Ένας ιός με βασικό χαρακτηριστικό του ότι μπορεί να «κοιμάται» για δεκαετίες, για την ακρίβεια από την παιδική ηλικία, κατά την οποία συνήθως προσβάλλει έναν οργανισμό, μέχρι την ηλικία των δεύτερων -ήντα, όπου συνήθως «ξυπνάει» και πάλι, βρίσκεται στο μικροσκόπιο των ειδικών, καθώς καταγράφεται ολοένα και πιο έντονη δραστηριότητά του. Πρόκειται για τον ιό που στην παιδική ηλικία προκαλεί ανεμευλογιά και σε πιο ώριμη ηλικία προκαλεί τη νόσο του έρπητα ζωστήρα – ο ιός αυτός δεν εκριζώνεται αλλά ουσιαστικά μετά τη νόσηση με ανεμευλογιά βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση.
Στην Ευρώπη καταγράφονται τουλάχιστον 1,8 εκατ. περιστατικά της νόσου του έρπητα ζωστήρα ετησίως. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει σαφής εικόνα, ωστόσο σύμφωνα με τους ειδικούς, φαίνεται αύξηση των περιστατικών. «Μέχρι το 2010 βλέπαμε περίπου 3 ασθενείς τον μήνα με έρπητα ζωστήρα, τώρα όμως βλέπουμε 5πλάσιο αριθμό ασθενών κάθε μήνα» ανέφερε στη διάρκεια εκδήλωσης για τη νόσο του έρπητα ζωστήρα, την πρόληψη και την αντιμετώπισή της, ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Αλγολογίας, κ. Μανώλης Αναστασίου.
Στοιχεία για την επιδημιολογία του έρπητα ζωστήρα παρουσίασε η κυρία Γαρυφαλλιά Πουλάκου, Λοιμωξιολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, αναφέροντας πως περίπου 1 στα 4 άτομα θα νοσήσει από έρπητα ζωστήρα κάποια στιγμή στη ζωή του, με τον κίνδυνο να αυξάνεται, καθώς αυξάνεται η ηλικία.
«Σχεδόν όλοι οι ενήλικες (95%), ηλικίας άνω των 50 ετών, βρίσκονται σε κίνδυνο να εκδηλώσουν έρπητα ζωστήρα, καθώς έχουν νοσήσει από ανεμευλογιά, κάποια στιγμή, νωρίτερα, στη ζωή τους. Ο έρπης ζωστήρ είναι μια επώδυνη νόσος που μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες και σοβαρές επιπλοκές. Επίσης συνδυάζεται με πολύ αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού και καρδιακού επεισοδίου, και αυτό διότι ο ιός όταν ενεργοποιείται προκαλεί φλεγμονή στα αγγεία, συνεπώς δημιουργεί προϋποθέσεις για θρόμβωση».
Ο έρπητας ζωστήρας αρχικά εκδηλώνεται με ένα επίπονο και φυσαλοειδές εξάνθημα που προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ιού ανεμευλογιάς-ζωστήρα. Ωστόσο, η νόσος μπορεί να προκαλέσει Μεθερπητική Νευραλγία, μια χρόνια κατάσταση η οποία ορίζεται ως «ο πόνος που διαρκεί για πάνω από 90 μέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος, ενώ μερικοί ασθενείς περιγράφουν αυτόν τον πόνο ως «βασανιστικό». Καθώς οι ασθενείς μεγαλώνουν σε ηλικία, ο πόνος της Μεθερπητικής Νευραλγίας μπορεί να καταστεί πιο σοβαρός και να οδηγήσει σε κατάθλιψη, εξάντληση, αϋπνία, μειωμένη ικανότητα στις καθημερινές δραστηριότητες και κοινωνική απομόνωση.
«Τόσο ο ίδιος ο έρπης ζωστήρ όσο και η «μεθερπητική νευραλγία» προκαλούν έντονο πόνο, που επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Σήμερα υπάρχει στη χώρα μας προληπτικό εμβόλιο έναντι του ιού της ανεμοβλογιάς – ζωστήρα, το οποίο συνιστάται ως μία δόση σε όλα τα άτομα άνω των 60 ετών, ανεξαρτήτως εάν έχουν περάσει στο παρελθόν έρπητα ζωστήρα, και είναι ασφαλές» ανέφερε η κυρία Πουλάκου.
Δεδομένου ότι στα ηλικιωμένα άτομα, οι λοιμώξεις είναι πιο σοβαρές, καθώς υπάρχει τουλάχιστον τρεις φορές μεγαλύτερος κίνδυνος ανάπτυξης επιπλοκών με υψηλή νοσηρότητα αλλά και θνητότητα, οι ειδικοί υπογράμμισαν τη σημασία της θωράκισης των ατόμων ηλικίας άνω των 60 χρόνων έναντι του συγκεκριμένου ιού, όπως και άλλων που «απειλούν» τα άτομα αυτής της ηλικίας.
Για το ρόλο της Ελληνικής Εταιρείας Αλγολογίας στην προαγωγή της επιστημονικής αντιμετώπισης και θεραπείας ασθενών που υποφέρουν από οξύ και χρόνιο πόνο, όπως αυτός του οξέος έρπητα ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας, μίλησε στην εκδήλωση, ο πρόεδρος της κ. Αναστασίου: «Χιλιάδες ασθενείς ετησίως που υποφέρουν από οξέα και χρόνια επώδυνα σύνδρομα, όπως ο οξύς έρπητας και η μεθερπητική νευραλγία, αντιμετωπίζονται στις Μονάδες (Ιατρεία) Πόνου, που ανήκουν στα Αναισθησιολογικά Τμήματα και τα οποία στελεχώνονται και λειτουργούν, κυρίως, από Αναισθησιολόγους, σε εθελοντική βάση. Η Ελληνική Εταιρεία Αλγολογίας ενθαρρύνει την ίδρυση και λειτουργία Μονάδων (Ιατρείων), Κλινικών ή και Κέντρων Πόνου σε Νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ., σε Πανεπιστημιακά και Στρατιωτικά Νοσοκομεία. Σήμερα λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα 62 Ιατρεία Πόνου, εκ των οποίων, τα 25 στο Λεκανοπέδιο Αττικής, 4 στη Θεσσαλονίκη και 33 στην υπόλοιπη χώρα».
Η αξία των εμβολίων στην ενήλικο ζωή
Τα εμβόλια δεν αφορούν μόνο τα παιδιά, αλλά βοηθούν και τους ενήλικες να παραμείνουν υγιείς. Παρόλα αυτά, πολλοί ενήλικες δεν είναι ενήμεροι ότι τα εμβόλια συστήνονται και για τα υγιή άτομα και ότι ασθένειες όπως η γρίπη, ο πνευμονιόκοκκος, ο έρπητας ζωστήρας και ο τέτανος μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού. Τα νοσήματα που προλαμβάνουν τα εμβόλια προκαλούν χρόνιες καταστάσεις, νοσηλείες, ακόμα και θανάτους σε εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Πολλοί άνθρωποι νοσούν, απουσιάζουν από την εργασία τους, και δε μπορούν να φροντίσουν τα παιδιά τους ή τους ηλικιωμένους γονείς τους.
Την επείγουσα ανάγκη να ενημερωθούν οι Έλληνες για τη σημασία των εμβολιασμών τόνισε στην εκδήλωση για την αντιμετώπιση του έρπητα ζωστήρα ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), κ.
Γιώργος Πατούλης: «Μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην Ελλάδα της κρίσης δεν έχει την πολυτέλεια, ούτε καν του χρόνου, για να εισαχθεί στο νοσοκομείο, ή να ακινητοποιηθεί στο κρεβάτι λόγω νευραλγίας, όπως συμβαίνει με τον έρπητα ζωστήρα. Το εμβόλιο του έρπητα δεν έχει ενταχθεί τυχαία στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για τις μεγάλες ηλικίες. Αποτελεί την καλύτερη πρόληψη, και την μόνη λύση για να προστατεύσουμε τους αγαπημένους μας από τον εκτεταμένο πόνο και τα αλυσιδωτά προβλήματα που μια κρίση της νόσου δημιουργεί» είπε ο κ. Πατούλης.
Τα εμβόλια που συστήνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για τους ενήλικες άνω των 60 ετών είναι, η αναμνηστική δόση του εμβολίου για τέτανο, διφθερίτιδα ή/και κοκκύτη, το εμβόλιο της γρίπης ετησίως, τα εμβόλια του πνευμονιόκοκκου (>65 ετών, εκτός αν συνυπάρχει χρόνιο νόσημα στην ηλικία 60-65 ετών) και το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα. Τα εμβόλια αυτά χορηγούνται δωρεάν από τους ασφαλιστικούς φορείς.
Υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Αλγολογίας και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, η φαρμακευτική εταιρία MSD έχει ξεκινήσει Εκστρατεία Ενημέρωσης για τον Έρπητα Ζωστήρα με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με το ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο να εκδηλώσει έρπητα ζωστήρα, τη σοβαρότητα της νόσου και την επίπτωσή της στην ποιότητα ζωής, καθώς και τη δυνατότητα πρόληψής της μέσω του εμβολιασμού.
