Γιούνκερ - Μέρκελ: Mια πικρόγλυκη «σχέση» με ελληνικές προεκτάσεις

Μια παλιά κόντρα αναβιώνει τις τελευταίες ημέρες στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια κόντρα μεταξύ δύο ισχυρών πολιτικών προσωπικοτήτων, συγκεκριμένα μεταξύ του πρώην Προέδρου του Γιουρογκρουπ και πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και της Γερμανίας Καγκελάριου Άγκελα Μέρκελ, η οποία χρονολογείται εδώ και πάνω από μια δεκαετία, κορυφώθηκε μεσούσης της οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη και τώρα αναβιώνει με αφορμή την πρόθεση του κυρίου Γιούνκερ να αναλάβει το χρίσμα του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού πολιτικού χώρου με στόχο την προεδρία της ΕΕ.

Παράλληλα είναι μια κόντρα και με ελληνικό ενδιαφέρον, καθώς η εναντίωση της κυρίας Μέρκελ στις κινήσεις Γιούνκερ προφανώς ρίχνει σημαντικές σκιές στις προοπτικές του - φιλέλληνα στις πολιτικές του απόψεις - Γιούνκερ για ανάληψη του χρίσματος.

Κύρια αιτία για τις άσχημες σχέσεις μεταξύ των δύο ηγετών στάθηκε η από πολλών ετών στενή συνεργασία του Γιούνκερ με τον σοσιαλιστή πολιτικό αντίπαλο της Μέρκελ, Γκέχαρντ Σρέντερ. Αποκορύφωμα της συνεργασίας του συντηρητικού Γιούνκερ και του σοσιαλιστή Σρέντερ και συνάμα ναδίρ των σχέσεων του Λουξεμβούργιου πολιτικού με την Άνγκελα Μέρκελ υπήρξε η σύνοδος άμυνας μεταξύ Γερμανίας, Βελγίου, Γαλλίας και Λουξεμβούγου το 2003. Ο Γιούνκερ απέφυγε να ενημερώσει την ομόλογο του Άνγκελα Μέρκελ για τις εξελίξεις, παρότι και οι δύο ανοίκουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, προκαλώντας έτσι σημαντικό ρήγμα στις σχέσεις τους και έλλειψη εμπιστοσύνης.

Εμφανής συνέχεια της «αντιζηλίας» των δύο ήταν η ανάθεση της Προεδρίας του Συμβουλίου στον Χέρμαν Βαν Ρομπάι, ενός σχετικά άγνωστου πολιτικού στους Ευρωπαϊκούς κύκλους, μετά τις εκλογές του 2009. Ο κ. Γιούνκερ αποτελούσε τότε μια από τις πιο σίγουρες επιλογές, όντας βετεράνος της Ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής. Έκπληξη προκάλεσε και η επιλογή της Βαρόνης Κάθριν Άστον, επίσης άγνωστης τότε, έναντι του κ. Γιούνκερ για τη θέση της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ.

Στην άσχημη θέση που φέρνει τον Γιούνκερ η σχέση του με την Άνγκελα Μέρκελ, έρχονται να προστεθούν οι κατηγορίες από τον τωρινό Πρόεδρο του Γιουρογκρουπ, τον Ολλανδό Γέρουν Ντάισελμπλουμ. Ο κ.Ντάισελμπλουμ, σε πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη, χαρακτήρισε τον Γιούνκερ ως “μανιακό καπνιστή και συχνό πότη”, ζωγραφίζοντας μια μελανή εικόνα για τον προκάτοχό του. Σε δήλωση του την περασμένη Τετάρτη πάντως, ο Γιούνκερ κατέρριψε τις κατηγορίες, λέγοντας πως δεν έχει πρόβλημα αλκοολισμού και δεν θέλει να αντιδράσει σε σχόλια μιας σατυρικής εκπομπής.

Από την άλλη όμως, ο Γερμανός Ευρωβουλευτής Έλμαρ Μπρόκ, ένα από τα παλαιότερα στελέχη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και στενός συνεργάτης της Άνγκελα Μέρκελ, σε συνέντευξη του δήλωσε πως ο Γιούνκερ ίσως είναι η ιδανική επιλογή για Πρόεδρος της Επιτροπής. Παρά τις διαφωνίες που είχε με τη Μέρκελ στο παρελθόν, έδειξαν καλή συνεργασία σε διακρατικά θέματα και αποτελεί την πιο «κεντρώα» λύση από τους υπόλοιπους υποψηφίους του ΕΛΚ, καθώς είναι «όχι πολύ αριστερός ή δεξιός» όπως το έθεσε ο χερ Έλμαρ Μπρόκ.

Από την πλευρά του, το γραφείο τύπου της Καγκελαρίας, έχει απορρίψει όλα τα σχόλια για ενδεχόμενη αρνητική στάση της Μέρκελ προς τον Γιούνκερ. Παρ' όλα αυτά φήμες έχουν την Μέρκελ να προτιμά την τωρινή διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, για τη θέση. Σε περίπτωση πάντως κεντροαριστερής νίκης στις Ευρωεκλογές, αναλυτές εκτιμούν πως δεν θα ήταν έκπληξη μια επαναπροδιόριση των σχέσεων της με τον σοσιαλιστή υποψήφιο και τωρινό πρόεδρο της Ευρωβουλής, Μάρτιν Σούλτς. Αναλυτές εκτιμούν πως ο Γιούνκερ έχει χάσει την υποστήριξη αρκετών σημαντικών μελών από τις χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης, αν και αυτό δεν σημαίνει πως έχει τελειώσει τίποτα.

Η σημασία εκλογής Γιούνκερ για την Ελλάδα

Μια πιθανή εκλογή Γιούνκερ στο τιμόνι της Επιτροπής θα ήταν ιδιαίτερα θετική για την Ελλάδα. Ο Ζαν Κλόντ Γιούνκερ, πέρα της προσωπικής του σχέσης με την Ελλάδα (έχει Ελληνίδα σύζυγο, διατηρεί εξοχική κατοικία στην Ελλάδα και επισκέπτεται συχνά τη χώρα μας), ως Πρόεδρος του Γιουρογκρουπ υπήρξε από τους θερμότερους υποστηρικτές της δημιουργίας Ευρο-ομόλογου έτσι ώστε να βοηθηθούν περισσότερο οι χώρες του Νότου με μοίρασμα του χρέους τους στην ΕΕ (άλλο ένα αγκάθι στις σχέσεις του με Μέρκελ), αλλά και της πιό ανθρώπινης διαχείρισης της Ελλάδας.

Ίσως πιο σημαντική είναι η συχνότερη επαφή του με την ελληνική πραγματικότητα, ένα από τα χαρακτηριστικά με σημαντική έλλειψη στους πολιτικούς και εκτελεστικούς κύκλους των Βρυξελλών. Συνεπώς, σαν οδηγός του εκτελεστικού οργάνου της Ένωσης, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα ήταν σε θέση να διαχειριστεί με πολύ πιο άμεσο και ρεαλιστικό τρόπο την εκτέλεση του Ελληνικού προγράμματος, από τους περισσότερους άλλους υποψηφίους. Τέλος αξιοσημείωτο είναι πως του έχουν απονεμηθεί τιμητικά διδακτορικά από το Πανεπιστήμιο Θράκης το 2004 και από τη Νομική Αθηνών το 2011.