Αυτοί είναι οι τέσσερις μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την επόμενη δεκαετία

Τον χάρτη των μεγαλύτερων κινδύνων για την υφήλιο την επόμενη δεκαετία «σχεδιάσαν» για άλλη μια φορά 900 ειδικοί για λογαριασμό του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ ενόψει της ετήσιας συνεδρίασής του στο Νταβός την επόμενη εβδομάδα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι για πρώτη φορά οι σοφοί του Φόρουμ  τοποθετούν στην κορυφή της λίστας όχι οικονομικά θέματα όπως το ύψος του χρέους ή η δημοσιονομική κρίση, αλλά θέματα περιβάλλοντος και γεωπολιτικής σηματοδοτόντας, ίσως, μια σημαντική στροφή.

Ανάμεσα στους συνολικά είκοσι μεγαλύτερους κινδύνους από πλευράς πιθανότητας και συνεπειών, τέσσερις φαίνεται ότι αποτελούν τους σημαντικότερους:

1. Η διαμάχη ανάμεσα σε κράτη
Οι 900 ειδικοί του Φόρουμ χαρακτήριζουν τις γεωπολιτικές εντάσεις ως τον νο1 κίνδυνο για την υφήλιο τα επόμενα δέκα χρόνια. Η κρίση στην Ουκρανία, η υποβόσκουσα ένταση της Ρωσίας με την Ευρώπη και οι τεταμένες σχέσεις Κίνας-Ιαπωνίας αποτελούν ένδειξη ότι οι ισχυρότερες χώρες του κόσμου ξεκίνησαν εκ νέου να επιδίδονται σε ένα παιχνίδι στρατηγικής. Μπορεί όλες αυτές οι εστίες έντασης να μην ήταν το ίδιο βίαιες αλλά η πιθανότητα περιφερειακής διάχυσης του φαινομένου αποτέλεσε το θέμα που τρομοκράτησε τους ερευνητές όσον αφορά την παγκόσμια σταθερότητα τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.

Δεν είναι τυχαίο ότι για πρώτη φορά αυτή η κατηγορία κινδύνου βρέθηκε στην κορυφή της σχετικής λίστας για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια οικονομικής κρίσης με τους συντάκτες της έκθεσης να χαρακτηρίζουν το 2014 "annus horribilis" (τρομακτικό έτος) για τις διαμάχες ανάμεσα σε κράτη.

«Εικοσιπέντε χρόνια μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου ο κόσμος αντιμετωπίζει ξανά τον κίνδυνο μιας μεγάλης σύγκρουσης ανάμεσα σε κράτη» σχολίασε χαρακτηριστικά η επικεφαλής οικονομολόγος του Φόρουμ Margareta Drzeniek-Hanouz.

2. Το νερό είναι το καινούργιο «πετρέλαιο»
Οι συντάκτες της μελέτης μιλούν επίσης για την έλλειψη προετοιμασίας των ηγετών του κόσμου για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομέων και της κλιματικής αλλαγής και ξεχωρίζουν σε αυτό τον τομέα την πιθανή κρίση στην παροχή νερού.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις 4 με 5 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε πόσιμο καθαρό νερό με τη Μέση Ανατολή να αποτελεί την περιοχή η οποία κατά πάσα πιθανότητα θα αποτελέσει το πρώτο «θερμό σημείο» γύρω από αυτό το θέμα.

«Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να δούμε γύρω από το νερό τις ίδιες εντάσεις που στο παρελθόν είδαμε για το πετρέλαιο» σημείωσε ο διευθυντής του Διεθνούς Οικονομικού Φόρουμ Έσπεν Έντλ.

Στη γεωργία οφείλεται περίπου το 70% της κατανάλωσης νερού σε παγκόσμια κλίμακα και σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα έως το 2030 η παραγωγή θα πρέπει να έχει αυξηθεί κατά 50% προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού.

Όπως γράφει ένας από τους συντάκτες, όπως στο παρελθόν οι μεγάλες δυνάμεις μάχονταν για τη γη και το πετρέλαιο, στο μέλλον θα μπορούσαμε να δούμε αντίστοιχες μάχες για τον έλεγχο των αποθεμάτων φρέσκου νερού.

3. Η κατάρρευση των κρατών
Στην τρίτη θέση των απειλών οι ερευνητές τοποθέτησαν την εμφάνιση «παιχτών» στην παγκόσμια σκακιέρα που δεν είναι κράτη αλλά ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις υπερέβησαν την εθνική κυριαρχία κρατών.

Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η περίπτωση του Ισλαμικού Κράτους και η κατάρρευση των κυβερνήσεων σε Συρία και Ιράκ. Όπως σημειώνεται στην έκθεση η αγριότητα των τζιχαντιστών θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμα και τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής και να αυξήσει την πιθανότητα τρομοκρατικών χτυπημάτων μεγάλης κλίμακας

4. Η ανεργία
Είναι η πρώτη φορά στα δέκα χρόνια που εκδίδεται η συγκεκριμένη έκθεση οι φόβοι για την οικονομία δεν έχουν την πρωτοκαθεδρία στη σχετική λίστα των μεγάλων απειλών. Μπορεί οι 900 μελετητές να εκτιμούν ότι η αργή επιστροφή στην παγκόσμια ανάπτυξη έχει μειώσει την πιθανότητα μιας νέας οικονομικής κρίσης αλλά από τις υπαρκτές οικονομικές απειλές μια είναι αυτή που εκτιμάται ότι θα αποτελέσει την πιο πιθανή απειλή για την κοινωνική ισορροπία: η ανεργία.

Οι «σοφοί» του Οικονομικού Φόρουμ δεν είναι αισιόδοξοι ότι η άγουρη ακόμα ανάκαμψη θα μπορέσει να δημιουργήσει τόσες πολλές θέσεις εργασίας ώστε να διατηρηθει η παγκόσμια ευημερία. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά «η χαμηλότερη του αναμενομένου οικονομική ανάπτυξη και η τεχνολογική αλλαγή πιθανόν να κρατήσουν σε υψηλά επίπεδα την ανεργία στο μέλλον».

Ακολουθούν οι λίστες με τις δέκα μεγαλύτερες απειλές σε επίπεδο πιθανότητας και σε επίπεδο συνεπειών: