Αυστρία: Η Ακαδημία Επιστημών παραδέχθηκε το ναζιστικό παρελθόν της

Η Ακαδημία Επιστημών της Αυστρίας, 75 χρόνια μετά την προσάρτηση (Άνσλους) της χώρας από τη ναζιστική Γερμανία και 68 χρόνια μετά την κατάρρευση της δικτατορίας του Αδόλφου Χίτλερ, παραδέχθηκε πως η πλειονότητα των μελών που είχε την εποχή εκείνη ήταν μέλη του ναζιστικού κόμματος (NSDAP) και συχνά και των Ες-Ες.

Σε μια μελέτη η οποία είχε ανατεθεί σε ιστορικούς, αποκαλύφθηκε από το περιοδικό Profil και θα δημοσιευτεί με την ευκαιρία της 75ης επετείου του Άνσλους, στις 12 Μαρτίου 2013, φαίνεται επίσης πως 21 εβραίοι επιστήμονες, μεταξύ των οποίων τρεις νομπελίστες, ο νομπελίστας της Χημείας Ρίχαρντ Βιλστέτερ (1915) και οι νομπελίστες της Φυσικής Βίκτορ Φραντς Ες (1936) και Έρβιν Σρέντιγκερ (1933), είχαν αποκλεισθεί από την Ακαδημία, που αριθμούσε τότε 53 μέλη. Εννέα από τους επιστήμονες αυτούς έχασαν τη ζωή τους κατά το Ολοκαύτωμα.

Έτσι το 1939 η αυστριακή Ακαδημία Επιστημών μπορούσε να δηλώνει "απαλλαγμένη από εβραίους" ("γιουντενράιν"). Από το 1941, η Ακαδημία Επιστημών συμμετείχε μάλιστα σε εργασίες "φυλετικής έρευνας", κυρίως κάνοντας μετρήσεις σε κρανία εκτοπισμένων και αιχμαλώτων πολέμου.

Από τα περίπου 60 μέλη της Ακαδημίας, τα τρία πέμπτα ήταν μέλη του NSDAP. Μετά την κατάρρευση του 3ου Ράιχ, η Ακαδημία "ανέστειλε" τη συμμετοχή των ναζί που ήταν μέλη της, όμως από το 1950 αποκαταστάθηκαν τα δικαιώματα όλων τους, ανάμεσα στους οποίους ήταν μάλιστα ένας πρώην Στουρμμπανφίρερ (διοικητής) των Ες-Ες. Ένας απ' αυτούς, ο Φριτς Κνολ, έγινε μάλιστα στα τέλη της δεκαετίας του 1950 ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας, μολονότι είχε διακηρύξει, ως πρύτανης του Πανεπιστημίου της Βιέννης κατά την περίοδο των Ναζί, πως "ο εβραίος εξαφανίσθηκε για πάντα από τον επιστημονικό κόσμο μας".

Για την αυστριακή ιστορικό Χαϊντεμαρίε Ουλ, η οποία πήρε μέρος στη μελέτη, "μένει να προσδιοριστεί αν η Ακαδημία Επιστημών, ενσωματώνοντας τους πρώην ναζί, απλώς συμμορφώθηκε προς τον κανόνα που επικράτησε στη μεταπολεμική αυστριακή κοινωνία". Διότι, ως τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Αυστρία και οι Αυστριακοί αρέσκονταν να θεωρούνται "τα πρώτα θύματα του Αδόλφου Χίτλερ", μέχρι που ο (χριστιανοδημοκράτης) αρχηγός του κράτους Τόμας Κλέστιλ αναγνώρισε δημόσια το 1994, σε ομιλία του ενώπιον του ισραηλινού κοινοβουλίου, της Κνεσέτ, την πλήρη ιστορική ευθύνη της Αυστρίας για τις ωμότητες των ναζί.