήγησε πως η επιδείνωση της κατάστασης δεν οφείλεται στον αριθμό των αφίξεων των μεταναστών και των προσφύγων, αλλά «είναι άμεσο αποτέλεσμα της έλλειψης πολιτικών διαχείρισης των νέων αφίξεων που εδώ και χρόνια χαρακτηρίζει τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κράτη μέλη σπαταλούν τον χρόνο τους μιλώντας για το κλείσιμο των συνόρων, την κατασκευή περιφράξεων και την έκδοση απειλητικών τελεσιγράφων το ένα προς το άλλο. Αυτό δεν θα περιορίσει τις αφίξεις. 

Απλώς θα υπονομεύσει τυχόν προσπάθειες συνεργασίας για την υποστήριξη των ανθρώπων που έχουν ανάγκη».

Ακόμη πιο ντροπιαστικό, ανέφεραν οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα», είναι το γεγονός ότι βασικά κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υιοθετήσει πιο σκληρή στάση: η Γαλλία και η Αυστρία ενίσχυσαν τους ελέγχους στα σύνορα τους. Η Ιταλία απείλησε να εμποδίσει την αποβίβαση μεταναστών από ξένα πλοία και η Ουγγαρία ανακοίνωσε τη δημιουργία τείχους στα σύνορά της με τη Σερβία.

Η Μαριέττα Προβοπούλου, γενική διευθύντρια των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα», που εκπροσώπησε το ελληνικό τμήμα, επισήμανε ότι στην Ελλάδα δεν είναι η πρώτη φορά που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία επείγουσα κατάσταση σε σχέση με τις μεταναστευτικές ροές. «Το πρόβλημα υπήρχε εδώ και πολλά χρόνια, αλλά ποτέ δεν αντιμετωπίστηκε όπως θα έπρεπε. Το 2010, όταν υπήρχαν πολλές αφίξεις, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες στοιβάζονταν στα κέντρα κράτησης, σε αποθήκες ψυχών, ενώ θα μπορούσαν να είχαν δημιουργηθεί κέντρα υποδοχής. Μετά έφτιαξαν το φράχτη στον Έβρο, αλλά οι άνθρωποι συνέχισαν το αναπόφευκτο ταξίδι τους από τη θαλάσσια οδό. Ύστερα ήρθε η παρατεταμένη κράτηση ως περαιτέρω μέτρο αποτροπής των μεταναστευτικών ροών. Όλα αυτά τα μέτρα δεν κατάφεραν να εμποδίσουν αυτούς τους ανθρώπους να αναζητήσουν ένα ασφαλές μέρος για αυτούς και τις οικογένειές τους», συμπλήρωσε η κ. Προβοπούλου.

«Σήμερα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μια εξαιρετικά  δύσκολη κατάσταση, καθώς η προσφυγική κρίση στη Συρία λαμβάνει δραματικές διαστάσεις, μία κρίση που διαδραματίζεται πολύ κοντά σε μας, μόνο μία χώρα μακριά μας. Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να κλείσουμε τα μάτια», καταλήγει η κ. Προβοπούλου ζητώντας να υπάρξει άμεσα ένα λειτουργικό σύστημα υποδοχής των προσφύγων .

«Είναι ξεκάθαρο ότι το υπάρχον σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει και τον Κανονισμό Δουβλίνο, δεν λειτουργεί. Η επιστροφή των ευάλωτων προσφύγων στην Ιταλία σύμφωνα με τον κανονισμό του Δουβλίνου θα πρέπει να ανασταλεί άμεσα. Πρέπει τώρα να ληφθούν μέτρα για να επιτραπεί στους αιτούντες άσυλο να εισέλθουν στα νότια σύνορα της ΕΕ προκειμένου να λάβουν τη βοήθεια και την προστασία που δικαιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ», τόνισε ο Λόρις ντε Φιλίππι (Loris de Filippi), πρόεδρος των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» στην Ιταλία.

Στην Ιταλία, όπου ο αριθμός των νεοαφιχθέντων είναι παρόμοιος με αυτόν της προηγούμενης χρονιάς, το σύστημα υποδοχής βρίσκεται υπό πίεση και θα καταρρεύσει, αν δεν ληφθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες άμεσα μέτρα,. Τα κέντρα υποδοχής στη Σικελία αγωνίζονται να παρέχουν επαρκείς και ανθρώπινες συνθήκες υποδοχής. Ταυτόχρονα, εκατοντάδες πρόσφυγες σε μετακίνηση συγκεντρώνονται σε ανεπίσημους καταυλισμούς στις μεγάλες πόλεις της Ιταλίας και στην πόλη Βεντιμίλια στα σύνορα με τη Γαλλία, εκεί όπου οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» έχουν ξεκινήσει μία σύντομη παρέμβαση για να ανταποκριθούν σε βασικές ανάγκες.

Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντική αύξηση στις αφίξεις των προσφύγων στα ελληνικά νησιά, αλλά το σύστημα υποδοχής είναι σχεδόν ανύπαρκτο και οι συνθήκες ολοένα και πιο ανησυχητικές. Στην Κω, οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» αποτελούν τη μόνη οργάνωση που παρέχει ιατρική φροντίδα και που εργάζεται για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στον προσφυγικό καταυλισμό «Κάπταιν Ηλίας», ένα ερειπωμένο πρώην ξενοδοχείο. Το κτίριο αυτό αποτελεί τον μοναδικό χώρο που έχει δοθεί από τις αρχές για να διαμείνουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες κατά το διάστημα που περιμένουν να εκδοθούν τα επίσημα έγγραφά τους από την αστυνομία, τα οποία και τους είναι απαραίτητα προκειμένου να μπορέσουν να φύγουν από το νησί. Μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες.

Μετά τον θάνατο περισσοτέρων από 1.800 ανθρώπων αυτή τη χρονιά στη Μεσόγειο, η χρηματοδότηση για τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα τελικά τριπλασιάστηκε τον τελευταίο μήνα. Ωστόσο, πολύ λίγα έχουν γίνει για την παροχή βοήθειας και κατάλληλων συνθηκών υποδοχής.

Ιατρικά στοιχεία των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» από τα προγράμματά τους για τους πρόσφυγες στην Ιταλία και την Ελλάδα δείχνουν ότι η πλειοψηφία των ιατρικών παθήσεων οφείλεται στις κακές συνθήκες υποδοχής, καθώς και στις πληγές και τα τραύματα που υπέστησαν οι άνθρωποι κατά το μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι. Καθώς οι ιατρικές ανάγκες δεν αντιμετωπίζονται επαρκώς από τις αρχές, οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» παρέχουν οι ίδιοι ιατρική φροντίδα και ψυχολογική υποστήριξη.

Η κ. Ποντιέ σημείωσε πως «αντί να υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με την αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη-μέλη, ήρθε η ώρα για την ΕΕ να αναλάβει συγκεκριμένη δράση για να βοηθήσει τους ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από φρικτές ανθρωπιστικές κρίσεις και να συμφωνήσει σε πολιτικές που είναι αποτελεσματικές, ανθρώπινες και βασίζονται στην συμπόνια και όχι στην εχθρική αντιμετώπιση και στην επίσημη απόρριψη».